Царква Праабражэньня Гасподняга (Шклоў)

Помнік гісторыі
Царква Праабражэньня Гасподняга
Спаская царква
Краіна	Беларусь
Места	Шклоў
Каардынаты	54°12′6.50″ пн. ш. 30°18′3.05″ у. д. / 54.2018056° пн. ш. 30.3008472° у. д. / 54.2018056; 30.3008472Каардынаты: 54°12′6.50″ пн. ш. 30°18′3.05″ у. д. / 54.2018056° пн. ш. 30.3008472° у. д. / 54.2018056; 30.3008472
Канфэсія	Беларускі экзархат
Эпархія	Магілёўская япархія
Архітэктурны стыль	псэўдарускі стыль^[d] і архітэктура мадэрну^[d]
Статус	Дзяржаўны сьпіс гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь
Царква Праабражэньня Гасподняга на мапе Беларусі Царква Праабражэньня Гасподняга
Царква Праабражэньня Гасподняга на Вікісховішчы

Царква́ Праабражэ́ньня Гаспо́дняга^[a] — помнік гісторыі пачатку XX стагодзьдзя (мураўёўка) у Шклове. Знаходзіцца ў цэнтры места, на гістарычным Рынку^[b]. Дзее. Твор архітэктуры расейскай эклектыкі.

Побач з царквой месьцяцца старажытныя каменныя крыжы.

Гісторыя

У панараме места, 1843 г.

Паводле гісторыка архітэктуры Анатоля Кулагіна^[1], мураваную царкву Ўрадавага сыноду Расейскай імпэрыі (Маскоўскай царквы) у Шклове збудавалі ў пачатку XX ст. (да 1905 году).

Архітэктура

Прыклад эклектычнай царкоўнай архітэктуры Расейскай імпэрыі з уплывам тонаўскай канцэпцыі бізантыйскага сабора. Гэта крыжападобны ў пляне храм. Над сяродкрыжжам узвышаецца вялікі 8-гранны сьветлавы барабан, накрыты гранёным купалам-цыбулінай. Паміж рамёнамі або канцамі крыжа месьцяцца 4 квадратныя ў пляне 3-ярусныя вежападобныя аб'ёмы. Верхнія 8-гранныя ярусы з скразнымі праёмамі завяршаюцца гранёнымі купаламі-цыбулінамі. Розныя вышыні аб'ёму надаюць будынку вэртыкальную дынаміку. Усе фасады маюць яскрава выяўленую сымэтрыю, падкрэсьленую восевым разьмяшчэньнем уваходаў, над якімі па 2 акны з аркавымі завяршэньнямі. Іхны матыў паўтараюць вялікія аркі накшталт закамараў у завяршэньні сьценаў. Аздоба фасадаў стрыманая: тонкія прафіляваныя карнізныя цягі, пілястры, роўныя нішы.

Інтэр'ер 2-сьветлавы, сяродкрыжжа перакрываецца самкнутым скляпеньнем, астатнія часткі залі — цыліндрычнымі скляпеньнямі з распалубкамі. У паўднёва-заходняй вежы месьцяцца ўсходы на званіцу. Усярэдзіне ўвагу прыцягваюць групы тонкіх калёнак, якія падтрымліваюць сьветлавы барабан.

Галерэя

Гістарычныя здымкі

Старыя здымкі
М. Астанковіч, 1905 г.
А. Вінэр, 1939 г.
1941 г.
1941 г.

1941 г.
1941—1944 гг.
1941—1944 гг.
1941—1944 гг.

Сучасныя здымкі

Сучасны стан
Агульны выгляд
Галоўны фасад і брама
Аўтэнтычны выгляд купалоў
Пазалочаныя купалы

Заўвагі

^ Назва царквы прыводзіцца паводле афіцыйнага тытулу Маскоўскага патрыярхату (рас. Церковь Преображения Господнего, Спасо-Преображенская церковь), тым часам беларускай гістарычнай традыцыі адпавядае назва царква Сьвятога Спаса або Спаская царква
^ Цяперашні афіцыйны адрас — вуліца Карла Маркса, 1

Крыніцы

^ Кулагін А. Праваслаўныя храмы Беларусі: Энцыкл. даведнік. — Менск: Беларуская Энцыкляпэдыя, 2007.

Літаратура

Кулагін А. Праваслаўныя храмы Беларусі: Энцыкл. даведнік. — Менск: Беларуская Энцыкляпэдыя, 2007.— 653 с.: іл. ISBN 978-985-11-0389-4.

Вонкавыя спасылкі

Царква Праабражэньня Гасподняга ў Шклове, Radzima.org

[1] Назва царквы прыводзіцца паводле афіцыйнага тытулу Маскоўскага патрыярхату (рас. Церковь Преображения Господнего, Спасо-Преображенская церковь), тым часам беларускай гістарычнай традыцыі адпавядае назва царква Сьвятога Спаса або Спаская царква

[2] Цяперашні афіцыйны адрас — вуліца Карла Маркса, 1

[3] Кулагін А. Праваслаўныя храмы Беларусі: Энцыкл. даведнік. — Менск: Беларуская Энцыкляпэдыя, 2007.

[a]

[b]

[1]