Mass Effect

Mass Effect — RPG-відэагульня з элемэнтамі экшану, якую BioWare першапачаткова распрацавала эксклюзіўна для Xbox 360. Гульня стала першай часткай, якая плянуецца ў трылёгіі. Рэліз гульні адбыўся 20 лістапада 2007 году.

Mass Effect
Дата выпуску	20 лістапада 2007
Дата анансаваньня	2 кастрычніка 2005
Апошняя вэрсія	1.02 (24 жніўня 2009)
Жанр	RPG з элемэнтамі экшану
Сэрыя	Mass Effect
Стваральнікі
Распрацоўнік	BioWare
Выдавец	Xbox Game Studios[d] і Electronic Arts[d]
Мова інтэрфэйсу	ангельская мова, француская мова, нямецкая, гішпанская мова, італьянская мова і расейская мова
Лякалізатар	Snowball Studios[d]
Сцэнарыст	Lukas Kristjanson[d] Дру Карпышын[d]
Кампазытар	Джэк Уол[d] Sam Hulick[d] Richard Jacques[d]
Тэхнічныя дэталі
Рухавік	Unreal Engine 3[d]
Плятформа	Xbox 360[d], Windows, PlayStation 3[d], PlayStation 4[d] і Xbox One[d]
Рэжым	аднакарыстальніцкая гульня[d]
Носьбіт	аптычны дыск, лічбавы распаўсюд[d], DVD і дыск Blu-ray[d]
Кіраваньне	геймпэд[d], клявіятура кампутара і кампутарная мыш
Афіцыйны сайт

12 лютага 2008 году Electronic Arts апублікавала прэс-рэліз пра выхад PC-вэрсіі Mass Effect. Гульня атрымала палепшаную графіку, а таксама прымальнае для пэрсанальнага кампутара кіраваньне з клявіятурай і мышшу.

Сюжэт

Далёкая будучыня. Паводле легендаў, кожныя пяцьдзясят тысячагодьдзяў адкрываецца партал паміж нашым сьветам, і сьветам старажытнай кібэрнэтычнай расы, якую завуць Пажынацелямі (Reaper — з анг. — «які зьбірае ўраджай»). Пажынацелі ўжо зьбіралі «ўраджай» зь некалькіх пакаленьняў рас, а потым раптам зьніклі. Час чарговага «ўраджаю» набліжаецца.

2183 год. Капітан Шэпард, камандзір карабля SR1 Normandy, падпарадкоўвальнай Альянсу сыстэмаў, адпраўляецца на заданьне, мэтай якога зьяўляецца даставіць артэфакт створаны старажытнай цывілізацыяй Пратэан, таксама выведка становішча ў зоне месцаваньня артэфакта, якая была атакавана гетамі. Пры кантакце з артэфактам, Шэпард атрымоўвае нейкае бачаньне, у якім вайна і сьмерць. Падчас вандраваньняў Шэпард разумее, што пагроза значна рэальней і небясьпечней, чым усё яе ўяўлялі. На сваім шляху ён сустракае мноства прадстаўнікоў іншаплянэтных рас, якія пасьля далучаюцца да яго каманды.

Шэпард атрымлівае заданьне нэўтралізаваць турыянінца Сарэна, які быў Спэктрам. Сарэну нейкім чынам атрымалася скласьці зьвяз з гетамі. Зь іх дапамогай ён па нейкіх чыньніках жадае паскорыць вяртаньне Пажынацелей. Таму што ён верыць у перамогу Пажынацелей і жадае выратаваць ад іх хоць кагосьці нават з дапамогай зману.

