Чорт і Баба
«Чорт і Баба» — камэдыя-жарт беларускага драматурга Францішка Аляхновіча, напісаная ў 1918 годзе і ўпершыню пастаўленая ТДіК у 1918 годзе й у 1921 годзе трупай Уладзіслава Галубка[1][2]. Створаная на аснове вядомай казкі-сатыры, раней зьвершаванай Францішкам Багушэвічам («Гдзе чорт ня можа, там бабу пашле»)[3] (таксама: Я. Колас «Чорт і баба»).
| Чорт і Баба | |
 | |
| Жанр: | камэдыя |
|---|---|
| Аўтар: | Францішак Аляхновіч |
| Мова арыгіналу: | беларуская |
| Год напісаньня: | 1918 |
У 1927 годзе гэтая п'еса ўвайшла ў спэктакль «Вечар студыйных практыковак» Другога беларускага тэатру[4] й рэпэртуар тэатру[5]. Студэнтамі Віцебскага мастацкага тэхнікуму пад кіраўніцтвам Міхаіла Керзіна упершыню была зроблена дэкарацыя да пастаноўкі «Чорт і баба»[6]. Прэм'ера адбылася 18 лютага 1927 году ў Віцебску, рэжысёр Аляксандар Гейрот[1]. На Усебеларускай мастацкай выставе ў 1927 годзе экспанаваўся фатаздымак з макету мастака Барыса Матруніна да п'есы «Чорт і баба» у ДБТ[7].
Гэты твор неаднаразова ставіўся драматычнымі калектывамі Заходняй Беларусі і інш. У 1994 годзе п'еса ставілася Муніцыпальным тэатрам драмы «Дзе-Я?»[2].
Бібліяграфія
рэдагаваць- А. К. Сержпутовскій. Сказки и разсказы бѣлоруссовъ-полѣшуковъ. (Матеріалы къ изученію творчества бѣлоруссовъ и ихъ говора).. — Изданіе Отдѣленія Рускаго языка и словесности Императорской Академіи Наукъ. — С.-Петербургъ: Типо-Литографія К. Л. Пентковскаго, 1911. — С. 72—75. — 190 с.
- Францішак Аляхновіч. Чорт і баба. Жарт у І акце. (Паводле народнай казкі). // Вольная Беларусь : газэта. — 1918, 22 верасьня. — № 32. — С. 237—239.
- Францішак Аляхновіч. Чорт і баба. Жарт у І акце. (Паводле народнай казкі). // Вольная Беларусь : газэта. — 1918, 29 верасьня. — № 33.
- Францішак Аляхновіч. Чорт і баба: жарт ў 1-м акце. // Зборнік сцэнічных твораў: у 2 сш.. — Менск: В ыданьне «Вольнай Беларусі», 1918. — Т. Сшытак другі: Вадэвілі. — С. —.
- Францішак Алехновіч. Чорт і баба. Жарт у І акце. (Паводле народнай казкі). // Сцэнічныя творы. Кніжка першая. — Вільня: Пагоня, 1927. — С. 57—70.
Крытыка, рэцэнзіі
рэдагаваць- Максім Гарэцкі. Гісторыя беларускае літэратуры. — Выданьне другое (папраўленае). — Вільня: Віленскае выдавецтва Б. Клецкіна, 1921. — С. 197. — 207 с.
- Хрэстаматыя па гісторыі беларускага тэатра і драматургіі: у 4 т. / Укладаньне, уступны артыкул і камэнтары Анатоля Сабалеўскага. — 2-е выданьне. — Менск: Беларуская навука, 1997. — Т. 1: Ад вытокаў — да пачатку XX стагоддзя. — С. 366—367. — 444 с. — 1000 ас. — ISBN 985-08-0072-
Крыніцы
рэдагаваць- ^ а б Андрэй Масквін. Беларускі тэатр 1920-30-х: адабраная памяць = Moskwin A., Teatr białoruski: 1920–1930. Odrodzenie i zagłada, Warszawa 2013. / укладальніца Тацьцяна Арцімовіч; пераклад з польскай — Алена Пятpoвіч i Марыя Пушкіна. — Вільня: Логвінаў, 2016. — С. 10, 142, 224, 236, 354, 355, 430, 432. — 436 с. — ISBN 978-609-8147-75-9
- ^ а б Хрэстаматыя па гісторыі беларускага тэатра і драматургіі: У 3 т. Т. 1: Ад вытокаў — да пачатку XX стагоддзя / Бел. ун-т культуры; Уклад., рэд. тэкстаў, уступ. арт. і камент. А. В. Сабалеўскага. — 2-е выд., пашыр. і ўдаклад.. — Мн.: Беларуская навука, 1997. — С. 366—367. — 444 с. — ISBN 985-08-0064-X
- ^ Гарэцкі, М. Чорт і баба // Гісторыя беларускае літэратуры. — Выданьне другое (папраўленае). — Вільня: Віленскае выдавецтва Б. Клецкіна, 1921. — С. 197.
- ^ Хроніка беларускае культуры. Тэатр, мастацтва, музыка. // Полымя : часопіс. — 1927. — № 3. — С. 242, 243.
- ^ Тэатр-Кіно. Беларускі Другі Дзяржаўны Тэатр. Нядзеля 22 студзеня вечар беларускай камэдыі: «Пінская шляхта», «Модны шляхцюк», «Чорт і баба» // Савецкая Беларусь : газэта. — 1928, 20 студзеня. — № 17 (2205). — С. 4.
- ^ Хроніка беларускае культуры. Тэатр, мастацтва, музыка. // Полымя : часопіс. — 1927. — № 2. — С. 203.
- ^ Каталёг 2-й Усебеларускай мастацкай выстаўкі. / Прадмова: П. Капаевіч, Мікола Шчакаціхін, Аляксандар Грубэ, Міхаіл Філіповіч, Арон Касталянскі; мастак: Анатоль Тычына. — Менск: БДВ, 1927. — С. 23 (№ 476). — 30 с. — 500 ас.
Літаратура
рэдагаваць- Андрэй Масквін. Беларускі тэатр 1920-30-х: адабраная памяць = Moskwin A., Teatr białoruski: 1920–1930. Odrodzenie i zagłada, Warszawa 2013. / укладальніца Тацьцяна Арцімовіч; пераклад з польскай — Алена Пятpoвіч i Марыя Пушкіна. — Вільня: Логвінаў, 2016. — С. 10, 142, 224, 236, 354, 355, 430, 432. — 436 с. — ISBN 978-609-8147-75-9