Адраджэньне мовы

Адраджэньне мовы — вяртаньне зацікаўленымі згуртаваньнямі заняпалай мовы да паўсядзённага ўжытку.

Ступені

Узнаўленьне ўстойлівага разьвіцьця мовы вымагае падзелу ажыцьцяўленьня адпаведных захадаў на наступныя ступені:

1. авалодваньне моваю дарослымі навучэнцамі;
2. стварэньне згуртаванае грамады карыстальнікаў мовы;
3. заахвочваньне пазаслужбовага ўжытку мовы ў зносінах між людзьмі розных пакаленьняў ды ў сем’ях, а таксама стварэньне суседзкіх установаў, у якіх ужытак мовы заахвочваецца й бароніцца;
4. заахвочваньне пісьменнасьці ў мове незалежна ад урадавых установаў адукацыі;
5. заахвочваньне ўжытку мовы ва ўрадавых установах адукацыі (школах, гімназіях, ліцэях);
6. заахвочваньне ўжытку мовы ў працы;
7. заахвочваньне ўжытку мовы ў мясцовых установах улады ды вяшчаньні;
8. заахвочваньне ўжытку мовы ў вышэйшых навучальных установах (ВНУ) ды ўрадзе.

Чыньнікі

Мова перастае занепадаць, калі яе носьбіты:

1. павялічваюць свой прэстыж у паноўнай грамадзе;
2. павялічваюць сваё багацьце;
3. павялічваюць сваю законную ўладу над паноўнаю грамадою;
4. маюць моцную прысутнасьць ва ўстановах адукацыі;
5. здольныя запісаць сваю мову;
6. здольныя выкарыстоўваць інфармацыйныя тэхналёгіі.

Вонкавыя спасылкі

• Сяргей Запрудзкі, Алена Анісім, Уладзь Кошчанка, Сяргей Кручкоў, Адам Мальдзіс, Алена Таболіч і Генадзь Цыхун. Стратэгія разьвіцьця беларускай мовы ў ХХІ стагодзьдзі // Беларуская Палічка, 2013 г. Архіўная копія ад 22 красавіка 2013 г. Праверана 10 ліпеня 2017 г.