Кароткі агляд

Па стылі гульня нагадвае іншыя гульні ад BioWare, такія як Star Wars: Knights of the Old Republic (KotOR) і Jade Empire. У адрозьненьне ад KotOR, гулец ня проста кіруе дзеяньнямі свайго пэрсанажа падчас перастрэлак. Гулец можа выбіраць двух кампаньёнаў для кожнага заданьня, прычым выбар можна зьмяніць толькі вярнуўшыся на карабель (у KotOR і Jade Empire, гэта можна было зрабіць амаль у любы момант). У гульні ўсяго пяць катэгорыяў зброі: пісталеты, штурмавыя вінтоўкі, драбавікі, снайпэрскія вінтоўкі і гранаты (толькі для галоўнага пэрсанажа). Зброя (акрамя гранат) мае бясконцы боезапас, але можа перагрэцца. Таксама, як і ў вышэйзгаданых гульнях, Mass Effect мае падабенства магіі. Адмысловыя індывіды (біётыкі) маюць прыроджаную здольнасьць кіраваць лякальнымі мас-палямі. Гэтыя здольнасьці звычайна палепшаны імплянтантамі і трэнаваньнем. Падчас бою, гулец можа ўвайсьці ў тактычнае мэню (гульня прыпыняецца), у якім можна зьмяніць зброю (сабе ці кампаньёнам) ці паказаць якую са здольнасьцяў выкарыстоўваць, таксама можна абраць мэту для якой-небудзь здольнасьці (сваёй ці кампаньёнаў). Кожная здольнасьць мае сваю шкалу «зарадкі», так што гулец можа выкарыстоўваць некалькі здольнасьцяў запар. Напрыклад, выкарыстоўваць здольнасьць «Падняць» і затым «Кінуць» ворага, які бездапаможна боўтаецца ў паветры ў процілеглую сьцяну.

У гульні (для людзей) існуе шэсьць розных клясаў, тры зь якіх зьяўляюцца базавымі і тры — зьмяшанымі:

• Салдат — баявы адмысловец, умелы добра зьвяртацца з усімі выглядамі зброі, а таксама можа апранаць цяжкую браню. Ня мае біётычных здольнасьцяў.
• Інжынэр — адмысловец па тэхналёгіях. Выкарыстоўвае галаграфічны омні-прыбор для ўзлому сыстэм бясьпекі, рамонту абсталяваньня, адключэньні варожай зброі і сілавых палёў і лячэньні саюзьнікаў. Ня мае біётычных здольнасьцяў.
• Адэпт — адмысловец па працы з мас-палямі. Не навучаны выкарыстоўваць цяжкае ўзбраеньне, але мае шырокі арсэнал магутных біётычных здольнасьцяў.
• Выведнік — кляс, які спалучае якасьці салдата ды інжынэры. Больш засяроджаны на выкарыстаньні тэхнічных здольнасьцяў, чым на лячэньні. Можа насіць сярэднюю браню і зьвяртацца са снайпэрскай вінтоўкай.
• Штурмавік — сумесь салдата ды адэпта. Сьмяротны ў блізкім бою, бо можа выдатна зьвяртацца з драбавікамі і выкарыстоўваць базавыя біётычныя здольнасьці.
• Вартавы — сумесь інжынэра ды адэпта. Ня мае добрай баявой вывучкі, найболей карысны ў якасьці падтрымкі. Лепш прыстасаваны для біётычных ці тэхнічных прац.

Па завяршэньні неабавязковага заданьня на Месяцы, гулец атрымлівае магчымасьць зьмяніць сваю клясу на адну з новых:

• Бастыён (абаронца) — майстар па выкарыстаньні біятычных здольнасьцяў для абароны; могуць наносіць страты ворагам, зьмешчаным у стазісным полі. Даступны для адэптаў і вартавых.

Камандос — выдатна зьвяртаецца зь любой магчымай зброяй. Даступны для салдатаў і выведнікаў.

• Санітар — таленавіты лекар, здольны выгаіць нават самыя сур’ёзныя раны. Даступны для інжынэраў й вартавых.
• Немязіда (мсьцівец) — баявы біётык, які спэцыялізуецца ў разбуральных бія-здольнасьцях. Даступны для адэптаў й авангардаў.
• Апэратыўнік — высакаклясны сапэр. Даступны для інжынэраў і выведнікаў.
• Штурмавік — салдат, задача якога — перажыць ворага. Даступны для салдатаў й авангардаў.

У іншаплянэцян таксама ёсьць свае індывідуальныя клясы, якія зьяўляюцца варыяцыямі вышэйзгаданых. Гэта значыць, кроганскі Баявы Майстар па-сутнасьці зьяўляецца тым жа авангардам, але можа апранаць цяжкую браню. Іншыя клясы чужых: навуковая азары, тэхнік-кварыянец і турыанскі агент.

