Ёган Сэбастыян Бах

Ёган Сэбастыян Бах
	Ёган Сэбастыян Бах
	па-нямецку: Johann Sebastian Bach
Дата нараджэньня	21 (31) сакавіка 1685
Месца нараджэньня	Айзэнах
Дата сьмерці	28 ліпеня 1750[…] (65 гадоў)
Месца сьмерці	Ляйпцыг
Прычына сьмерці	інсульт
Месца пахаваньня	Царква Сьвятога Фамы[d];
Месца вучобы	Школа Сьвятога Міхаэля[d] (красавік 1702);
Прафэсія	кампазытар
Месца працы	Ёган Эрнст III Заксэн-Ваймарскі[d]; кірха Баха ў Арнштаце[d]; царква Сьвятога Блажэя[d]; Леапольд (князь Ангальт-Кётэну)[d]; школа Сьвятога Тамы[d]; Collegium Musicum[d];
Жанры	барокавая музыка[d]
Інструмэнты	арган[d], клявэсын, скрыпка і альт
Бацька	Ёган Амброзіюс Бах[d]
Маці	Марыя Элізабэт Лемэргірт[d]
Дзеці	Вільгэльм Фрыдэман Бах[d], Карл Філіп Эмануэль Бах[d], Ёган Крыстыян Бах[d], Ёган Готфрыд Бэрнгард Бах[d], Ёган Крыстоф Фрыдрых Бах[d], Готфрыд Гайнрых Бах[d], Катарына Даратэя Бах[d], Элізабэт Юліяна Фрыдэрыка Бах[d], Марыя Сафія Бах[d], Ёган Крыстоф Бах[d], Леапольд Аўгустус Бах[d], Крыстыяна Сафія Энрыета Бах[d], Рэгіна Зузана Бах[d], Ягана Караліна Бах[d], Крыстыяна Даратэя Бах[d], Крыстыяна Бэнэдыкта Бах[d], Рэгіна Ягана Бах[d], Ёган Аўгуст Абрагам Бах[d], Эрнэстус Андрэас Бах[d] і Крыстыян Готліб Бах[d]
Подпіс
	Ёган Сэбастыян Бах у Вікісховішчы

Ё́ган Сэба́стыян Бах (па-нямецку: Johann Sebastian Bach) (31 сакавіка [ст. ст. 21 сакавіка] 1685, Айзэнах — 28 ліпеня 1750, Ляйпцыг) — вялікі нямецкі кампазытар 17 стагодзьдзя. Аўтар больш за тысячы музычных твораў: арґанных, аркестравых, вакальных і іншых. Яшчэ пры жыцьці праславіўся як арґаніст-віртуоз, але як кампазытар вельмі даўгі час заставаўся невядомым.

Адраджэньне цікавасьці да Баху і ягонага кампазытарскага таленту прыйшло ў першай палове XIX стагодзьдзя. Зараз ён, як правіла, разглядаецца ня толькі як адзін з самых выбітных кампазытараў эпохі барока, але і як адзін з найвялікшых кампазытараў усіх часоў^[8].

Біяґрафія рэдагаваць

Кампазытар нарадзіўся ў 1685 годзе ў нямецкім мястэчку Айзэнаху. Ад бацькі, мясцовага музыкі, малы Ёган атрымаў першыя ўрокі гры на скрыпцы. Меўшы выдатны голас (сапрана) хлопчык сьпяваў таксама ў школьным хоры.

У 9 гадоў Ёган Сэбастыян асірацеў (памёр бацька), цяпер яго выхаваньнем стаў займацца старэйшы брат, які служыў царкоўным арґаністам у мястэчке Ордруф. Брат накіраваў хлопчыку ў ґімназію, а сам у той жа час працягваў вучыць яго музыцы. У 15 гадоў Бах вырашае пачаць самастойнае жыцьцё і пераяжджае жыць у Люнэбурґ. У 1703 годзе ён скончыў ґімназію, пасьля чаго кампазытару прыйшлося некалькі гадоў паезьдзіць па краіне ў пошуках працы (гордага юнака не задавальняў прыгнечаны стан музыкі, умовы працы). Падчас гэтага пэрыяду жыцьця кампазытар адточвае сваё майстэрства гры на арґане.

