9-я армія (Нямецкая імпэрыя)

9-я а́рмія (па-нямецку: 9. Armee / Armeeoberkommando 9 / A.O.K. 9) — вайсковае аб’яднаньне армейскага ўзроўню Імпэрскай Нямецкай Арміі падчас Першай сусьветнай вайны. Была сфармаваная ў верасьні 1914 году ў Брэсьляў на падставе часткі 8-й арміі і рэзэрваў для кіраваньня нямецкімі войскамі на паўднёвым участку Ўсходняга фронту. Была расфармаваная 30 ліпеня 1916 году, пасьля ізноў створана ў Трансыльваніі для ўдзелу ў Румынскай кампаніі. 19 чэрвеня 1918 году армія была перакінутая на Заходні фронт, дзе і была  распушчана 18 верасьня.

9 Армія
9. Armee
Сьцяг штабу арміі (1871—1919)
Гады існаваньня	19 верасьня 1914 — 30 ліпеня 1916 6 верасьня 1916 — 18 верасьня 1918
Краіна	Нямецкая імпэрыя
Падпарадкаваньне	Генэральны штаб Нямецкай імпэрыі
Уваходзіць у	Райхсгээр
Тып	Пяхота
Функцыі	Палявая армія
Удзел у	Першая сусьветная вайна Усходні фронт Варшаўска-Івангарадзкая апэрацыя Лодзінская бітва Бітва за Балімаў Баранавіцкая апэрацыя Румынская кампанія Бітва за Трансыльванію Бітва каля Мярэшці Заходні фронт Бітва на Марне
Вядомыя камандзіры	Генэрал-палкоўнік Паўль фон Гіндэнбург, генэрал-палкоўнік Аўгуст фон Макэнзэн

Гісторыя баявых дзеяньняў

Першае фармаваньне

Штаб-кватэра 9-й арміі першага фармаваньня знаходзілася ў Брэсьляў. У склад арміі ўвайшлі некаторыя часткі з 8-й арміі, арміяў з Заходняга фронту і 1-й аўстра-вугорскай арміі. Першапачаткова армія разьмяшчалася ў паўднёвым сэктары Ўсходняга фронту на левым крыле 1-й аўстра-вугорскай арміі.

Баявы склад на 1 кастрычніка 1914 году

• XІ корпус (пераведзены з 3-й арміі Заходняга фронту)
• XVIІ корпус (пераведзены з 8-й арміі Усходняга фронту)
• XX корпус (пераведзены з 8-й арміі Ўсходняга фронту)
• Рэзэрвовы Гвардзейскі корпус (пераведзены з 2-й арміі Заходняга фронту)
• Ляндвэрны корпус (пераведзены з 1-й аўстра-вугорскай арміі)
• ІІІ кавалерыйскі корпус (пераведзены з Заходняга фронту)

Камандуючыя

• Генэрал-палкоўнік Паўль фон Гіндэнбург (18.9.1914 — 2.11.1914)
• Генэрал ад кавалерыі (з 17.12.1914 генэрал-палкоўнік) Аўгус фон Макэнзэн (2.11.1914 — 17.4.1915)
• Генэрал ад кавалерыі Леапольд Баварскі (17.4.1915 — 30.6.1916)

Другое фармаваньне

Новая 9-я армія была створана 6 верасьня 1916 году ў Трансыльваніі для ўдзелу ў Румынскай кампаніі. Была расфармаваная 18 верасьня 1918 году на Заходнім фронце. Разам з 1-й аўстра-вугорскай арміяй яны ўтварылі Зібэнбурскі сэктар.

• 
  Румынскі наступ на Аўстра-Вугоршчыну, жнівень 1916 году.
• 
  Контратака Цэнтральных дзяржаваў, верасень — кастрычнік 1916 году.
• 
  Апэрацыі ў Румыніі, зь лістападу 1916 да студзеня 1917 году.

Баявы склад на верасень 1916 году

• Рэзэрвовы XXXIX корпус
• Кавалерыйскі корпус Шмэтафа

Камандуючыя

• Генэрал ад інфантэрыі Эрых фон Фалькенгайн (6.09.1916 — 1.05.1917)
• Генэрал ад інфантэрыі Робэрт Кош (1.05.1917 — 10.06.1917)
• Генэрал ад інфантэрыі Яганэс фон Эбэн (10.06.1917 — 9.6.1918)
• Генэрал ад інфантэрыі Фрыц фон Бэлёў (9.6.1918 — 6.8.1918)
• Генэрал ад інфантэрыі Адольф фон Карлавіц (6.8.1918 — 18.9.1918)

Глядзіце таксама

• Баявы расклад Нямецкай імпэрскай арміі ў 1918 годзе

Літаратура

• Cron, Hermann (2002). Imperial German Army 1914-18: Organisation, Structure, Orders-of-Battle [first published: 1937]. Helion & Co. ISBN 1-874622-70-1.
• Ellis, John; Cox, Michael (1993). The World War I Databook. Aurum Press Ltd. ISBN 1-85410-766-6.

Вонкавыя спасылкі

• Die höchsten Kommandostellen des Heeres. auf www.deutsche-kriegsgeschichte.de (Stand: 16. April 2010) (ням.)