Адольф Ёфэ

	Адольф Ёфэ
Амбасадар СССР у Аўстрыі
	1924 — 1926
Амбасадар СССР у Кітаі
	1922 — 1924
Наступнік:	Леў Карахан
Старшыня Рады абароны Украінскай ССР
	1919 — 1920
Упаўнаважаны прадстаўнік РСФСР у Нямеччыне
	красавік 1918 — 6 лістапада 1918 (высланы)
Дэпутат бальшавіцкай фракцыі ў Петраградзкай Думе
	верасень 1917 — кастрычнік 1917
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся:	10 кастрычніка 1883; места Сімфэропаль, Таўрыйская губэрня, Расейская імпэрыя
Памёр:	16 лістапада 1927 (44 гады); Масква, Расейская СФСР, СССР
Партыя:	Усесаюзная камуністычная партыя (бальшавікоў), Расейская сацыял-дэмакратычная работніцкая партыя (да 1917 г.)
Дзеці:	Надзея Ёфэ[d]
Бацька:	Абрам Ёфэ
Адукацыя:	HU Berlin; Сімфэропальская гімназія №1[d];
	Адольф Ёфэ ў Вікісховішчы

Адо́льф Абра́мавіч Ё́фэ (10 кастрычніка 1883; места Сімфэропаль, Таўрыйская губэрня, Расейская імпэрыя — 16 лістапада 1927; Масква, Расейская СФСР, СССР) — расейскі палітык і дыплямат караімскага паходжаньня. Падпісаў Рыскую мірную дамову 1921 году аб падзеле Беларусі ды Ўкраіны з Польшчаю.

Раньнія гады

Нарадзіўся ў сям’і жыдоўскага купца, які спавядаў караімскае юдэйства. Скончыў гімназію ў Сімфэропалі. У 1903 годзе ўступіў у Расейскую сацыял-дэмакратычную работніцкую партыю (РСДРП). Каб пазьбегнуць зьняволеньня за ўдзел у забурэньнях 1905 году ў Расеі, зьехаў на пачатку 1906 году ў Бэрлін. У траўні 1906 году праз высылку зь Нямеччыны пераехаў у Вену да аднапартыйца Лейбы Бранштэйна. З 1908-га па 1912 год выдаткоўваў бацькоўскія грошы на выданьне венскай газэты Бранштэйна «Праўда» (па-расейску: «Правда») ды рэдактаваў яе міжнародны разьдзел. У 1912 годзе яго арыштавалі ў Адэсе, выраклі на 10-месячнае зьняволеньне, затым выслалі ў Сыбір.

Партыйная й чынавенская кар’ера

У 1917 годзе вызваліўся з Сыбірскай ссылкі ў выніку лютаўскага перавароту ў Петраградзе. Адтуль вярнуўся ў Крым, дзе абраўся прадстаўляць мясцовую суполку РСДРП у Петраградзе. У траўні 1917 г. стварыў разам з Бранштэйнам фракцыю міжраёнцаў, што ўвайшла ў склад РСДРП (бальшавікоў) на яе 4-ым зьезьдзе. На гэтым зьедзе, што праходзіў 26 ліпеня — 3 жніўня, Адольфа Ёфэ абралі чальцом цэнтральнага камітэту (ЦК) РСДРП(б) без права голасу («кандыдатам»). 5 жніўня 1917 г. ЦК РСДРП(б) абраў яго ў склад сталага бюро ЦК. 6 жніўня Ёфэ стаўся кандыдатам у чальцы Сакратарыяту ЦК РСДРП(б), 20 жніўня — чальцом рэдакцыі бальшавіцкай газэты «Праўда», што праз забарону на выданьне выходзіла тады пад назовам «Пралятар» (па-расейску: «Пролетарий»).

У верасьні абраўся дэпутатам Петраградзкае Думы, у якасьці прадстаўніка ад якой 14-22 верасьня браў удзел ва Ўсерасейскай дэмакратычнай нарадзе. На нарадзе яго абралі чальцом Часовае рады Расейскае рэспублікі, са складу якой той выйшаў разам зь іншымі бальшавікамі 7 кастрычніка 1917 году. Браў удзел у кастрычніцкім перавароце.

З 30 лістапада 1917 году й да падпісаньня мірнае дамовы 3 сакавіка 1918 году з цэнтральнымі дзяржавамі ўзначальваў пасольства Расейскай СФСР (РСФСР) на перамовах у Берасьці. 2 сьнежня 1918 году падпісаў з цэнтральнымі дзяржавамі пагадненьне аб спыненьні агню.

У красавіку 1918 году Ёфэ прызначылі расейскім амбасадарам у Нямеччыне. Аднак 6 лістапада нямецкі ўрад выслаў яго разам з усімі супрацоўнікамі амбасады з краіны за падрыхтоўку камуністычнага перавароту. На 8-ым зьезьдзе Расейскай камуністычнай партыі (бальшавікоў) у траўні 1919 году яго не пераабралі ў склад ЦК партыі. У 1919—1920 гадох узначальваў Раду абароны Украінскай ССР. 2 лютага 1920 году падпісаў Тартускую мірную дамову з Эстоніяй, 12 ліпеня — Маскоўскую мірную дамову з Летувою, 11 жніўня — мірную дамову з Латвіяй. 12 кастрычніка 1920 году падпісаў у Рызе замірэньне з Польшчаю, што выклікала Слуцкі збройны чын у Беларусі. 18 сакавіка 1921 году падпісаў з Польшчаю Рыскую мірную дамову аб падзеле Беларусі ды Ўкраіны. Затым заняў пасаду намесьніка старшыні Туркестанскай камісіі Ўсерасейскага цэнтральнага выканаўчага камітэту ды ўраду РСФСР. У 1922—1924 гадох быў амбасадарам СССР у Кітаі. У 1923 годзе падпісаў з кіраўніком Кантонскага ўраду Сунь Ятсэнам дамову аб дапамозе за супрацу Гаміньдана з Камуністычнай партыяй Кітая. У 1924-1926 гадох быў амабасадарам СССР у Аўстрыі.

У 1927 годзе праз хваробу пакінуў службу ды 16 лістапада скончыў жыцьцё самагубствам пасьля выключэньня 12 лістапада з Усесаюзнай камуністычнай партыі (бальшавікоў) падтрымванага ім Лейбы Бранштэйна, які ўзначальваў нутрыпартыйную левую апазыцыю. Пахаваны ў Маскве на Новадзявочых могілках.