У 1708 годзе Бах спыняецца на сталае жыцьцё ў Ваймары, дзе служыць прыдворным музыкам і мясцовым арґаністам. У «ваймарскі» пэрыяд кампазытар стварыў свае лепшыя арґанныя творы, сярод якіх Таката і фуга рэ мінор, Пасакалія до мінор ды іншыя. У 1717 годзе Бах зь сям’ёй пераехаў у Кётэн, дзе кіраваў невялікім аркестрам пры двары мясцовага прынца. У Кётэне не было арґана, таму ў гэты пэрыяд Бах пісаў у асноўным клявірную і аркестравую музыку. Сярод іншага тут былі напісаны 24 прэлюдыі і фуґі, якія склалі першы том працы Добра тэмпэраваны клявір, а таксама была напісана Храматычная фантазія і фуґа рэ мінор.

З Кётэна ў 1723 годзе Бах пераехаў у Ляйпцыг, дзе і застаўся да канца свайго жыцьця. Тут ён займаў пасаду кантара (кіраўніка хора) сьпеўнай школы пры царкве сьвятога Томаша. Тут кампазытару прыйшлося заняцца царкоўнай опэрападобнай музыкай. У Ляйпцыґу Бах стварае свае лепшыя вакальна-інструмэнтальныя кампазыцыі: большую частку кантат, Жарсьці па Яну, Жарсьці па Мацею, Мэса сі мінор. Тут жа былі напісаны Італьянскі канцэрт, закончаны другі том працы Добра тэмпэраваны клявір.

Памёр Ёган Сэбастыян Бах у 1750 годзе.

Лютэранства

Кніга згоды

Тэалёгія

Мінуўшчына

Цэрквы

Асобы

Арганізацыі

Творчасьць рэдагаваць

Творчая спадчына Ёгана Сэбастыяна Баха надзвычай вялікая і ахоплівае больш за 1000 кампазыцыяў, зь іх 320 сьвецкіх і духоўных кантатаў, шмат месаў, «Калядная» і «Велікодная»^[9] араторыі, шматлікія харалы, матэты, інструмэнтальныя творы і іншыя.

Зараз творы Баха прынята пазначаць нумарам BWV, то бок скарочана ад «Каталёґ твораў Баха» (ням. Bach-Werke-Verzeichnis. Гэтая клясыфікацыя была прапанаваная нямецкім музыкаведам Вольфґанґам Шмідэрам у 1950 годзе, у ейнай аснове ляжыць тэматычны прынцып: нумары BWV 1—224 асацыююцца з кантатамі, BWV 225—249 — з аратарыяльнымі творамі, BWV 250—524 ёсьць хараламі і духоўнымі сьпевамі, BWV 525—748 — творы для арґану, BWV 772—994 — клявірныя творы, BWV 995—1000 — творы для лютні, BWV 1001—1040 — камэрная музыка, BWV 1041—1071 — аркестравыя творы і BWV 1072—1126 — каноны і фуґі.

Крыніцы рэдагаваць

^ J H BACH // The Guardian (анг.) — UK: GMG, 2014. — ed. size: 107899 — ISSN 0261-3077
^ Архіў прыгожых мастацтваў — 2003.
^ Johann Sebastian Bach // Internet Broadway Database (анг.) — 2000.
^ J. S. Bach // Internet Broadway Database (анг.) — 2000.
^ Johann Sebastian Bach // filmportal.de — 2005.
^ http://www.szadvar.hu/bach-brandenburg-concerto-1.htm
^ JSTOR (анг.) — 1995.
^ Blanning, T. C. W. The Triumph of Music: The Rise of Composers, Musicians and Their Art. p 272
^ Мікола Байкоў, Сьцяпан Некрашэвіч. вялікодны — пасхальный // Беларуска-расейскі слоўнік. — Менск: Дзяржаўнае выдавецтва Беларусі, 1925. — ISBN 5-341-00918-5

Вонкавыя спасылкі рэдагаваць

Жарсьці па Мацею (ням.) (анг.) (фр.) (гішп.) (італ.) (яп.) (парт.) (вуг.) (рас.) (швэд.) (кат.) (кіт.)
Мэса сі мінор (анг.)
Klavier-Übung IV (анг.)

