Царква Ўсьпеньня Багародзіцы (Браслаў)

Помнік гісторыі
Царква Ўсьпеньня Багародзіцы
Усьпенская царква
Краіна	Беларусь
Места	Браслаў
Каардынаты	55°37′58″ пн. ш. 27°03′00″ у. д. / 55.63278° пн. ш. 27.05° у. д. / 55.63278; 27.05Каардынаты: 55°37′58″ пн. ш. 27°03′00″ у. д. / 55.63278° пн. ш. 27.05° у. д. / 55.63278; 27.05
Канфэсія	Беларускі экзархат і праваслаўе
Эпархія	Полацкая япархія
Архітэктурны стыль	псэўдарускі стыль^[d]
Статус	Дзяржаўны сьпіс гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь
Царква Ўсьпеньня Багародзіцы на мапе Беларусі Царква Ўсьпеньня Багародзіцы
Царква Ўсьпеньня Багародзіцы на Вікісховішчы

Царква́ Ўсьпе́ньня Багаро́дзіцы^[a] — помнік гісторыі другой паловы XIX стагодзьдзя (мураўёўка) у Браславе. Знаходзіцца ў цэнтры места, побач з Замкавай гарой, на гістарычнай Вялікай вуліцы^[b]. Дзее. Твор архітэктуры расейскай эклектыкі. Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гістарычна-культурных каштоўнасьцяў Беларусі.

Гісторыя

Малюнак 1938 году

Мураваную царкву Ўрадавага сыноду Расейскай імпэрыі (Маскоўскай царквы) у Браславе збудавалі ў 1897 годзе.

У 2016 годзе будынак улучылі ў сьпіс гістарычна-культурных каштоўнасьцяў Беларусі^[1].

Архітэктура

Прыклад сынадальнага кірунку царкоўнай архітэктуры Расейскай імпэрыі. Складаецца з асноўнага кубічнага аб’ему, 5-граннай апсыды з бакавой рызьніцай, трапэзнай, а таксама 2-яруснай званіцы-прытвора. 4-схільны дах асноўнага аб'ёму завяршаецца пяцікупальлем на 8-гранных барабанах, званіца — гранёным шатром з купалам-цыбулінай. Галоўны аркавы ўваходны праём мае выгляд масіўнага партала з кілепадобнай прафіляванай аркай на калёнах-бочках. Такімі ж аркамі афармляюцца бакавыя ўваходы, аркавыя прасьветы яруса-звона званіцы. Фасады падзяляюцца аркавымі аконнымі праёмамі з калёнкамі-бочкамі, маюць багаты гарызантальны архітэктурны падзел: кутнія руставаныя лапаткі, прафіляваныя цягі і карнізы з сухарыкамі, прастакутныя панэлі, аркавыя нішы.

Усярэдзіне роўная столь у цэнтры адкрываецца 8-гранным барабанам з шатровым купалам, які трымаецца на чатырох слупах. Апсыда адкрываецца вялікай аркай і вылучаецца 3-ярусным драўляным іканастасам. Сьцены, пафарбаваныя ў зялёныя таны, упрыгожвае белая і блакітная арнамэнтальна-трафарэтная размалёўка^[2].

Галерэя

Гістарычныя здымкі

Старыя здымкі
1915 г.
1919—1939 гг.
1919—1939 гг.
З боку возера Навятаў, да 1930 г.

1930-я гг.
1930-я гг.
Ян Булгак, 1934 г.
ліпень 1944 г

Сучасныя здымкі

Сучасны стан
Агульны выгляд
Агульны выгляд
Бакавы фасад
З боку апсыды

Заўвагі

^ Назва царквы прыводзіцца паводле афіцыйнага тытулу Маскоўскага патрыярхату (рас. Церковь Успения Пресвятой Богородицы, Свято-Успенская церковь), тым часам беларускай гістарычнай традыцыі адпавядае назва царква Прачыстай Багародзіцы або Прачысьценская царква
^ Цяперашні афіцыйны адрас — вуліца Леніна

Крыніцы

^ «Аб наданні статусу і катэгорый гісторыка-культурнай каштоўнасці, пазбаўленні статусу гісторыка-культурнай каштоўнасці і ўнясенні змяненняў і дапаўненняў у некаторыя пастановы Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь». Пастанова Савету Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 2 жніўня 2016 г. № 607.
^ Кулагін А. Праваслаўныя храмы на Беларусі. — Менск, 2001.

Літаратура

Кулагін А. Праваслаўныя храмы на Беларусі: Энцыкл. даведнік. — 2-е выд. — Менск: БелЭн, 2001. — 328 с.: іл. ISBN 985-11-0190-7.

Вонкавыя спасылкі

Царква Ўсьпеньня Багародзіцы ў Браславе, Radzima.org

[1] Назва царквы прыводзіцца паводле афіцыйнага тытулу Маскоўскага патрыярхату (рас. Церковь Успения Пресвятой Богородицы, Свято-Успенская церковь), тым часам беларускай гістарычнай традыцыі адпавядае назва царква Прачыстай Багародзіцы або Прачысьценская царква

[2] Цяперашні афіцыйны адрас — вуліца Леніна

[pravo42436-3] «Аб наданні статусу і катэгорый гісторыка-культурнай каштоўнасці, пазбаўленні статусу гісторыка-культурнай каштоўнасці і ўнясенні змяненняў і дапаўненняў у некаторыя пастановы Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь». Пастанова Савету Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 2 жніўня 2016 г. № 607.

[4] Кулагін А. Праваслаўныя храмы на Беларусі. — Менск, 2001.

[a]

[b]

[1]

[2]