У гульні даступна тры тыпу брані — лёгкая, сярэдняя і цяжкая. Кожная з катэгорыяў мае свае перавагі і недахопы. Кожнаму клясу даступны толькі вызначаны ўзровень брані. Напрыклад, толькі салдат можа апранаць цяжкую браню. Браня розная для ўсіх рас, паколькі велізарны кроган ніяк не ўлезе ў браню прызначаную для чалавека. Але некаторыя расы (напрыклад, людзі і азары) могуць выкарыстоўваць аднолькавую браню з-за падобнага целаскладу.

Акрамя пешых заданьняў, даступныя місіі «на колах» — часта даводзіцца выкарыстоўваць для перасоўваньня па паверхнях плянэт цяжкаўзброены бронетранспартэр-усюдыход «M35 Mako». Гэта ўнікальная машына можа залазіць нават па практычна вэртыкальным скалам і горам, а таксама пераносіць падзеньні зь вялікіх вышынь, дзякуючы «элемэнту 0» (нулявому элемэнту), на аснове якога пабудаваны шматлікія іншыя тэхналёгіі гульні. Бронетранспартэр узброены 155 мм гарматай і кулямётам на турэлі.

Пэрсанажы

Галоўны пэрсанаж

• Капітан Шэпард — першы чалавек, які атрымаў званьне Спэктру (Spectre). Спэктры — гэта элітныя байцы, на якіх трымаецца Рада Цытадэлі, яго правая рука.

Чальцы каманды

• Эшлі Ўільямз — чалавек-салдат. Прыгожая дзяўчына, якая можа пастаяць за сябе. Гулец-мужчына можа завесьці зь ёй раман. Не любіць іншаплянэцян.
• Ліяра Т’Соні — кампаньён-азары, любіць вывучаць і працаваць з пратэанскімі тэхналёгіямі. Гулец любога пола можа завесьці раман зь Ліарай (азары аднаполасэксуальны).
• Кайдэн Аленко — чалавек-вартавы, памагаты Шэпарда. Адзін зь першых людзей зь біётычнымі здольнасьцямі. Гулец-жанчына можа завесьці зь ім раман.
• Гарус Вакарыян — турыанец, які быў агентам Бясьпекі Цытадэлі, што пайшоў у адстаўку пасьля расчараваньня ў занадта «законных» мэтадаў арганізацыі.
• Урднот Рэкс — адзін з апошніх кроганоў рангу Баявы Майстар. Гэтыя рэдкія індывіды могуць сумяшчаць біётычныя здольнасьці з прасунутымі тэхналёгіямі, а таксама бліскуча зьвяртаюцца са зброяй. Нягледзячы на свой пагрозьлівы выгляд, Рэкс рэдка губляе самавалоданьне. Ён таксама аддае перавагу шмат не казаць.

Талі’Зора нар Райя — маладая кварыанка, якая падчас рытуальнага Паломніцтва выявіла доказ здрады Сарэна. Як і ўсё кварыянцы, Талі выдатна разьбіраецца ў любой тэхніцы.

Саюзьнікі

• Капітан Дэвід Андэрсан — камандзір карабля «Нармандыя» і галоўны пэрсанаж рамана-прыквэла «Mass Effect: Адкрыцьцё», у якім ён сустрэўся з Сарэнам. Настаўнік Шэпарда і яго дараднік. Пасьля залічэньня Шэпарда ў шэрагі Спэктраў, добраахвотна перадае яму/ёй камандаваньне «Нармандыяй». Агучаны Дэвідам Кітам.
• Джэф «Джокер» Мора — кіруе Нармандыяй. Нягледзячы на сваю прыроджаную далікатнасьць(сындром Уроліка), зьяўляецца лепшым кіруючым Альянсу. Агучаны Сэтам Грынам.
• Навігатар (штурман) Прэсьлі — намесьнік Шэпарда на борце «Нармандыі». Прэсьлі не па душы прысутнасьць нелюдзяў на перадавым караблі Альянсу.
• Капрал Л. Джэнкінз — салдат родам з Ідэн Прайм. Ня мае рэальнага баявога досьведу, таму ўсімі сіламі спрабуе патрапіць на «сапраўдную справу».
• Найлус Крыйк — вядомы Спэктр-турыанец. Сарэн быў яго настаўнікам. Найлус выдатна ўмее карыстацца слабасьцямі ворага і заўсёды застаецца стрыманым, хоць яго мэтады далёкія ад жорсткасьці Сарэна.
• Шаі’ра — прадстаўніца расы азары якую шматлікія лічаць Аракулам.
• Адмірал Хакет — камандуючы Пятым касьмічным флётам Альянсу са сваёй штаб-кватэры на Зямлі. У гульні не зьяўляецца, але даволі часта злучаецца з Шэпардом для перадачы паведамленьняў і заданьняў. Агучаны Лэнсам Хэнріксэнам.