[_c01246dc196f94bc-1] J H BACH // The Guardian (анг.) — UK: GMG, 2014. — ed. size: 107899 — ISSN 0261-3077

[_ba925fc004df86db-2] Архіў прыгожых мастацтваў — 2003.

[_f0005c155510bcea-3] Johann Sebastian Bach // Internet Broadway Database (анг.) — 2000.

[_265eda4bdd35a357-4] J. S. Bach // Internet Broadway Database (анг.) — 2000.

[_3043c2d1c4a61a6c-5] Johann Sebastian Bach // filmportal.de — 2005.

[_e5ec431bc1be265b-6] ttp://www.szadvar.hu/bach-brandenburg-concerto-1.htm

[_cb83b2d9b64c86f0-7] JSTOR (анг.) — 1995.

[8] Blanning, T. C. W. The Triumph of Music: The Rise of Composers, Musicians and Their Art. p 272

[9] Мікола Байкоў, Сьцяпан Некрашэвіч. вялікодны — пасхальный // Беларуска-расейскі слоўнік. — Менск: Дзяржаўнае выдавецтва Беларусі, 1925. — ISBN 5-341-00918-5

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Ёган Сэбастыян Бах
па-нямецку: Johann Sebastian Bach

Дата нараджэньня	21 (31) сакавіка 1685^[1]^[2]
Месца нараджэньня	Айзэнах
Дата сьмерці	28 ліпеня 1750(1750-07-28)^[3]^[4]^[5]^[…] (65 гадоў)
Месца сьмерці	Ляйпцыг
Прычына сьмерці	інсульт
Месца пахаваньня	Царква Сьвятога Фамы^[d]
Месца вучобы	Школа Сьвятога Міхаэля^[d] (красавік 1702)
Прафэсія	кампазытар
Месца працы	Ёган Эрнст III Заксэн-Ваймарскі^[d] кірха Баха ў Арнштаце^[d] царква Сьвятога Блажэя^[d] Леапольд (князь Ангальт-Кётэну)^[d] школа Сьвятога Тамы^[d] Collegium Musicum^[d]
Жанры	барокавая музыка^[d]^[6]^[7]
Інструмэнты	арган^[d], клявэсын, скрыпка і альт
Бацька	Ёган Амброзіюс Бах^[d]
Маці	Марыя Элізабэт Лемэргірт^[d]
Дзеці	Вільгэльм Фрыдэман Бах^[d], Карл Філіп Эмануэль Бах^[d], Ёган Крыстыян Бах^[d], Ёган Готфрыд Бэрнгард Бах^[d], Ёган Крыстоф Фрыдрых Бах^[d], Готфрыд Гайнрых Бах^[d], Катарына Даратэя Бах^[d], Элізабэт Юліяна Фрыдэрыка Бах^[d], Марыя Сафія Бах^[d], Ёган Крыстоф Бах^[d], Леапольд Аўгустус Бах^[d], Крыстыяна Сафія Энрыета Бах^[d], Рэгіна Зузана Бах^[d], Ягана Караліна Бах^[d], Крыстыяна Даратэя Бах^[d], Крыстыяна Бэнэдыкта Бах^[d], Рэгіна Ягана Бах^[d], Ёган Аўгуст Абрагам Бах^[d], Эрнэстус Андрэас Бах^[d] і Крыстыян Готліб Бах^[d]
Подпіс
Ёган Сэбастыян Бах у Вікісховішчы