Про́смычы[1] — вёска ў Брагінскім раёне Гомельскай вобласьці. Уваходзіць ў склад Чамярыскага сельсавету.

Просмычы
лац. Prosmyčy
Першыя згадкі: не пазьней 1572 году
Былая назва: востраў Просмыч
Краіна: Беларусь
Вобласьць: Гомельская
Раён: Брагінскі
Сельсавет: Чамярыскі
Насельніцтва:
  • 91 чал. (2009)
Часавы пас: UTC+3
Тэлефонны код: +375 2344
Паштовы індэкс: 247637
Нумарны знак: 3
Геаграфічныя каардынаты: 51°39′34″ пн. ш. 30°22′1″ у. д. / 51.65944° пн. ш. 30.36694° у. д. / 51.65944; 30.36694Каардынаты: 51°39′34″ пн. ш. 30°22′1″ у. д. / 51.65944° пн. ш. 30.36694° у. д. / 51.65944; 30.36694
Просмычы на мапе Беларусі ±
Просмычы
Просмычы
Просмычы
Просмычы
Просмычы
Просмычы

Гісторыя

рэдагаваць

Карона Каралеўства Польскага

рэдагаваць

Найраней будучая вёска згаданая як востраў Просмыч баяраў Чамярысаў у ваколіцах Хракавічаў у люстрацыі Любецкага староства 1616 году. Але ў крыніцы сказана, што продкі іхныя атрымалі зямлю «вечным правам» яшчэ ад астатняга з дынастыі Ягелонаў караля Жыгімонта Аўгуста († 1572). Тое пацьведзіў і трэйці з абраных ужо каралёў — Жыгімонт Ваза[2].

Расейская імпэрыя

рэдагаваць
 
Герб Радван зьменены роду Юдыцкіх.

У выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай (1793) Просмычы – у межах Рэчыцкай акругі Чарнігаўскага намесьніцтва (губэрні), з 1796 г. у складзе тэрытарыяльна ўпарадкаванага Рэчыцкага павету спачатку Маларасейскай, а з 29 жніўня 1797 г. Менскай губэрні Расейскай імпэрыі[3]. У крыніцы, заснаванай на зьвестках рэвізіі 1795 году, сказана, што вёска Просмычы разам з Лоевам і іншымі добрамі належала генэралу-лейтэнанту польскай службы Юзафу Юдыцкаму[4]

Найноўшы час

рэдагаваць

9 лютага 1918 годe, яшчэ да падпісанmня Берасьцейскага міру з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), Нямеччына перадала паўднёвую частку Беларусі Украінскай Народнай Рэспубліцы. У адказ на гэта, 9 сакавіка Другой Устаўной граматай тэрыторыя абвешчана часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. Просмычы ў складзе Савіцкай воласьці Рэчыцкага павету, аднак, апынуліся ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка — у Мазыры. З 18 траўня тут дзейнічала «варта Украінскай Дзяржавы» гэтмана Паўла Скарападзкага[5].

1 студзеня 1919, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі Рэчыцкі павет увайшоў у склад Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі, але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да РСФСР.

Насельніцтва

рэдагаваць
  1. ^ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Гомельская вобласць: нарматыўны даведнік / Н. А. Багамольнікава і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2006. — 382 с. ISBN 985-458-131-4. (pdf)
  2. ^ Źródła dziejowe. T. V. Lustracye królewszczyzn ziem ruskich Wołynia, Podola i Ukrainy z piérwszéj połowy XVII wieku. / Wydał Aleksander Jabłonowski. — Warszawa, 1877. S. 92
  3. ^ Насевіч В., Скрыпчанка Т. Рэчыцкі павет / В. Насевіч, Т. Скрыпчанка // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі: у 6 т. – Т. 6. Кн. 1. – Мінск: БелЭн, 2001. C. 181–182
  4. ^ Петреченко І. Є. «Камеральное описание… Речицкой округи» 1796 р.: інформаційний потенціал пам’ятки // Днепровский паром. Природное единство и историко-культурное взаимодействие белорусско-украинского пограничья / Материалы международной конференции (26-27 апреля 2018 г., г. Гомель). — Минск: Четыре четверти, 2018. С. 70
  5. ^ Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918—1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 — 32; Грицкевич А. П. Борьба за Украину, 1917—1921 / А. П. Грицкевич; под науч. ред. А. Е. Тараса. — Минск: Современная школа, 2011. С. 92 — 93; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. — 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 — січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. — Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286—296 (артыкул беларускамоўны); Замойский А. С. Брагин и местечки юго-восточной Беларуси в условиях перехода от войны к миру. 1918—1922. // Брагинщина в контексте истории белорусско-украинского пограничья: сборник научных статей / редкол. А. Д. Лебедев (отв. ред.). — Минск: Четыре четверти, 2018. С. 85

Літаратура

рэдагаваць