Леакадзія Раманоўская
Леака́дзія Даміні́каўна Рамано́ўская (у дзявоцтве — Луцэвіч; 15 лютага 1890 — 18 сьнежня 1970, Менск) — родная сястра Янкі Купалы, купалазнаўца, актыўная папулярызатарка творчасьці Янкі Купалы.
Леакадзія Раманоўская | |
| Леакадзія Дамінікаўна Луцэвіч | |
| Род дзейнасьці | купалазнаўца |
|---|---|
| Дата нараджэньня | 15 лютага 1890 |
| Месца нараджэньня | |
| Дата сьмерці | 18 сьнежня 1970 (80 гадоў) |
| Месца сьмерці | |
| Месца пахаваньня | |
| Занятак | купалазнавец, мэмуарыстка |
| Бацька | Дамінік Ануфрыевіч Луцэвіч |
| Маці | Бянігна Іванаўна Луцэвіч (Валасевіч) |
| Муж | Юльян Феліксавіч Раманоўскі |
| Дзеці | Уладзіслава, Яніна, Ядвіга, Уладзіслаў, Янка |
- Вікіпэдыя мае артыкулы пра іншых асобаў з прозьвішчам Раманоўская.
Жыцьцяпіс
рэдагавацьЯнка Купала прысьвяціў Леакадзіі ў дзень яе нараджэньня свой першы верш—жарт, напісаны на польскай мове, калі сям’я Луцэвічаў жыла ў Селішчы.[1]. Менавіта Янка навучыў сваю малодшую сястру Лёлю чытаць і пісаць.
У 1908—1909 гадах наведвала Купалу ў Вільні. У 1915 годзе выйшла замуж за Ю. Раманоўскага, які пасябраваў з Купалам у 1916 годзе, калі яны разам служылі ў дарожна-будаўнічым атрадзе Варшаўскай акругі шляхоў зносінаў.[2]
У 1916 годзе наведвала Купалу ў Полацку, дапамагала яму матэрыяльна. З 1918 году сям’я Раманоўскіх жыла ў Кальзбэргу, дзе арандавала зямлю ў цесьця Б. Тарашкевіча. Сюды ў жніўні 1919 году прыяжджаў Купала і напісаў свае вершы «З павяўшай славы…», «На нашым…», «Паўстань», «Мая навука».[2]
З 1927 году сям’я Раманоўскіх жыла ў Менску ў адным з Купалам доме, які яны набылі разам, па вул. Кастрычніцкай, 40.[3] У 1930-я гады пэрыядычна жыла ў Лошніцы, Барысаве, дзе ў час творчых камандзіровак Купала наведваў яе. Кожнае лета з 1936 году жыла разам зь сям’ёй на дачы Купалы ў Ляўках. Часта выступала з успамінамі пра дзяцінства і юнацтва свайго брата перад дзецьмі і молалзьдзю, на сустрэчах у музэі, па тэлебачаньні і радыё. Пахаваная на Ўсходніх могілках у Менску[2].
Бібліяграфія
рэдагавацьАўтар успамінаў пра Купалу «Дзіцячыя і юнацкія гады паэта» («Янка Купала», 1952), «Перад вялікай дарогай» («Вясёлка», 1962, № 7—8), «Слова пра брата» («Бярозка», 1962, №7).[2]
Крыніцы
рэдагаваць- ^ У рукапісным выглядзе верш да нашага часу не дайшоў і захаваўся толькі ў памяці Леакадзіі.
- ^ а б в г Янка Купала: Энцыкл. даведнік. — Мн., БелСЭ, 1986. — Артыкул «Раманоўскія». — С. 521.
- ^ Купала і Колас: вы нас гадавалі. Дакументы і матэрыялы. У 2-х кнігах. Кн. першая 1909—1939. — Мн., Літаратура і мастацтва, 2010. — С. 90—96.
Літаратура
рэдагаваць- Янка Купала: Энцыкл. даведнік / БелСЭ; Рэдкал.: І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн., БелСЭ, 1986. — 727 с, 26 л. іл.; Артыкул «Раманоўскія» / Аўтары — Ж. Дапкюнас, Л. Кучынская. — С. 521—522.
- Баравікова Р. Раманоўскія / Часопіс «Работніца і сялянка». — 1993. — № 7. — С. 4-5.
- Лось Е. Купалавы сёстры (верш) / Газэта «Літаратура і мастацтва». — 1962. — 10 ліпеня.
- Гарэцкі П. Сястра (верш) / Часопіс «Беларусь». — 1973. — № 7.