Сейны

	Сейны
	Sejny
	; У цэнтры места
Герб Сейнаў	Сьцяг Сейнаў
Першыя згадкі:	1522
Ваяводзтва:	Падляскае
Павет:	Сейненскі
Бурмістар:	Аркадыюш Новальскі
Плошча:	4,94 км²
Насельніцтва:	5 641 (2012)
Тэлефонны код:	+48 87
Паштовы індэкс:	16-500
Геаграфічныя каардынаты:	54°06′24″ пн. ш. 23°20′55″ у. д. / 54.10667° пн. ш. 23.34861° у. д.Каардынаты: 54°06′24″ пн. ш. 23°20′55″ у. д. / 54.10667° пн. ш. 23.34861° у. д.
	Сейны на мапе Польшчы Сейны
	Галерэя здымкаў у Wikimedia Commons
	Афіцыйны сайт

Сейны (польск. Sejny) — места ў Польшчы, на рацэ Марысе. Адміністрацыйны цэнтар Сейненскага павету Падляскага ваяводзтва. Насельніцтва на 2012 год — 5641 чалавек. Знаходзяцца за 133 км на поўнач ад Беластоку

Сейны — магдэбурскае места гістарычнай Гарадзеншчыны (частка Троччыны). Побач зь местам праходзіць заходняя мяжа этнічнай тэрыторыі летувісаў. Да нашага часу тут захаваўся збудаваны ў стылі барока комплекс кляштару дамініканаў з касьцёлам Адведзінаў Найсьвяцейшай Панны Марыі, помнік архітэктуры XVII—XVIII стагодзьдяў.

НазваРэдагаваць

Юры Грудзінскі, які ў 1593 годзе заснаваў мястэчка на месцы сучасных Сейнаў, сьпярша назваў яго Юр'евам (Juriewo) — ад беларускай формы свайго імя (польская форма — Jerzy). Аднак назва не прыжылася і мястэчка сталі называць Сейнамі паводле ракі Сейны (цяпер Марыха). У яцьвяскай мове ёсьць слова seina, якое азначае прырэчныя травы. Зь яцьвяскай мовы таксама выводзяць назвы азёраў і мясцовасьцяў у ваколіцах Сейнаў.

ГісторыяРэдагаваць

Вялікае Княства ЛітоўскаеРэдагаваць

Гісторыя Сейнаў вядзецца ад 22 сьнежня 1522 году, калі тут заснавалі двор. У гэты час ён уваходзіў у склад Гарадзенскага павету Троцкага ваяводзтва. У 1593 годзе Юры Грудзінскі, староста пераломскі, выкупіў двор у Сапегаў і заснаваў тут мястэчка, якое зь цягам часу сталі называць Сейнамі.

У 1602 годзе Грудзінскія заснавалі ў Сейнах кляштар дамініканаў. У XVII ст. мястэчка, відаць, атрымала Магдэбурскае права і герб: у блакітным полі выява Сьвятога Юрыя Пераможцы, які перамагае цмока^[1].

Пад уладай Расейскай імпэрыіРэдагаваць

У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай (1795 год) Сейны апынуліся ў складзе Прусіі, у 1807 годзе згодна з Тыльзіцкай мірнай дамовай — у складзе Расейскай імпэрыі, дзе сталі цэнтрам павету Аўгустоўскай губэрні. У канцы XIX ст. у Сейнах было 249 будынкаў, дзейнічалі касьцёл, збор і сынагога. Штовосень у месьце адбываўся кірмаш, дзе галоўным прадметам гандлю былі сушаныя грыбы.

За часамі Першай сусьветнай вайны ў 1915 годзе Сейны занялі войскі Нямецкай імпэрыі.

Найноўшы часРэдагаваць

Згодна з Рыскай мірнай дамовай 1921 году Сейны апынуліся ў складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі, у Сувальскім павеце Беластоцкага ваяводзтва.

За часамі Другой сусьветнай вайны зь верасьня 1939 да 1945 году Сейны знаходзілася пад акупацыяй Трэцяга Райху.

Места на старых здымках
Кляштар дамініканаў, 1939—44 гг.
Касьцёл дамініканаў, 1939—44 гг.
Рынак, 1915—18 гг.
Рынак, 1915—18 гг.

НасельніцтваРэдагаваць

ДэмаграфіяРэдагаваць

XIX стагодзьдзе: 1828 год — 3514 чал.; 1838 год — 3245 чал.; 1848 год — 3902 чал.; 1856 год — 3274 чал.^[2]
XXI стагодзьдзе: 2012 год — 5641 чал.

Турыстычная інфармацыяРэдагаваць

СлавутасьціРэдагаваць

Збор эвангелісцкі (XIX ст.; цяпер касьцёл Маці Божай Чанстахоўскай)
Капліца Сьвятой Агаты (1789)
Касьцёл Адведзінаў Найсьвяцейшай Панны Марыі і кляштар дамініканаў (1610–1619, 1760)
Ратуша (1846)
Сынагога Белая (1860–1870)

ГалерэяРэдагаваць

Краявіды Сейнаў
Кляштар дамініканаў
Ратуша
Былы збор
Белая сынагога

КрыніцыРэдагаваць

^ Цітоў А. Геральдыка Беларускіх местаў. — Менск, 1998. С. 232.
^ Chlebowski B. Sejny // Słownik geograficzny... T. X. — Warszawa, 1889. S. 419.

ЛітаратураРэдагаваць

Цітоў А. Геральдыка Беларускіх местаў / Маст. А. Бажэнаў. — Менск: «Полымя», 1998. — 287 с.: іл. ISBN 985-07-0131-5.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom X: Rukszenice — Sochaczew. — Warszawa, 1889.

[1] Цітоў А. Геральдыка Беларускіх местаў. — Менск, 1998. С. 232.

[2] Chlebowski B. Sejny // Słownik geograficzny... T. X. — Warszawa, 1889. S. 419.

[1]

[2]