Касьцёл Сьвятой Ганны і кляштар бэрнардынаў (Глуск)

Помнік сакральнай архітэктуры
Касьцёл Сьвятой Ганны і кляштар бэрнардынаў
Касьцёл Сьвятой Ганны і кляштар бэрнардынаў
Краіна	Беларусь
Мястэчка	Глуск
Каардынаты	52°53′59.90″ пн. ш. 28°41′29.10″ у. д. / 52.8999722° пн. ш. 28.6914167° у. д. / 52.8999722; 28.6914167Каардынаты: 52°53′59.90″ пн. ш. 28°41′29.10″ у. д. / 52.8999722° пн. ш. 28.6914167° у. д. / 52.8999722; 28.6914167
Касьцёл Сьвятой Ганны і кляштар бэрнардынаў на мапе Беларусі Касьцёл Сьвятой Ганны і кляштар бэрнардынаў
Касьцёл Сьвятой Ганны і кляштар бэрнардынаў на Вікісховішчы

Касьцёл Сьвято́й Га́нны^[1] і кляштар бэрнардынаў — помнік архітэктуры XVII ст. у Глуску. Знаходзіўся ў цэнтры мястэчка, пасярод замка^[a]. Твор архітэктуры барока.

Комплекс складаўся з касьцёла і кляштарнага корпусу. Да пачатку XX ст. расейскія ўлады зруйнавалі кляштарны корпус. Па Другой сусьветнай вайне савецкія ўлады зьнішчылі касьцёл.

Гісторыя рэдагаваць

Вялікае Княства Літоўскае рэдагаваць

Плян Глуску з замкам і кляштарам, 1833 г.

У 1662—1667 гадох у Глуску з фундацыі Аляксандра Палубінскага збудавалі драўляныя касьцёл і кляштар бэрнардынаў. У 1677 годзе скончылася будаваньне мураванага касьцёла.

У 1738 годзе замест драўлянага збудавалі мураваны кляштарны корпус^[2]. З 1781 году пры касьцёле дзейнічала парафіяльная школа (у 1790 годзе было 15 вучняў).

Пад уладай Расейскай імпэрыі рэдагаваць

Па другім падзеле Рэчы Паспалітай (1793 год), калі Глуск апынуўся ў складзе Расейскай імпэрыі, касьцёл і кляштар працягвалі дзейнічаць. Аднак па здушэньні вызвольнага паўстаньня (1830—1831) у 1832 годзе расейскія ўлады гвалтоўна ліквідавалі кляштар бэрнардынаў і да пачатку XX ст. зьнішчылі кляштарны корпус.

Найноўшы час рэдагаваць

У 1935 годзе савецкія ўлады зачынілі касьцёл. Будынак перарабілі пад склад стружкавай арцелі, дзе неўзабаве адбыўся пажар. Па Другой сусьветнай вайне савецкія ўлады зьнішчылі помнік архітэктуры.

З 1996 году пад кіраўніцтвам Ірыны Ганецкай праводзіліся археалягічныя дасьледаваньні падмуркаў.

Архітэктура рэдагаваць

Касьцёл — помнік архітэктуры барока. Гэта была крыжова-купальная буйнамаштабная базыліка. Над сяродкрыжжам 2-схільных дахаў узвышаўся 8-гранны барабан з паўсфэрычным гранёным купалам і ліхтаром у завяршэньні. Сылюэт галоўнага фасаду фармавалі 2-ярусныя чацьверыковыя вежы зь фігурнымі купаламі і трыкутны франтон паміж імі. Роўніца фасаду падзялялася прафіляванымі карнізамі на 5 ярусаў^[3].

Галерэя рэдагаваць

Гістарычная графіка рэдагаваць

Гістарычная графіка
З мапы Г. Ляйбовіча, каля 1760 г.
З мапы па 1816 г.
Абмеры 1833 г.
Абмеры 1833 г.

Гістарычныя здымкі рэдагаваць

Гістарычныя здымкі
1906 г.
1906 г.
1906 г.
да 1918 г.

да 1918 г.
24 сакавіка 1918 г.
1920 г.
1930-я гг.

Заўвагі рэдагаваць

^ На гэтым месцы цяпер знаходзіцца местачковы стадыён

Крыніцы рэдагаваць

^ Глуск — касцёл і каталіцкая парафія Святой Ганны, Radzima.net
^ Ганецкая І. Глускі замак: гісторыя аднаго помніка ў асобах // Беларускі гістарычны часопіс. № 9, 2006. С. 22—29.
^ Кулагін А. Каталіцкія храмы Беларусі. — Менск, 2008. С. 408.

Літаратура рэдагаваць

Ганецкая І. Глускі замак: гісторыя аднаго помніка ў асобах // Беларускі гістарычны часопіс. № 9, 2006. С. 22—29.
Кулагін А. Каталіцкія храмы Беларусі: Энцыкл. даведнік / А. Кулагін; фатограф А. Дыбоўскі. — 2-е выд. — Менск: БелЭн, 2008. — 488 с.: іл. ISBN 978-985-11-0395-5.

Вонкавыя спасылкі рэдагаваць

[2] На гэтым месцы цяпер знаходзіцца местачковы стадыён

[1] Глуск — касцёл і каталіцкая парафія Святой Ганны, Radzima.net

[3] Ганецкая І. Глускі замак: гісторыя аднаго помніка ў асобах // Беларускі гістарычны часопіс. № 9, 2006. С. 22—29.

[4] Кулагін А. Каталіцкія храмы Беларусі. — Менск, 2008. С. 408.

[1]

[a]

[2]

[3]