Ворагі

• Сарэн Артэрыюс — былы Спэктр-турыанец. Вядомы сваімі жорсткімі мэтадамі працы і здабычы інфармацыі. Глыбока ненавідзіць людзей, магчыма з-за згубы брата ў вайне Першага Кантакту. Пасьля падзей рамана-прыквэла, Сарэн складае зьвяз з гетамі. Ён зьяўляецца асноўным антаганістам гульні.
• Бэнэзія — азары-матрыярх, якая складаецца ў зьвязе з Сарэнам. Маці Ліары. Агучана Марынай Сіртыс.
• Уладар — карабель Сарэна, як становіцца вядома па меры мінаньня гульні, Уладар не касьмічны карабель, а прадстаўнік старажытнай кібэрнэтычнай расы Пажынацелей, здольны браць пад свой кантроль розум арганічных істот.

Расы

Вядомыя разумныя расы

Азары

Гуманоіды з плянэты Тэсія. Зьяўляюцца самай распаўсюджанай і паважанай расай галяктыцы, бо яны былі першымі якія выйшлі ў міжзоркавую прастору пасьля пратэан. Менавіта азары выявілі Цытадэль і заснавалі там Раду Цытадэлі. Азары зьяўляюцца падданкамі Рэспублік Азары. Вядома што азары асэксуальны (г. зн. зьяўляюцца аднаполай расай) і ня супраць палавых сувязяў з прадстаўнікамі розных падлог іншых рас. Нягледзячы на гэта, шматлікія аддаюць перавагу, што азары жанчыны з-за іх большага падабенства з прадстаўнікамі іншых рас жаночага полу. Вядома што азары могуць размножвацца практычна зь любой іншай разумнай арганічнай істотай. Для гэтага не абавязковая палавая сувязь, увесь працэс адбываецца тэлепатычна. «Маці» пры гэтым укладвае ў зародак, які зьмяшчае толькі яе ДНК, інфармацыю запазычаную з генэтычнай памяці партнэра. Такім чынам, азары лічаць, што паляпшаюць сваю расу. Хоць размнажэньне дзьвюх азары магчыма (інакш бы яны не дажылі да касьмічнага стагодзьдзя), гэта лічыцца непажаданым, бо пры гэтым, па меркаваньні азары, у генафонд расы не дадаецца нічога новага. Азары — адзіная раса, чые біётыкі моцныя без выкарыстаньня імплянтантаў. Азары-камандас лічацца аднымі з найлепшых байцоў галяктыкі.

Батарыянцы

Чатырохвокавая раса гуманоідаў, чыя сацыяльная структура вельмі падобная на чалавечую, але пры гэтым у іх грамадзтве дамінуюць крымінальныя сындыкаты. Палітычна, батарыянцы супернічаюць з чалавечым Альянсам за незасвоеныя тэрыторыі. Хоць у рамане-прыквеле батарыанцы гуляюць немалую ролю, у гульні яны зьявяцца, калі толькі гулец запампуе дадатковую місію «Bring Down the Sky».

