Трылёгія
Трылё́гія (па-француску: trilogia) — сукупнасьць трох твораў мастацтва, аб’яднаных пераемнасьцю сюжэту або агульнай ідэяй. Першапачаткова ў грэцкай літаратуры — тры трагедыі, аб’яднаныя ў адно цэлае адзінствам фабулі ці ідэйнага зьместу.
Найбольш распаўсюджаныя трылёгіі ў літаратуры, кінамастацтве, а таксама сярод відэагульняў, радзей — у выяўленчым мастацтве і музыцы.
Старажытнагрэцкая трылёгія
рэдагавацьУ старажытных грэкаў складалася з трох трагедый зь міталягічным ці гістарычным сюжэтам; прадстаўляліся яны на паэтычных спаборніцтвах у дні сьвята Дзіянісія. Першапачаткова асобныя часткі трылёгіі абавязкова прайграваліся на працягу аднаго дня; далучэньне да трылёгіі так званай «драмы сатыраў», якая кантрастуе зь ёй па пабудове і прызначэньні, стварала «тэтралёгію». З V стагодзьдзя да н. э. гэтае патрабаваньне пачынае парушацца, а з IV стагодзьдзя да н. э. «драма сатыраў» аддзяляецца ад трагічнай трылёгіі і ставіцца на асобных спаборніцтвах.
Антычныя трылёгіі дайшлі да нас у абрыўках; так з захаваных сямі трагедый Эсхіла чатыры зьяўляюцца часткамі трылёгій, прысьвечаных мітам пра Данаідаў, Эдыпа, Праметэя і гістарычныя падзеі — паразу пэрсаў. З гэтых трылёгій толькі «Арэстэя» захавалася цалкам; згубленая толькі «драма сатыраў» — «Пратэй».
У далейшым, ужо ў Сафокла, трагедыі набываюць самастойную скончанасьць і асобную значнасьць; так «Эдып-цар», «Эдып у Калоне» і «Антыгона», хоць і зьвязаныя адзінствам сюжэту, не аб’ядноўваліся паэтам у трылёгію.
Драма Новага часу
рэдагавацьУ драматычнай творчасьці новага часу сустракаюцца спробы адрадзіць трылёгію; такія трылёгіі Фрыдрых Шылера («Валенштэйн»), Франца Грыльпарцэра («Залатое руно»), Рыхарда Вагнера («Нібелунгі»), Суінберна («Марыя Сьцюарт») і іншыя.
У літаратуры
рэдагавацьПрынцып трылёгіі ўжываецца таксама ў будове раману і аповесьці.
- «Люрд»
- «Рым»
- «Парыж»
- «У палескай глушы»
- «У глыбі Палесься»
- «На ростанях»
Трылёгія ў музыцы
рэдагаваць- Месяцовая саната. Частка першая: Adagio sostenuto
- Месяцовая саната. Частка другая: Allegretto
- Месяцовая саната. Частка трэцяя: Presto agitato
Трылёгія ў кіно
рэдагаваць- «Зорныя войны» (арыгінальная трылёгія)
- Эпізод IV: Новая надзея (1977)
- Эпізод V: Імпэрыя наносіць удар у адказ (1980)
- Эпізод VI: Вяртаньне джэдая (1983)
- «Зорныя войны» (трылёгія-прыквэл)
- «Матрыца»
- «Назад у будучыню»
- «Няўлоўныя мсьціўцы»
- Няўлоўныя мсьціўцы (1966)
- Новыя прыгоды няўлоўных (1968)
- Карона Расейскай імпэрыі, або Зноўку няўлоўныя (1971)
Трылёгія ў гульнях
рэдагаваць- «Deus Ex»
- «Fable»
- «F.E.A.R.»
- «Halo»
- Command & Conquer: Red Alert (1996)
- Command & Conquer: Red Alert 2 (2000)
- Command & Conquer: Red Alert 3 (2008)
- Soldier of Fortune (2000)
- Soldier of Fortune II: Double Helix (2002)
- Soldier of Fortune: Payback (2007)
- S.T.A.L.K.E.R.: Shadow of Chernobyl (2007)
- S.T.A.L.K.E.R.: Clear Sky (2008)
- S.T.A.L.K.E.R.: Call of Pripyat (2009)
- «Syberia»
- Syberia (2002)
- Syberia II (2004)
- Syberia III (2011)
- «The Sims»
- The Sims (2000)
- The Sims 2 (2004)
- The Sims 3 (2009)
Літаратура
рэдагаваць- Hermann G., Die tragischen Tetralogien der Griechen, Lpz., 1819;
- Welcker F. G., Die Äschylische Trilogie, Darmstadt, 1824;
- Steinweg C., Studien zur Entwicklungsgechichte der Tragödie, B. VI. Halle a/s., 1924;
- Wiesmann P., Das Problem der tragischen Tetralogie, Diss., Zürich, 1929.