Радзіка

(Перанакіравана з «Радыка»)

Радзіка (Радыка, Радка), Радзейка — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча Радык.

Radike
Паходжаньне
Мова(-ы) германскія
Утворанае ад Rado + суфікс з элемэнтам -к- (-k-)
Іншыя формы
Варыянт(ы) Радыка, Радзейка, Радка, Радык
Вытворныя формы Рыдзіка
Зьвязаныя артыкулы
якія пачынаюцца з «Радзіка»

Паходжаньне рэдагаваць

Асноўны артыкул: Імёны ліцьвінаў

Радака, пазьней Радыка, Радэка, Радка або Ратка (Radacho, Radike, Radeke[1], Radke, Rattke) — імя германскага паходжаньня[2]. Іменная аснова -рад- (-рат-) (імёны ліцьвінаў Радзівіл, Раталт, Конрад; германскія імёны Ratwilius, Ratolt, Konrad) паходзіць ад гоцкага *rêþs[3], германскага rad- 'рада'[4].

Адпаведнасьць імя Радзейка германскаму імю Radecke (Radacho, Redeсo) сьцьвердзіў францускі лінгвіст-германіст Раймонд Шмітляйн, які на падставе шматгадовых дасьледаваньняў прыйшоў да высноваў пра германскае паходжаньне літоўскіх уласных імёнаў[5].

У 1625 годзе ў Каралявецкім унівэрсытэце навучаліся Jacobus Radke, Mariaeburgensis, Borussus… Johannes Radike, Regiomontanus Borussus[6].

Германскае імя Radeke бытавала ў XV ст. у Рызе[7], а ў 1278 годзе ўпамінаецца Radeke Ruthenus[8].

Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: de Plotzko magnus satrape nomine Radeke (Хроніка Лівоніі Германа Вартбэрга)[9]; Radike (13 і 27 лістапада, 27 сьнежня 1414 году)[10]; Radeke (30 сьнежня 1414 году, 24 студзеня і 5 лютага 1415 году)[11]; człowiek Radeyko (1422 год, паводле запісу ад 18 кастрычніка 1618 году)[12]; cum hominibus… item Szeliwonoviczy Issak, Radyvk et Radyko (22 лістапада 1460 году)[13]; homines… Radeyko Brylukowycz (3 лістапада 1505 году)[14]; з Городна… Радика Пашковича (1535 год)[15]; Мац Радеикович (16 траўня 1557 году)[16]; Paniutha Radzikowicz (1561—1566 гады)[17]; Иванъ зъ Радейковичомъ (1563 год)[18]; Онацъ Радиковичъ (1566 год)[19]; Родъ Радиковичовъ… Павелъ Радиковичъ (1567 год)[20]; człowiek Radeyko (18 жніўня 1583 году)[21]; роду Радиковичовъ (12 студзеня 1584 году)[22]; Павелъ Ходоровичъ, зъ двема сынами: Рядикомъ а Степаномъ (14 ліпеня 1596 году)[23]; Radyka (1662 год)[24]; Ród Radykowiczów w Worłowie… Ród Radykowiczów Goyluszów: p. Kazimierz Radykiewicz[25], p. Jan Radyko, p. Jan Bartłomiejowicz Radyko… p. Adam Radyko… p. Michał Radyko[26], Kazimierz Radyko[27] (1690 год); Aleksander Radyko… Piotr Radyko (6 лютага 1764 году)[28]; Piotr Radyko… Klemens Radyko (8 лютага 1769 году)[29]; Klemens Radyko (5 лютага 1776 году[30], 10 лютага 1779 году[31], 9 лютага 1785 году[32]); Piotr Radyko por. x; Klemens Radyko; Teodor Radyko[33], Klemens Radyko… Teodor Radyko[34], Aleksander Radyko[35], Aleksander Radiko[36] (21 жніўня 1780 году); Piotr Radyko, Teodor Radyko (11 лютага 1784 году)[37]; Klemens Radyko… Teodor Radyko (7 лютага 1785 году)[38]; Teodor Radyko[39], Piotr Radyko x, Teodor Radyko x, Klemens Radyko x[40] (9 лютага 1785 году); Teodor Radyko… Klemens Radyko (6 лютага 1786 году[41], 18 жніўня 1788 году[42]); Piotr Radyko, por. pow. kow.[43], Teodor Radyko, Klemens Radyko[44] (6 лютага 1786 году); Piotr Rodyko, por. pow. kow. (21 жніўня 1786 году)[45]; Klemens Rodyko (18 жніўня 1788 году)[46]; Klemens Radyko z Radyk… Teodor Radyko (10 лютага 1791 году)[47].

