Брацкая царква Сьвятога Мікалая (Берасьце)

Помнік гісторыі
Царква Сьвятога Мікалая
Царква Сьвятога Мікалая
Краіна	Беларусь
Места	Берасьце
Каардынаты	52°05′52.2″ пн. ш. 23°41′21.82″ у. д.
Канфэсія	Беларускі экзархат і праваслаўе
Эпархія	Берасьцейская і Кобрынская япархія
Архітэктурны стыль	псэўдарускі стыль[d] і расейска-бізантыйскі стыль[d]
Статус	Дзяржаўны сьпіс гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь
Сайт	stnikolas.hram.by
Царква Сьвятога Мікалая на мапе Беларусі Царква Сьвятога Мікалая
Царква Сьвятога Мікалая на Вікісховішчы

Брацкая царква Сьвятога Мікалая — помнік гісторыі пачатку XX стагодзьдзя (мураўёўка) у Берасьці. Знаходзіцца на гістарычнай Мільённай вуліцы, на рагу з вуліцай Адама Міцкевіча. Дзее. Твор архітэктуры расейскай эклектыкі. Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гістарычна-культурных каштоўнасьцяў Беларусі.

Гісторыя

Першая царква, 1894 г.

Царква на малюнку 1915 г.

Драўляную царкву Ўрадавага сыноду Расейскай імпэрыі (Маскоўскай царквы) у Берасьці збудавалі ў 1880-я гады. Гэты будынак згарэў у час вялікага пажару 4 траўня 1895 году. На яе месцы ў 1896 годзе збудавалі новую драўляную царкву.

У 1904—1906 гадох на месцы драўлянай збудавалі мураваную царкву. Будаваньне вялося на ахвяраваньні маракоў і афіцэраў — удзельнікаў расейска-японскай вайны, якія лічылі Сьвяціцеля Мікалая сваім апекуном, і на сродкі брацтва ў гонар Сьвяціцеля Мікалая і Апанаса Берасьцейскага. З гэтай прычыны царква атрымала неафіцыйны дадатак у назьве — Брацкая.

Па Другой сусьветнай вайны ў будынку разьмяшчалася сховішча Дзяржаўнага архіву Берасьцейскай вобласьці. У 1996 годзе перададзены Беларускаму экзархату Маскоўскага патрыярхату будынак царквы адрамантавалі.

Архітэктура

Прыклад маскоўска-яраслаўскага кірунку эклектычнай царкоўнай архітэктуры Расейскай імпэрыі. Гэта крыжова-купальны храм, у падоўжана-восевай аб’ёмна-прасторавай кампазыцыі якога дамінуе 8-гранная званіца з адкрытым верхнім ярусам-звонам, завершаным высокім шатром з купалам-цыбулінай. Званіца злучаецца з цэнтральным 2-ярусным аб’ёмам працяглай трапезнай, падзеленай радамі аркавых аконных праёмаў на 2 ярусы. Кубападобны аб’ём сяродкрыжжа завяршаецца 5 купаламі-цыбулінамі. З усходняга боку да цэнтральнага аб’ёму далучаецца 5-гранная апсыда з бакавымі рызьніцамі. Галоўны ўваход падкрэсьліваецца манумэнтальнай паперцю ў выглядзе 3-пралётных аркатураў і з высокім 2-гранным шчытом на магутных слупах. Аналягічны выгляд, але ў меншым маштабе, маюць кутнія ўваходы цэнтральнага аб’ёму. Рознавялікія аркавыя аконныя праёмы дэкаруюцца роўнічнымі ліштвамі, філёнгамі. У дэкоры выкарыстоўваюцца формы дойлідзтва Маскоўскай дзяржавы: какошнікі, кілепадобныя аркі, філёнгавыя лапаткі, квадратныя разеткі, бочкападобныя фігурныя калёнкі, зубчастыя фрызы.

Усярэдзіне скляпеньні пакрываюцца росьпісам. Апсыда вылучаецца 3-ярусным драўляным іканастасам. У царкве захоўваюцца абраз Міколы Цудатворцы (у алтары), мошчы Апанаса Філіповіча. Сярод сакральных рэліктаў — частка дрэва Крыжа Жыватворнага Гасподня, на якім укрыжавалі Хрыста, мошчаў сьвяціцеля і цудатворцы чарнігаўскага Феадосія ды іншыя. Асабліва шануецца Сьвятое Ўкрыжаваньне з часткай каменю з Галготы.

Галерэя

Гістарычныя здымкі

• Старыя здымкі
• 
  1908 г.
• 
  1915 г.
• 
  1915 г.
• 
  1915 г.

• 
  1915 г.
• 
  1915 г.
• 
  1915 г.
• 
  1915—1918 гг.

• 
  1915—1918 гг.
• 
  1915—1918 гг.
• 
  1915—1918 гг.
• 
  1915—1918 гг.

• 
  1915—1918 гг.
• 
  1915—1918 гг.
• 
  1915—1918 гг.
• 
  1915—1918 гг.

• 
  1915—1918 гг.
• 
  1915—1918 гг.
• 
  1915—1918 гг.
• 
  1915—1918 гг.

• 
  1915—1918 гг.
• 
  1915—1918 гг.
• 
  1915—1918 гг.
• 
  1915—1918 гг.

• 
  1915—1918 гг.
• 
  1915—1918 гг.
• 
  1915—1918 гг.
• 
  1915—1918 гг.

• 
  1915—1918 гг.
• 
  1915—1918 гг.
• 
  1915—1918 гг.
• 
  1915—1918 гг.

• 
  1915—1918 гг.
• 
  1916 г.
• 
  1916 г.
• 
  1916 г.

• 
  1916 г.
• 
  1916 г.
• 
  1916 г.
• 
  1916—1918 г.

• 
  1916—1918 гг.
• 
  1917 г.
• 
  1917 г.
• 
  сьнежань 1917 г.

• 
  сьнежань 1917 г.
• 
  1918 г.
• 
  1918 г.
• 
  1918—1939 гг.

• 
  1920 г.
• 
  1921—1939 гг.
• 
  1926—1937 гг.
• 
  1929 г.

• 
  1931 г.
• 
  1935 г.
• 
  1936 г.
• 
  сьнежань 1936 г.

• 
  сьнежань 1936 г.
• 
  1937 г.
• 
  1941 г.
• 
  1941 г.

• 
  1941—1943 гг.
• 
  1941—1943 гг.
• 
  1941—1944 гг.
• 
  1941—1944 гг.

• 
  1941—1944 гг.
• 
  1942 г.
• 
  1942 г.
• 
  25 жніўня 1943 г.

Сучасныя здымкі

• Сучасны стан
• 
  Агульны выгляд
• 
  Галоўны фасад
• 
  Бакавы фасад
• 
  Выгляд уначы

Літаратура

• Кулагін А. Праваслаўныя храмы Беларусі: Энцыкл. даведнік. — Менск: Беларуская Энцыкляпэдыя, 2007.— 653 с.: іл. ISBN 978-985-11-0389-4.

Вонкавыя спасылкі

Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь, шыфр  113Г000021

• Брацкая царква Сьвятога Мікалая ў Берасьці, Radzima.org