Уладзімер Віньнічэнка

Уладзі́мер Кіры́лавіч Віньнічэ́нка (па-ўкраінску: Володимир Кирилович Винниченко; 28 ліпеня 1880, Лізаветград, Хэрсонская губэрня, Расейская імпэрыя — 6 сакавіка 1951, Мужэн, Праванс-Альпы-Лазурны бераг, Францыя) — украінскі грамадзка-палітычны дзеяч, празаік, драматург і мастак.

Уладзімер Віньнічэнка
па-ўкраінску: Володимир Кирилович Винниченко
міністар унутраных справаў[d] (Украінская Народная Рэспубліка)
15 (28) чэрвеня 1917 — 11 (24) студзеня 1918
Чалец Дырэкторыі Ўкраінскай народнай рэспублікі[d]
14 сьнежня 1918 — 13 лютага 1919
Старшыня Генэральнага Сакратарыяту Ўкраінскай Цэнтральнай Рады[d]
15 чэрвеня 1917 — 31 ліпеня (13 жніўня) 1917
Наступнік	Дмытро Дарашэнка[d]
Head of the council of people’s ministers of the Ukrainian People’s Republic[d]
9 студзеня 1918 — 17 (30) студзеня 1918
Наступнік	Усевалад Галубовіч[d]
Старшыня Генэральнага Сакратарыяту Ўкраінскай Цэнтральнай Рады[d]
19 жніўня (1 верасьня) 1917 — 9 студзеня 1918
Папярэднік	Дмытро Дарашэнка[d]
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся:	16 (28) ліпеня 1880 Крапіўніцкі, Хэрсонская губэрня[d], Расейская імпэрыя
Памёр:	6 сакавіка 1951(1951-03-06) (70 гадоў) Мужэн[d], акруга Грас[d], Прыморскія Альпы, Францыя
Партыя:	Рэвалюцыйная ўкраінская партыя[d] (1905) Украінская сацыял-дэмакратычная партыя[d] (1919) Украінская камуністычная партыя[d] (1920) РКП(б) Камуністычная партыя Ўкраіны Ukrainian Social Democratic Labour Party[d] Камуністычная партыя Ўкраіны
Сужэнец:	Rozaliia Vynnychenko[d]
Адукацыя:	Кіеўскі нацыянальны ўнівэрсытэт імя Тараса Шаўчэнкі
Уладзімер Віньнічэнка ў Вікісховішчы

Жыцьцяпіс

Нарадзіўся ў сялянскай сям’і. Пасьля заканчэньня школы і пасьпяховай здачы іспытаў паступіў на юрыдычны факультэт Кіеўскага ўнівэрсытэту. У 1902 годзе стаў сябрам Украінскай рэвалюцыйнай партыі. Займаўся ў ёй прапагандысцкай працай сярод сялянства і працоўных. У 1903 годзе быў арыштаваны і выключаны з унівэрсытэту, арыштаваны. Двойчы яму ўдалося бегчы з турмы. Пасьля чаго жыў у эміграцыі. У 1914 годзе вярнуўся ў Расейскую імпэрыю і пад чужым імем жыў у Маскве да 1917 году.

Пасьля Лютаўскай рэвалюцыі 1917 г. і зьвяржэньня царызму быў абраны намесьнікам старшыні Ўкраінскай Цэнтральнай Рады. З 15 чэрвеня 1917 па 22 кастрычніка 1918 гг. быў начальнікам Генэральнага сакратарыяту Ўкраінскай Народнай Рэспублікі — органа выканаўчай улады Цэнтральнай Рады. 22 студзеня 1918 году ў сваім чацьвёртым унівэрсале Рада абвясьціла поўную незалежнасьць Украіны. 30 студзеня 1918 году ён пайшоў у адстаўку разам з усім сваім кабінэтам.

У пэрыяд Гетманату ён стаяў у апазыцыі да гетмана Паўла Скарападзкага. Пасьля яго зьвяржэньня, з 14 сьнежня 1918 году быў старшынёй Дырэкторыі УНР. Захоп Кіевам Чырвонай Арміяй 5 лютага 1919 году і канфлікт з Сымонам Пятлюрам прывёў да адстаўкі Віньнічэнкі 13 лютага 1919 году.

Ён эміграваў да Аўстрыі. У Вене арганізаваў эмігранцкую палітычную групу ўкраінцаў. У траўні 1920 году ён прыехаў у Маскву, дзе яму прапанавалі пасаду намесьніка старшыні Савету Народных Камісараў УССР, разам з пасадай народнага камісара па зьнешняй палітыцы. Аднак ён адмовіўся.

Пасьля капітуляцыі Францыі і яе акупацыі гітлераўскай нямеччынай трапіў у канцэнтрацыйны лягер. Памёр у 1951 годзе у францускім Правансе.

Літаратура

• Володимир Винниченко: [Політ. біогр.] / С. В. Кульчицький, В. Ф. Солдатенко. — : Альтернативи, 2005. — 374 с, іл. — (Особистість і доба). — ISBN 966-7217-99-Х.
• Ковальчук О. Краса і сила у практиках повсякдення (творчість В. Винниченка 1902—1920). — Ніжин, 2008.
• Марко Роберт Стех. Про Володимира Винниченка в Парижі // Очима культури. — 2013. — № 23.
• Панченко В. Є.. Винниченко Володимир Кирилович
• Творчість Володимира Винниченка 1902—1920 рр. у генетичних і типологічних зв’язках з європейськими літературами: дис. д-ра філол. наук : 10.01.01 / Панченко Володимир Євгенович ; Київський ун-т ім. Т. Шевченка. — К., 1998. — 358 с.
• Ясь О. В. Винниченко Володимир Кирилович
• Тагліна Ю. Володимир Винниченко / Ю. Тагліна. — Харків: Фоліо, 2016. — 120, 1 с. — (Знамениті українці).
• Річицький А. Володимир Винниченко в літературі й політиці: зб. ст. / Анд. Річицький. — Харків: Держ. вид-во України, 1928. — 77, 2 с.
• Винниченко проти Петлюри: зб. ст. / зредагував і дав передм. В. Блакитний (Елланський). — Б. м. : Вид-во Політ. від. Н-ї Совіт. Дивізії «Червона Галичина», 1920. — 24 с.