Носьбіты рэдагаваць

  • Пётар Каэтанавіч Радыка — селянін-каталік з ваколіцаў Коўны, які меў у валоданьні зямлю на 1889 год[48]

Радыкі гербу Леў з Аднарогам — літоўскі шляхецкі род з Ковенскага павету Троцкага ваяводзтва[49].

Радыкі (Radyk) — літоўскі шляхецкі род з Троцкага павету[50].

Радыкевічы — літоўскі шляхецкі род[51].

Радыковічы (Radykowicz) гербу Драгамір — літоўскі шляхецкі род зь Віленскага ваяводзтва[52].

Радкевічы (Radkiewicz) — літоўскі шляхецкі род з Менскага ваяводзтва[53].

На 1906 год існавала сядзіба Раткоўшчына (Раткаўшчына) у Лепельскім павеце Віцебскай губэрні[54].

На 1909 год існавала ўрочышча Радзейкава (Родзейкава) у Менскім павеце Менскай губэрні[55].

На гістарычнай Ковеншчыне існуе вёска Радыкі, на гістарычнай ВількаміршчынеРадзейкі, на гістарычнай ПолаччынеРадкоўшчына. Назву Радзейкішкі маюць вёскі на гістарычных Браслаўшчыне і Вількаміршчыне.

