Мандзейка
Мандзейка, Манцейка (Монцека, Монтка) — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча.
| Мандзейка лац. Mandziejka | |
| Mundicho | |
| Паходжаньне | |
|---|---|
| Мова(-ы) | германскія |
| Утворанае ад | Munda + суфікс з элемэнтам -к- (-k-) |
| Іншыя формы | |
| Варыянт(ы) | Манцейка, Монцека, Монтка |
| Зьвязаныя артыкулы | |
| якія пачынаюцца з «Мандзейка» | |
Паходжаньне
рэдагаваць- Асноўны артыкул: Імёны ліцьвінаў
Мундзіка або Мондзік (Mundicho, Mondicus[1]) — імя германскага паходжаньня[2]. Іменная аснова аснова -мунд- (-мунт-, -монт-) (імёны ліцьвінаў Монтгерд, Валімонт, Жыгімонт; германскія імёны Mundgerd, Walmont, Sigimunt) паходзіць ад германскага *mundô 'рука, абарона, крэўнасьць'[3] або гоцкага munds 'моц розуму, імкненьне', mundrs 'гарлівы, палкі'[4].
Германскі характар літоўскіх імёнаў з асновай -монт- (-мант-) — як і запазычаньне самой асновы з германскіх моваў — сьцьвердзілі францускі лінгвіст-германіст Раймонд Шмітляйн[5] і амэрыканскі лінгвіст Альфрэд Зэн[6].
У Прусіі бытавала імя Монтыка (Монтэка, Мантыка): Monteko / Montike / Montke / Mantiko / Monteke / Hanns Monticke (1348, 1360, 1393, 1407 і 1443 гады)[7][8].
Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: в Оболцох чотырнадъцать чоловеков… Монътеико (1440—1492 гады)[9]; чоловекъ, на имя Мондеико и з братомъ, з Кгирдемъ (19 лістапада 1449 году)[10]; Олехно Мантеиковичъ (1528 год)[11]; село Мондейковичи (1554 год)[12]; стрельцы Бирштаньские… Мисюлю Мондейковичу (1557—1558 гады)[13]; человековъ тяглыхъ… Сенка Мандейковича (1558 год)[14]; з села Монтековъ[15], Янъ Монтковичъ[16] (1567 год); Ian Mondeykowicz (17 сакавіка 1573 году)[17]; Ligieyko Mondeykowicz (14 ліпеня 1578 году)[18]; Boris, Gryg, Tomasz a Mondeyko Jankowiczy (1 чэрвеня 1584 году)[19]; Микита Мантыкъ (14 ліпеня 1596 году)[20]; Даниелъ Монткевич… Даниеля Монткевича (10 сьнежня 1631 году)[21].
Носьбіты
рэдагаваць- Алехна Манцейкавіч — тавянскі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска Вялікага Княства Літоўскага 1528 году
- Мандзейка Коншавіч — жыхар Жамойцкага староства, які ўпамінаецца ў 1538 годзе[22]
- Юры Францавіч Мандзейка — селянін з ваколіцаў Шаўляў, які меў у валоданьні зямлю на 1889 год[23]
У актах Вялікага Княства Літоўскага ўпамінаўся маёнтак Монцекі (Монтеки)[24].
На гістарычнай Упіччыне існуе вёска Мандзейкі, у гістарычнай Прусіі — Монткі (Манткі).
Крыніцы
рэдагаваць- ^ Anhang 3 Wörterbuch der gotischen Namen // Köbler G. Gotisches Wörterbuch. — Leiden — Köln, 1989.
- ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 355, 1135.
- ^ Kremer D. Die Germanischen Personennamen in Katalonien // Estudis romànics. Nr. 14, 1972. S. 180.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 18.
- ^ Schmittlein R. Toponymes finnois et germaniques en Lituanie // Revue internationale d’onomastique. Nr. 2, 1948. P. 102.
- ^ Senn A. Zur Bildung litauischer Gewässernamen // Annali. Sezione Slava. Istituto Universitario Orientale di Napoli. 2 (1959). P. 46.
- ^ Pierson W. Altpreußischer Namenkodex // Zeitschrift für Preußische Geschichte und Landeskunde. — Berlin, 1873. S. 636, 640.
- ^ Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 63.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 27.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 60.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 75.
- ^ Археографический сборник документов, относящихся к истории Северо-западной Руси. Т. 8. — Вильна, 1870. С. 102.
- ^ Метрыка Вялікага Княства Літоўскага. Кніга 42 (1556—1562 гг.). — Менск, 2015. С. 52.
- ^ Ревизия пущ и переходов звериных в бывшем Великом княжестве Литовском, с присовокуплением грамот и привилеев. — Вильна, 1867. С. 211.
- ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 867.
- ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 1329.
- ^ Istorijos archyvas. T. 1: XVI amžiaus Lietuvos inventoriai. — Kaunas, 1934. P. 202.
- ^ Акты, издаваемые Виленской Комиссией для разбора древних актов. Т. 25. — Вильна, 1898. С. 113.
- ^ Акты издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 14. — Вильна, 1887. С. 279.
- ^ Акты издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 14. — Вильна, 1887. С. 544.
- ^ Raganu teismai Lietuvoje. — Vilnius, 1987. P. 169—170.
- ^ Mackavičius A. Žemaitijos valsčių surašymas 1537—1538 m. — Vilnius, 2003. P. 226.
- ^ Алфавитный список землевладельцев Ковенской губернии. — Ковна, 1889. С. 318.
- ^ Indeks alfabetyczny miejscowości dawnego wielkiego Księstwa Litewskiego: A—K (Abakanowicze — Kujany). Wilno, 1929. S. 129.