Царква Праабражэньня Гасподняга (Новая Мыш)

Помнік гісторыі
Царква Праабражэньня Гасподняга
Спаская царква
Краіна	Беларусь
Вёска	Новая Мыш
Каардынаты	52°19′02.39″ пн. ш. 25°36′35.22″ у. д. / 52.3173306° пн. ш. 25.6097833° у. д. / 52.3173306; 25.6097833Каардынаты: 52°19′02.39″ пн. ш. 25°36′35.22″ у. д. / 52.3173306° пн. ш. 25.6097833° у. д. / 52.3173306; 25.6097833
Канфэсія	Беларускі экзархат
Эпархія	Пінская япархія
Архітэктурны стыль	псэўдарускі стыль^[d]
Статус	Дзяржаўны сьпіс гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь
Царква Праабражэньня Гасподняга на мапе Беларусі Царква Праабражэньня Гасподняга
Царква Праабражэньня Гасподняга на Вікісховішчы

Царква́ Праабражэ́ньня Гаспо́дняга^[a] — помнік гісторыі другой паловы XIX стагодзьдзя (мураўёўка) у Новай Мышы. Знаходзіцца ў цэнтры колішняга мястэчка, на гістарычным Рынку пад адрасам вуліца Садовая, 1. Дзее. Твор архітэктуры расейскай эклектыкі. Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гістарычна-культурных каштоўнасьцяў Беларусі.

Гісторыя

Драўляную царкву Ўрадавага сыноду Расейскай імпэрыі (Маскоўскай царквы) у Новай Мышы збудавалі ў 1859 годзе.

Архітэктура

Прыклад эклектычнай царкоўнай архітэктуры Расейскай імпэрыі. Гэта цэнтрычны крыжова-купальны храм, зрублена на высокім мураваным цокалі. Над 4-схільным дахам асноўнага кубападобнага аб’ёма ўзвышаецца пяць 8-гранных 2-ярусных барабанаў з шатрамі, завершанымі купаламі-цыбулінамі. Грані барабанаў афармляюцца кілепадобнымі шчытамі. У адным з купальных барабанаў месьціцца званіца з 4 званамі. Бакавыя прыдзелы завяршаюцца 2-граннымі шчытамі і праразаюцца здвоенымі аконнымі праёмамі з каляровымі вітражамі. Гарызантальна ашаляваныя фасады апярэзваюцца шырокімі кутнімі лапаткамі і вялізным карнізам, праразаюцца высокімі прастакутнымі аконнымі праёмамі ў разных ліштвах з мудрагелістым арнамэнтальным завяршэньнем. Галоўны ўваход з заходняга боку вылучаецца высокім цьвінтаром зь лесьвічным каскадам і прытворам з паўвальмавым дахам і купалам-цыбулінай на вільчыку.

Ва ўнутранай прасторы дамінуе малітоўная заля, у якую адкрываецца сьветлавы 8-гранны барабан, падтрыманы магутнымі рыгелямі і чатырма крыжовымі ў сечыве ўстоямі. Бакавыя прыдзелы, апсыда і прытвор адкрываюцца ў асноўны аб’ём шырокімі праёмамі з скошанымі верхнімі кутамі. У дэкоры выкарыстоўваюцца прастакутныя і фігурныя філёнгі ў фрызавай частцы. Апсыда вылучаецца выкананым у дрэве ў 2-й палове XІX ст. 1-ярусным іканастасам з цэнтральным кілепадобным франтонам. У інтэр’еры захоўваюцца абразы: «Спас Пантакратар» і «Маці Божая зь дзіцем» (канец XVIII ст.), «Аляксандар Неўскі» (XIX ст.)^[1].

Царква атачаецца драўлянай агароджай з 3-пралётнымі аркавымі брамамі і старымі пасадкамі ліпы^[2].

Галерэя

Гістарычныя здымкі
каля 1900 г.
1915—1918 гг.
1915—1918 гг.
1916 г.

Заўвагі

^ Назва царквы прыводзіцца паводле афіцыйнага тытулу Маскоўскага патрыярхату (рас. Церковь Преображения Господнего, Спасо-Преображенская церковь), тым часам беларускай гістарычнай традыцыі адпавядае назва царква Сьвятога Спаса або Спаская царква

Крыніцы

^ Кулагін А. Праваслаўныя храмы Беларусі: Энцыкл. даведнік. — Менск: Беларуская Энцыкляпэдыя, 2007.
^ Памяць: Гіст.-дакум. хроніка г. Баранавічы і Баранавіцкага р-на. — Мн.: БЕЛТА, 2000. С. 645—646.

Літаратура

Кулагін А. Праваслаўныя храмы Беларусі: Энцыкл. даведнік. — Менск: Беларуская Энцыкляпэдыя, 2007.— 653 с.: іл. ISBN 978-985-11-0389-4.
Памяць: Гіст.-дакум. хроніка г. Баранавічы і Баранавіцкага р-на. — Мн.: БЕЛТА, 2000. — 736 с.: іл. ISBN 985-6302-28-5.

Вонкавыя спасылкі

Царква Праабражэньня Гасподняга ў Новай Мышы, Radzima.org

[1] Назва царквы прыводзіцца паводле афіцыйнага тытулу Маскоўскага патрыярхату (рас. Церковь Преображения Господнего, Спасо-Преображенская церковь), тым часам беларускай гістарычнай традыцыі адпавядае назва царква Сьвятога Спаса або Спаская царква

[2] Кулагін А. Праваслаўныя храмы Беларусі: Энцыкл. даведнік. — Менск: Беларуская Энцыкляпэдыя, 2007.

[3] Памяць: Гіст.-дакум. хроніка г. Баранавічы і Баранавіцкага р-на. — Мн.: БЕЛТА, 2000. С. 645—646.

[a]

[1]

[2]