Плян Барбароса

(Перанакіравана з «Апэрацыя «Барбароса»»)

Плян Барбароса — кодавы назоў пляну вайны Нямеччыны супраць СССР, які быў прыняты ў сьнежні 1940 году. Распрацоўка пляну «Барбароса» распачалася 21 ліпеня 1940 году. Плян, канчаткова распрацаваны пад кіраўніцтвам генэрала Ф. Паўлюса, быў зацьверджаны 18 сьнежня 1940 дырэктывай Вярхоўнага галоўнакамандуючага вэрмахта № 21.

Апэрацыя Барбароса
Дата: 22 чэрвеня — 5 сьнежня 1941
Месца: Беларусь, Летува, Латвія, Украіна, Эстонія, Смаленская вобласьць, Ленінградзкая вобласьць, Пскоўская вобласьць, Курская вобласьць, Белгародзкая вобласьць, Арлоўская вобласьць
Прычына: правал перамоваў паміж СССР і Трэцім Райхам аб далучэньні СССР да Бэрлінскага пакту[a].
Вынік: апэратыўны — параза савецкіх войскаў у прымежных бітвах і адступленьне на тэрыторыю РСФСР;
стратэгічны вынік — правал пляну разграміць СССР падчас кампаніі 1941-га году — бліцкрыгу Трэцяга райху.
Тэрытарыяльныя
зьмены:
Беларусь, Летува, Латвія, Украіна, Эстонія, Смаленская вобласьць, часткі Ленінградзкай вобласьці, Пскоўскай вобласьці, Курскай вобласьці, Белгародзкай вобласьці, Арлоўскай вобласьці перайшлі пад акупацыйную ўладу Трэцяга Райху.
Супернікі
Сьцяг Нямеччыны 1933 Трэці Райх
Славаччына
Сьцяг Румыніі Румынія
Сьцяг Вугоршчыны Вугоршчына
Харватыя
Італія
Беларускія добраахвотнікі
Гішпанскія добраахвотнікі
Францускія добраахвотнікі
Украінскія добраахвотнікі
Латыскія добраахвотнікі
Летувіскія добраахвотнікі
Эстонскія добраахвотнікі

Фінляндыя[b]


Беларуская Самаабарона
Палеская сеч[c]
Сьцяг СССР СССР
Камандуючыя
Адольф Гітлер

Сьцяг Нямеччыны 1933 Вальтэр фон Браўхіч
Сьцяг Нямеччыны 1933 Вільгельм Рытэр фон Леб
Сьцяг Нямеччыны 1933 Федар фон Бок
Сьцяг Нямеччыны 1933 Гэрд фон Рундштэт
Сьцяг Нямеччыны 1933 Эрых фон Манштэйн
Сьцяг Нямеччыны 1933 Гюнтэр фон Клюге
Сьцяг Нямеччыны 1933 Гэйнц Гудэрыян
Сьцяг Нямеччыны 1933 Максыміліян фон Вэйхс
Ён Антанэску
Джаваньні Мэсэ
Італё Гарыбольдзі
Міклаш Хорці
Ёзэф Ціса
Фэрдынанд Чатлаш
Ёзэф Туранец
Антэ Павеліч
Аўгустын Грандэс Муньёс
Уладзімер Качан
Раман Шухевіч


Рыста Руці
Карл Манэргейм


Міхал Вітушка
Усевалад Родзька
Якуб Харэўскі

Тарас Бульба-Баравец
Сьцяг СССР Ёсіф Сталін
Сьцяг СССР Сямён Цімашэнка
Сьцяг СССР Фёдар Кузьняцоў
Сьцяг СССР Дзьмітры Паўлаў
Сьцяг СССР Міхаіл Кірпінос
Сьцяг СССР Георгі Жукаў
Сьцяг СССР Іван Цюленяў
Сьцяг СССР Лаўрэнці Берыя
Колькасьць
3,8 млн чалавек[1][2]


7200 гарматаў і мінамётаў[2]
4300 танкаў[3]


4389 самалётаў[4]
5,5 млн. чалавек[5]


52 666 гарматаў і мінамётаў[6]
25 000 танкаў і САУ


40 000 самалётаў (спраўных 11,357[7])
Страты
каля 800 000 забітымі/зьніклымі бязь вестак4 млн забітымі і ўзятымі ў палон

Прадугледжваўся вокамгненны разгром асноўных сілаў Чырвонай Арміі на захад ад рэк Дняпро і Дзьвіна, у далейшым вызначалася захапіць Маскву, Ленінград і Данбас з наступным выхадам на лінію Архангельск — Волга — Астрахань.

Меркаваная працягласьць асноўных баявых дзеяньняў — 2—3 месяцы — так званая стратэгія «бліцкрыгу» (ням.: Blitzkrieg). Плян ваенных дзеяньняў прадугледжваў і ажыцьцяўленьне буйных эканамічных мерапрыемстваў (Плян Ольдэнбург) па эксплюатацыі захопленай савецкай тэрыторыі. Быў створаны эканамічны штаб, цалкам асобны ад генэральнага штаба.

  1. ^ Па некаторых сьведчаньнях СССР таксама рыхтаваўся да нападу на Нямеччыну.
  2. ^ Фінляндыі ўступіла ў вайну пасьля бамбардыроўкі тэрыторыі Фінляндыі савецкай авіяцыяй 25 ліпеня 1941 року, што фактычна азначала аб аб'яве СССР вайны Фінляндыі.
  3. ^ Атрады Беларускай Самаабароны на чале з Усеваладам Родзькам, Міхалам Вітушкай, Якубам Харэўскім ў хаўрусе з Палескай Сеччу Тараса Бульбы-Бараўца дзейнічалі на Палесьсі самастойна, незалежна ад нямецкага камандваньня.
  1. ^ Glantz, David, The Soviet‐German War 1941–45:Myths and Realities: A Survey Essay. page 17.
  2. ^ а б Clark, Lloyd, Kursk: The Greatest Battle: Eastern Front 1943, 2012, page 73
  3. ^ Glantz (1995), p. 32.
  4. ^ Bergström, ст. 130
  5. ^ Glantz, David, The Soviet‐German War 1941–45: Myths and Realities: A Survey Essay.
  6. ^ Боевой и численный состав Вооруженных Сил СССР в период Великой Отечественной войны (1941—1945 гг.). Статистический сборник № 1 (22 июня 1941 г.)
  7. ^ Bergström 2007, p. 131-2: Uses Soviet Record Archives including the Rosvoyentsentr, Moscow; Russian Aviation Research Trust; Russian Central Military Archive TsAMO, Podolsk; Monino Air Force Museum, Moscow.

Літаратура

рэдагаваць
  • B. H. Liddell Hart. History of the Second World War. — New York: G.P. Putnam's Sons, 1971.
  • Кізіма С.А., Лянцэвіч В.М., Самахвалаў Дз.С. Гісторыя Беларусі: Курс лекцый. — Мн.: Выд-ва МІК, 2003.