Ява (імя)
Ява (Ева) — мужчынскае імя.
| Ява лац. Java | |
| Evo | |
| Паходжаньне | |
|---|---|
| Мова(-ы) | германскія |
| Іншыя формы | |
| Варыянт(ы) | Ева |
| Вытворныя формы | Еўна |
| Зьвязаныя імёны | Явін, Яўлад, Явар, Явід, Явіл, Явільт, Явірт, Явойша, Яўмонт |
| Зьвязаныя артыкулы | |
| якія пачынаюцца з «Ява» | |
Паходжаньне
рэдагавацьАва або Ева (Aevo, Evo) — імя германскага паходжаньня[1]. Іменная аснова еў- (аў-) паходзіць ад гоцкага aiws 'час, эпоха' або стараверхненямецкага ewi, eo 'закон'[2]. Сярод ліцьвінаў бытавалі імёны Явін (Авін), Яўбут, Яўлад, Явід, Явіл, Явільт, Явірт, Яўмонт. Адзначаліся германскія імёны Evin (Awin), Eubod, Ewald, Avid, Avila, Awild, Ewert, Eumund (Awimund).
Этымалягічны слоўнік старапольскіх асабовых імёнаў, выдадзены Польскай акадэміяй навук, адзначае гістарычнае бытаваньне ў Польшчы германскіх імёнаў Awa, Awelina, Ewert, Ewart (Jewart, Ewardus[3]), Jawita[4].
У Прусіі бытавалі імёны: Jawgede[5], Awyoth[6]. У 1590 годзе ў Каралявецкім унівэрсытэце навучаўся Ludouicus Auer[a], nobilis Prutenus, у 1611 годзе — Ernestus Auer, Nobilis Borussus, у 1615 годзе — Ludouicus Auer, Hinricus Auer, nobiles Borussi fratres[8].
Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Iwan a Konon Jiewowiczy (1558 год)[9]; на име Криштофа Евовича (28 сакавіка 1585 году)[10][b].
Носьбіты
рэдагаваць- Крыштоф Явовіч — служэбнік упіцкага зямяніна Яна Іванавіча Зарэцкага, які ўпамінаецца ў 1585 годзе[23]
У XVI ст. існаваў «грунт» Явішкі (Явишки) у Жамойцкім старостве[24].
Заўвагі
рэдагаваць- ^ Адзначалася старажытнае германскае імя Avierus[7]
- ^ Таксама:
- Авейка (адзначалася старажытнае германскае імя Avico, Avecko[11]): Авейкен (Aweyken у 1390 годзе) — былая вёска каля Нойгаўзэну ў Прусіі[12];
- Авэр (адзначалася старажытнае германскае імя Avierus[13], Aver[14]): Авэровічы (Owerowicz) — літоўскі шляхецкі род зь Віленскага ваяводзтва[15];
- Яўгад: у Кнетонскои волости люди Овняне… а Евъкгада (1440—1492 гады)[16];
- Яўгінд, Аўгінт: землю дядка ихъ Евъкгиндову… тот Евъкгиндъ (16 красавіка 1496 году)[17], Петр Овкгинтович (1537—1538 гады)[18];
- Яўмін (адзначалася старажытнае германскае імя Eoman[19], Ouwaman[20]): Явмин Кедбутович (1537 год)[21];
- Яўмуць: подданый… Янушъко Евъмутевичъ (2 жніўня 1586 году)[22]
Крыніцы
рэдагаваць- ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 49.
- ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 86.
- ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 7: Suplement. Rozwiązanie licznych zagadek staropolskiej antroponimii. — Kraków, 2002. S. 196.
- ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 9, 38.
- ^ Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 39.
- ^ Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 15.
- ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 47.
- ^ Die matrikel der Universität Königsberg i. Pr. Bd. 1: Die Immatrikulationen von 1544—1656. — Leipzig, 1910. S. 106, 199, 218
- ^ Писцовая книга Гродненской экономии с прибавлениями, изданная Виленской Комиссией для разбора древних актов. Ч. 1. — Вильна, 1881. С. 434.
- ^ Акты издаваемые Виленской комиссией для разбора древних актов. Т. 26. — Вильна, 1899. С. 94.
- ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 218.
- ^ Палмайтис Л. Предложение по научной русификации исконных наименований перешедшей в состав России северной части бывшей Восточной Пруссии. — Европейский институт рассеянных этнических меньшинств, 2003. С. 47.
- ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 47.
- ^ Kjöllerström P. A. Svensk namnbok. Dopnamn, ättenamn, ortnamn. — Ulricehamn, 1895. S. 20.
- ^ Ciechanowicz J. Rody rycerskie Wielkiego Księstwa Litewskiego. T. 6. — Rzeszów, 2006. S. 263.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 49.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 6 (1494—1506). — Vilnius, 2007. P. 137.
- ^ Mackavičius A. Žemaitijos valsčių surašymas 1537—1538 m. — Vilnius, 2003. P. 144, 340.
- ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 51.
- ^ Ferguson R. The Teutonic Name-system Applied to the Family Names of France, England, & Germany. — London, 1864. P. 290.
- ^ Mackavičius A. Žemaitijos valsčių surašymas 1537—1538 m. — Vilnius, 2003. P. 59.
- ^ Акты издаваемые Виленской комиссией для разбора древних актов. Т. 26. — Вильна, 1899. С. 356.
- ^ Опись документов Виленского центрального архива древних актовых книг. Вып. 7. ― Вильна, 1909. С. 27.
- ^ Спрогис И. Я. Географический словарь древней Жомойтской земли XVI столетия. — Вильна, 1888. С. 348.