Сэм’юэл Морзэ

вынаходнік і маляр ЗША

Сэ́м’юэл Фі́нлі Брыз Мо́рзэ (27 красавіка 1791 — 2 красавіка 1872) — адзін з вынаходнікаў аднадротавага электрычнага тэлеграфу, адзін са стваральнікаў азбукі Морзэ, мастак.

Сэм’юэл Морзэ
Сэм’юэл Фінлі Брыз Морзэ
Сэм’юэл Морзэ, 1866 год
Дата нараджэньня 27 красавіка 1791(1791-04-27)[1][2][3][…]
Месца нараджэньня
Дата сьмерці 2 красавіка 1872(1872-04-02)[1][2][3][…] (80 гадоў)
Месца сьмерці
Прычына сьмерці інфаркт міякарда
Месца пахаваньня
Месца вучобы
Занятак вынаходнік, фізык, скульптар, маляр, прафэсар унівэрсытэту, фатограф, пісьменьнік
Месца працы
Псэўданімы American[5] і Brutus[5]
Сябра ў Швэдзкая каралеўская акадэмія навук, Амэрыканскае філязофскае таварыства[d], Амэрыканская акадэмія мастацтваў і навук[d], Таварыства Фі-Бэта-Капа[d] і Амэрыканскае антыкварнае таварыства[d]
Жанры партрэтнае маляваньне[d][6], пэйзаж[6] і гістарычны жывапіс[6]
Бацька Джэдзідай Морзэ[d]
Маці Элізабэт Брыз Морзэ[d]
Дзеці Лэйла Морзэ[d], Samuel Arthur Breese Morse, Jr.[d] і Charles Walker Morse[d]
Узнагароды
Подпіс Выява аўтографу

Дзяцінства і адукацыя

рэдагаваць

Сэм’юэл Морзэ нарадзіўся ў Чарльзтаўне, Масачусэтс у географа і пастара Джэдзідая Морзэ і Элізабэт Эн Фінлі Брыз.[7] Бацька Сэм’юэла быў прапаведнікам кальвінізму і прыхільнікам Фэдэралісцкай партыі ЗША. Сэм’юэл Морзэ быў выхаваны ў кальвінісцкіх традыцыях, чаму вельмі паспрыяў Джэдзідай, які верыў, што выхаваньне мусіла весьціся на фэдэралісцкай глебе, якая захоўвала блізкія да пурытанскіх традыцыі.

Пасьля Акадэміі Філіпса (Эндовэр, Масачусэтс) Сэм’юэл Морзэ паступіў у Ельскі каледж для атрыманьня дадатковых ведаў у рэлігійнай філязофіі, матэматыцы і конегадоўлі. У каледжы ён наведваў лекцыі па электрычнасьці, якія праводзілі Бэнджамін Сылмэн і Джэрэмі Дэй. Сябе Морзэ забясьпечваў сам — карцінамі. Пасьля выпуску з Ельскага каледжу быў прыняты ў ганаровае таварыства Фі Бэта Капа.

Тэлеграф

рэдагаваць

Хоць Морзэ ў першую чаргу зьвязваюць са стварэньнем коду Морзэ, але ён зрабіў вялікі ўнёсак у вынаходніцтва электрычнага тэлеграфу як сродку сувязі на вялікіх дыстанцыях.

У 1825 годзе нью-ёрскія ўлады далі ўзнагароджаньне памерам $1000 на напісаньне партрэту Мары-Жозэфа Ляфаета ў Вашынгтоне. Падчас напісаньня партрэту Морзэ атрымаў ліст ад бацькі і, прачытаўшы толькі радок «Твая любая жонка ачуньвае», адправіўся дамой у Нью-Гэван, так і ня скончаўшы замову. Але пакуль ён прыехаў, жонка была пахаваная.[8] Засмучаны тым, што ўвесь час ён ня ведаў пра пагаршэньне стану жонкі, ён вырашыў зьмяніць сваё дзейнасьці з мастацтва на стварэньне спосабу хуткай перадачы зьвестак на вялікай адлегласьці.[9]

Падчас марской вандроўкі дадому ў 1832 годзе пазнаёміўся з Чарлзам Томасам Джэксанам, які быў знаёмы з электрамагнэтызмам. Назіраючы за экспэрымэнтамі Джэксана з электрамагнітам, Морзэ распрацаваў прынцыпы аднадротавага тэлеграфу.

  1. ^ а б Samuel Finley Breeze Morse (нід.)
  2. ^ а б Samuel Finley Breese Morse // Benezit Dictionary of Artists (анг.)OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
  3. ^ а б в Mabee C. Samuel F.B. Morse // Encyclopædia Britannica (анг.)
  4. ^ а б Staiti P. J. Morse, Samuel F(inley) B(reese) (анг.) // Grove Art Online / J. Turner[Oxford, England], Houndmills, Basingstoke, England, New York: OUP, 2017. — doi:10.1093/GAO/9781884446054.ARTICLE.T059745
  5. ^ а б Нацыянальная служба Чэскай рэспублікі
  6. ^ а б в https://www.nga.gov/collection/artist-info.1737.html
  7. ^ Samuel F. B. Morse. Праверана 18 чэрвеня 2010.  (анг.)
  8. ^ Бэліс, Мэры. Timeline: Biography of Samuel Morse 1791—1872(недаступная спасылка), The New York Times Company, 2009 год  (анг.)
  9. ^ Бэліс, Мэры. The Communication Revolution(недаступная спасылка), The New York Times Company, 2009 год  (анг.)

Вонкавыя спасылкі

рэдагаваць