Волусы

Мала вядома пра гэту нізкарослую расу. Моцная гравітацыя іх роднага сьвету (1,5 зямны) зрабіла рост волусаў малым. Волусы знаходзяцца пад пратэктаратам турыянскай герархіі ў абмен на ваенную абарону і стабільнасьць. Зьяўляюцца хвацкімі гандлярамі, менавіта яны, па просьбе азары, распрацавалі асновы галяктычнай эканомікі ў пэрыяд станаўленьня кіраваньня Цытадэлі.

Геты

Геты былі створаны больш 300 гадоў таму кварыанамі для ролі працоўных й салдат. Калі геты перасталі падпарадкоўвацца гаспадарам, кварыане паспрабавалі іх зьнішчыць. У наступнай вайне, геты зьнішчылі вялікую частку расы кварыан, ператварыўшы іх у качэўнікаў. Менавіта пасьля гэтай вайны Рада Цытадэлі і ўсталявала забарона на распрацоўкі ІІ ў галяктыцы. Спачатку, усё баяліся што геты пачнуць масавае ўварваньне і зьнішчаць іншыя расы, але геты перайшлі ў рэжым ізаляцыі пасьля перамогі над гаспадарамі. Усе спробы кантакту скончыліся няўдачай.

Кварыянцы

Раса качэўнікаў-гуманоідаў. Калісьці кварыане мелі свае плянэты, але іх адтуль выгналі паўстаўшыя геты, зьнішчыўшы большасьць прадстаўнікоў гэтай расы. З тых часоў пакінутыя кварыане бадзяюцца па Галяктыцы на ўбогіх караблях. Бо рэсурсы і прастора на караблях абмежаваны, кожнай сям’і пакладзена ня больш аднаго дзіцяці. Хоць фармальна кожным караблём у Флятыліі кіруе капітан у рэжыме ваеннага становішча, насамрэч у грамадзтве кварыанаў квітнее дэмакратыя. У грамадзтве кварыян, згон карабля лічыцца найвышэйшым злачынствам, каральным пакараньнем сьмерцю.

Кроганы

Буйныя двухногія рэптылёіды з жорсткага сьвету Тучанка. Падчас канфлікту паміж кроганамі і іншымі расамі, турыанцы выкарыстоўвалі супраць іх біёлягічную зброю створанаю саларыанцамі, якая стэрылізавала большасьць насельніцтва (толькі 1 дзіця з 1000 нараджаецца жывым, астатнія мёртвымі). Лічацца аднымі зь лепшых байцоў галяктыкі, але зьяўляюцца памяраючым відам. Некаторыя жанчыны нават ня могуць зачаць. Звычайна Кроганы становяцца наймітамі, паляўнічымі за галовамі і піратамі.

Людзі

Больш прасунутая вэрсія сучаснага чалавецтва. Прыбылі на галяктычную арэну параўнальна нядаўна. Аб’яднаны ўрад людзей завецца Альянсам Сыстэм. Разьвіцьцё чалавецтва атрымала велізарны скок пасьля выяўленьня склада тэхналёгій пратэан на Марсе. Пазьней, адкрыцьцё што Харон насамрэч зьяўляецца станцыяй мю-рэтрансьлятарам адкрыла для людзей іншыя зоркі. Неўзабаве пасьля выхада чалавецтва ў міжзоркавую прастору, зьдзейсьніўся Кантакт з турыанамі. З-за непаразуменьня пачалася вайна Першага Кантакту, якая да шчасьця для людзей была спынена Радай Цытадэлі пасьля некалькіх месяцаў касьмічных бітваў (да ўварваньняў справа не дайшла). Як малодшая але якая расьце раса, чалавецтва ня мае прысутнасьці ў Радзе, але ім было прадстаўлена дазвол на пасольства ў Цытадэлі наўзамен на абмежаваньне ваенных сіл Альянсу. Людзі лічацца самай агрэсіўнай расой у галяктыцы, пасьля кроганаў. Гэта звычайна прыпісваецца параўнальна малому тэрміну жыцьця чалавека ў параўнаньні зь іншымі расамі (азары, напрыклад, жывуць тысячагодзьдзямі).

