Уладзімер (Украіна)

	Уладзімер; лац. Uładzimier
	укр. Володимир
Герб Уладзімеру	Сьцяг Уладзімеру
Першыя згадкі:	988
Магдэбурскае права:	17 ліпеня 1509
Краіна:	Украіна
Вобласьць:	Валынская
Плошча:	16,05 км²
Вышыня:	174 м н. у. м.
Насельніцтва (2009)
колькасьць:	38 429 чал.
шчыльнасьць:	2394,33 чал./км²
Часавы пас:	UTC+2
летні час:	UTC+3
Тэлефонны код:	+380-3342
Паштовыя індэксы:	44700—44709
КОАТУУ:	0710200000
Геаграфічныя каардынаты:	50°50′53.002″ пн. ш. 24°19′19.999″ у. д. / 50.84805611° пн. ш. 24.32222194° у. д.Каардынаты: 50°50′53.002″ пн. ш. 24°19′19.999″ у. д. / 50.84805611° пн. ш. 24.32222194° у. д.
	Уладзімер на мапе Ўкраіны Уладзімер
	Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
	Меская рада

Уладзімер (па-ўкраінску: Володимир) — места абласнога падпарадкаваньня ў Валынскай вобласьці Ўкраіны, на рацэ Лузе. Адміністрацыйны цэнтар Уладзімер-Валынскага раёну. Плошча 16,05 км². Насельніцтва на 2009 год — 38 429 чал.

Знаходзіцца за 72 км ад Луцку. Чыгуначная станцыя на лініі Ковель — Чырванаград.

Гісторыя

988: першы пісьмовы ўспамін у Аповесьці мінулых часоў; быў цэнтрам Уладзімера-Берасьцейскай праваслаўная япархіі.^[1]
XII стагодзьдзе: сталіца ўдзельнага Валынскага княства, з 1199 — Галіцка-Валынскага княства.^[1]
1322: у складзе Вялікага Княства Літоўскага.
1469, 1491, 1495, 1499: набегі заволскіх і крымскіх татараў на Ўладзімер.
17 ліпеня 1509: атрымаў Магдэбурскае права і герб з выявай Сьв. Георгія на кані, які дзідай коле цмока.^[1]
1554: у месьце збудавалі драўляны касьцёл Сьвв. Яўхіма і Ганны.
1565-1566: у Валынскім ваяводзтве, цэнтар павету.
1569: паводле ўмоваў Люблінскай уніі перайшоў да Каралеўства Польскага.
XVII стагодзьдзе: ва Ўладзімеры працавала друкарня.
1719: у месьце пачала сваю дзейнасьць місія езуітаў (з 1772—1773 — рэзыдэнцыя).
XVIII стагодзьдзе: Уладзімерская базылянская школа пачала называцца калегіюмам, мела 6 клясаў.
1751: касьцёл Сьвв. Яўхіма і Ганны (з 1752 — мураваны) перайшоў да ордэна капуцынаў.
1780: у месьце збудавалі мураваную вуніяцкую капліцу Сьв. Язафата Кунцэвіча.
1795: у выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай апынуўся ў складзе Расейскай імпэрыі, цэнтар павету Валынскай губэрні.
1921: згодна з Рыскай мірнай дамовай увайшоў у склад міжваеннай Польскай Рэспублікі, цэнтар павету Валынскага ваяводзтва.
1939: у складзе Ўкраінскай ССР.
23 чэрвеня 1941 — 20 ліпеня 1944: знаходзіўся пад нямецкай акупацыяй.

Насельніцтва

XIX стагодзьдзе: 1861 год — 5905 чал., у тым ліку 810 каталікоў і 3953 юдаісты.^[2]
XX стагодзьдзе: 1911 год — 15 621 чал., зь их 7060 юдаістаў (45,2%), 6610 праваслаўных (42,31%), 1901 каталікоў (12,17%); 1935 год — 21 177 чал., зь іх 11 210 палякаў (41,25%), 10 406 габрэяў (38,29%), 5025 украінцаў (18,49%), 536 прадстаўнікоў іншых нацыянальнасьцяў (1,97%); 1970 год — 28 тыс. чал.^[3]; 1991 год — 40,3 тыс. чал.^[4]
XXI стагодзьдзе: 2009 год — 38 429 чал.

Славутасьці

Будынак вайсковага камісарыяту (былы Афіцэрскі сход, 1900)
Будынак гістарычнага музэю (1912)
Земляныя валы старажытнарускага гарадзішча (X—XIII стагодзьдзі)
Камяніца генэрала Чарнаглазава (узор драўлянай архітэктуры, 1879)
Касьцёл езуітаў (1776, цяпер царква Раства Хрыстова)
Касьцёл Сьв. Яўхіма і Ганны (1772)
Кірха (1929, цяпер царква Сьв. Язафата)
Кляштар дамініканаў (1789)
Ладамірскія могілкі (магілы вядомых месьцічаў, магілы ваяроў расейскага і савецкага войска)
Царква Сьв. Георгія (вайсковы храм, 1908)
Царква Сьв. Міколы (1780)
Царква-ратонда Сьв. Васіля (XIII—XIV стагодзьдзі)
Усьпенская царква (Мсьціславаў храм, 1156—1160) — найстаражытнейшы храм Валыні, пахавальня галіцка-валынскіх князёў

Галерея

Усьпенская царква
Інтэр’ер царквы
Былы касьцёл езуітаў
Васільеўская царква-ратонда

Месты-сябры

Асобы

Агатангел Крымскі (1871—1942) — украінскі гісторык, пісьменьнік і перакладнік, адзін з арганізатараў Акадэміі навук Украіны (1918)
Язафат Кунцэвіч (1580—1623) — беларускі царкоўны дзяяч, сьвяты пакутнік
Аляксандар Цынкалоўскі (1898—1983) — гісторык, археоляг, краязнавец

Крыніцы

^ ^а ^б ^в Валерый Паўднякоў. Уладзімір // ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 2. С. 686
^ Włodzimierz // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom XIV: Worowo — Żyżyn. — Warszawa, 1895. S. 169
^ Владимир-Волынский // Большая советская энциклопедия, 3-е изд.: в 30 т. / Гл. ред. А.М. Прохоров. — М.: Сов. энциклопедия, 1969—1978.
^ Владимир-Волынский // Большой энциклопедический словарь / Гл. ред. В. П. Шишков. — М.: НИ «Большая Российская энциклопедия», 1998. — 640 с.: ил. ISBN 5-85270-262-5.

Вонкавыя спасылкі

Уладзімер (Украіна) — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

Афіцыйны сайт

[evkl-1] а ^б ^в Валерый Паўднякоў. Уладзімір // ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 2. С. 686

[2] Włodzimierz // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom XIV: Worowo — Żyżyn. — Warszawa, 1895. S. 169

[3] Владимир-Волынский // Большая советская энциклопедия, 3-е изд.: в 30 т. / Гл. ред. А.М. Прохоров. — М.: Сов. энциклопедия, 1969—1978.

[4] Владимир-Волынский // Большой энциклопедический словарь / Гл. ред. В. П. Шишков. — М.: НИ «Большая Российская энциклопедия», 1998. — 640 с.: ил. ISBN 5-85270-262-5.

[1]

[2]

[3]

[4]