Крыніцы рэдагаваць

  1. ^ Kapff R. Deutsche Vornamen: mit den von ihnen abstammenden Geschlechtsnamen sprachlich erläutert. — Nürtingen am Neckar, 1889. S. 68.
  2. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Nordhausen, 1856. S. 1205.
  3. ^ Kremer D. Die Germanischen Personennamen in Katalonien // Estudis romànics. Nr. 14, 1972. S. 193.
  4. ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 18.
  5. ^ Schmittlein R. Les noms d’eau de la Lituanie (suite) // Revue internationale d’onomastique. Nr. 3, 1964. P. 162.
  6. ^ Die matrikel der Universität Königsberg i. Pr. Bd. 1: Die Immatrikulationen von 1544—1656. — Leipzig, 1910. S. 289, 292.
  7. ^ Siliņa-Piņķe R. Rufnamen in Riga im 15. Jahrhundert: Überlegungen über eine schichtenspezifische Namengebung // Die Stadt und ihre Namen. Bd. 2., 2013. S. 248.
  8. ^ Hildebrand H. Das Rigische Schuldbuch (1286—1352). — St. Petersburg, 1872. S. 84.
  9. ^ Scriptores rerum Prussicarum. Bd. 2. — Leipzig, 1863. S. 108.
  10. ^ Codex epistolaris Vitoldi. — Cracoviae, 1882. S. 299, 301, 305.
  11. ^ Codex epistolaris Vitoldi. — Cracoviae, 1882. S. 306, 308—309.
  12. ^ Jablonskis K. Nauji Vytauto laikotarpio aktai // Praeitis. T. 2. — Kaunas, 1933. P. 391.
  13. ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 1: 1387—1468. — Kraków, 1932. S. 269.
  14. ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 3: 1501—1507. — Kraków, 1948. S. 708.
  15. ^ Popisy wojskowe pospolitego ruszenia Wielkiego Księstwa Litewskiego (1524—1566). — Białystok, 2018. S. 57.
  16. ^ Istorijos archyvas. T. 1: XVI amžiaus Lietuvos inventoriai. — Kaunas, 1934. P. 558.
  17. ^ Писцовая книга бывшего пинского староства составленная по повелению короля Сигизмунда Августа в 1561—1566 годах пинским и кобринским старостой Лаврином Войной. Ч. 1. — Вильна, 1874. С. 192.
  18. ^ Ревизия Кобринской экономии: составленная в 1563 году королевским ревизором Дмитрием Сапегой. — Вильна, 1876. С. 236.
  19. ^ Документы Московского архива Министерства юстиции. Т. 1. — М., 1897. С. 431.
  20. ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 737.
  21. ^ Акты, издаваемые Виленской Комиссией для разбора древних актов. Т. 24. — Вильна, 1897. С. 404.
  22. ^ Акты, издаваемые Виленской Комиссией для разбора древних актов. Т. 24. — Вильна, 1897. С. 392—393.
  23. ^ Акты издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 14. — Вильна, 1887. С. 545.
  24. ^ Walkowiak J. Współczesne nazwiska Polaków o możliwej genezie litewskiej nieobecne w LPŽ, poświadczone w kartotece antroponimicznej LKI // Onomastica (Wrocław). T. 64, 2020. S. 220.
  25. ^ Metryka Litewska. Rejestry podymnego Welkiego Ksiestwa. Województwo trockie 1690 r. — Warszawa, 2000. S. 153.
  26. ^ Metryka Litewska. Rejestry podymnego Welkiego Ksiestwa. Województwo trockie 1690 r. — Warszawa, 2000. S. 147.
  27. ^ Metryka Litewska. Rejestry podymnego Welkiego Ksiestwa. Województwo trockie 1690 r. — Warszawa, 2000. S. 151.
  28. ^ Akta sejmiku kowieńskiego z lat 1733—1795. — Warszawa, 2019. S. 161.
  29. ^ Akta sejmiku kowieńskiego z lat 1733—1795. — Warszawa, 2019. S. 236.
  30. ^ Akta sejmiku kowieńskiego z lat 1733—1795. — Warszawa, 2019. S. 258.
  31. ^ Akta sejmiku kowieńskiego z lat 1733—1795. — Warszawa, 2019. S. 289.
  32. ^ Akta sejmiku kowieńskiego z lat 1733—1795. — Warszawa, 2019. S. 405.
  33. ^ Akta sejmiku kowieńskiego z lat 1733—1795. — Warszawa, 2019. S. 321.
  34. ^ Akta sejmiku kowieńskiego z lat 1733—1795. — Warszawa, 2019. S. 324.
  35. ^ Akta sejmiku kowieńskiego z lat 1733—1795. — Warszawa, 2019. S. 330.
  36. ^ Akta sejmiku kowieńskiego z lat 1733—1795. — Warszawa, 2019. S. 341.
  37. ^ Akta sejmiku kowieńskiego z lat 1733—1795. — Warszawa, 2019. S. 371—372.
  38. ^ Akta sejmiku kowieńskiego z lat 1733—1795. — Warszawa, 2019. S. 386.
  39. ^ Akta sejmiku kowieńskiego z lat 1733—1795. — Warszawa, 2019. S. 395, 404.
  40. ^ Akta sejmiku kowieńskiego z lat 1733—1795. — Warszawa, 2019. S. 401.
  41. ^ Akta sejmiku kowieńskiego z lat 1733—1795. — Warszawa, 2019. S. 415, 418.
  42. ^ Akta sejmiku kowieńskiego z lat 1733—1795. — Warszawa, 2019. S. 437.
  43. ^ Akta sejmiku kowieńskiego z lat 1733—1795. — Warszawa, 2019. S. 419.
  44. ^ Akta sejmiku kowieńskiego z lat 1733—1795. — Warszawa, 2019. S. 423.
  45. ^ Akta sejmiku kowieńskiego z lat 1733—1795. — Warszawa, 2019. S. 424.
  46. ^ Akta sejmiku kowieńskiego z lat 1733—1795. — Warszawa, 2019. S. 437.
  47. ^ Akta sejmiku kowieńskiego z lat 1733—1795. — Warszawa, 2019. S. 473.
  48. ^ Алфавитный список землевладельцев Ковенской губернии. — Ковна, 1889. С. 393.
  49. ^ Ciechanowicz J. Rody rycerskie Wielkiego Księstwa Litewskiego. T. 4. — Rzeszów, 2001. S. 426.
  50. ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2022. S. 389.
  51. ^ Сьпіс шляхецкіх родаў, прозьвішчы якіх пачынаюцца на Р, Згуртаваньне беларускай шляхты
  52. ^ Ciechanowicz J. Rody rycerskie Wielkiego Księstwa Litewskiego. T. 6. — Rzeszów, 2006. S. 290.
  53. ^ Polska encyklopedja szlachecka. T. 9. — Warszawa, 1938. S. 172.
  54. ^ Список населенных мест Витебской губернии. Витебск, 1906. С. 196.
  55. ^ Список населенных мест Минской губернии. — Минск, 1909. С. 171.