Саларыянцы

Раса тэхнароў й шпіёнаў, якая мае голас у Радзе. Па выглядзе трохі нагадваюць стэрэатыпічных «греяў» з уфалёгіі, але такімі не зьяўляюцца. Вынайшлі біёлягічную зброю якую турыане затым выкарыстоўвалі супраць кроганаў. З-за паскоранага мэтабалізму тэрмін жыцьця звычайна абмяжоўваецца 40 гадамі.

Турыянцы

Раса якая адбылася ад птушак, але страціла здольнасьць лётаць. Дасьведчаныя байцы, але пры гэтым зусім не крыважэрныя. Імі кіруе строгі кодэкс гонару й дысцыпліны. Гэты кодэкс таксама ўключае гуманнае абыходжаньне з ваеннапалоннымі і захопленымі ворагамі, хоць ня ўсім турыанцам гэта імпануе (гл. Сарэн). У баю, ніводны турыанец не пакіне баявога таварыша ў бядзе, нягледзячы ні на што. Маюць найбуйны (але не наймагутны) касмафлёт з усіх. Калі ў іх тэрыторыю ўварваўся дасьледчы канвой людзей, турыацы прынялі гэта як уварваньне і разьвязалі вайну Першага Кантакту. Людзей выратавала толькі ўмяшаньне Рады Цытадэлі. З тых часоў, турыанцы не давяраюць людзям.

Ханары

Мядузападобная водная раса ростам ледзь вышэй чалавека. Выкарыстоўваюць лякальныя генэратары мас-палі каб падтрымліваць іх целы на іншых сьветах.

Расы невядомай клясыфікацыі

Хаскі

Агідныя неразумныя істоты. Былыя людзі якіх геты насадзілі на тэхналягічныя калы, якія выпампоўваюць зь целаў усю асноўную арганіку і замяняюць яе нанаробатамі ператвараючы чалавека ў зомбі прымушаючы атакаваць усё жывое і рухаючаяся. Стыль тэхналёгіі на гетаў не падобны, хоць геты шырока выкарыстоўваюць хаскаў у якасьці гарматнага мяса.

Істоты сьвятла

Сапраўды не ясна хто гэта ці што гэта, але ў гульні сустракаецца іх апісаньне; мяркуючы па ім, яны былі створаны ў глыбокай старажытнасьці для барацьбы зь пякельнымі машынамі(хутчэй за ўсё, пад «пякельнымі машынамі» маюць на ўвазе пажынацелей).

Вымерлыя ці зьніклыя расы

Пратэане

Гэта вымерлая раса была вельмі моцна прасунута тэхналягічна. Лічыцца што, калі б пратэане не пакінулі мноства артэфактаў паўсюль, большасьць галяктычных рас ніколі б не пакінулі свае зорныя сыстэмы. Пратэане былі зьнішчаны прыблізна 50 000 гадоў таму Пажынальнікамі. Некалькі пратэан усё ж перажылі згубу сваёй расы і пасьпелі пакінуць серыі доказаў і папярэджаньняў пра будучае вяртаньне Пажынальнікаў.

Пажынальнікі

Галоўныя злыдні сусьвету Mass Effect. Гэта кібэрнетычная раса зьяўляецца кожныя 50 000 гадоў каб зьбіраць «ураджай» з разумнага арганічнага жыцьця. «Пажынальнікі» — не саманазва расы, а толькі імя дадзенае ім пратэанамі за адсутнасьцю сучаснасьці. Паміж «ураджаямі», Пажынацелі знаходзяцца ў сьпячцы ў міжгаляктычнай прасторы, пакідаючы аднаго Пажынацеля ў ролі назіральніка, каб паслаць чарговы сыгнал на абуджэньне сваіх субратаў калі ўзровень разумнага жыцьця ў галяктыцы дасягне патрэбнай велічыні. У канцы Mass Effect, у цытадэлі капітан Андерсон, амбасадар Альянсу сыстэм Удына, і капітан Шэпард абмяркоўваюць тэму «Пажынацелей», і Шэпард заяўляе што пасьля зьнішчэньня «Ўладара» прыйшла чарга за астатнімі «Пажынацелямі». Не выключана, што на гэтым можа грунтавацца Mass Effect 2.

Вонкавыя спасылкі

• BioWare.ru (рас.)
• BioWare.com — Афіцыйны сайт (анг.)