Рамуальд Траўгут
Рамуа́льд Тра́ўгут (польск. Romuald Traugutt; 16 студзеня 1826, в. Шастакова, Берасьцейскі павет, Гарадзенская губэрня, Расейская імпэрыя — 5 жніўня 1864, Варшава; Псэўданім: Кракоўскі) — генэрал, удзельнік паўстаньня 1863—1864 гадоў, адзін зь яго кіраўнікоў.
| Рамуальд Людвікавіч Траўгут лац. Ramuald Traŭgut | |
| 16 студзеня 1826[1][2] — 5 жніўня 1864[1][2] (38 гадоў) | |
 | |
| Мянушка | Кракоўскі |
|---|---|
| Месца нараджэньня | Шастакова, Берасьцейскі павет |
| Месца сьмерці | Варшава |
| Прыналежнасьць | Расейская імпэрыя |
| Званьне | падпалкоўнік (1845), генэрал (1863) |
| Бітвы/войны | Рэвалюцыя 1848—1849 гадоў у Вугоршчыне, Крымская вайна, Паўстаньне 1863—1864 гадоў |
Паходжаньне і станаўленьне
рэдагаваць.jpg)
Род Рамуальда паходзіць з Саксоніі, што асеў у Рэчы Паспалітай у першай палове XVIII стагодзьдзя. Дзед Якуб Траўгут быў удзельнікам паўстаньня 1794 году, паплечнік Тадэвуша Касьцюшкі. Бацькі Людвіг і Аляіза з Блоцкіх трымалі маёнтак ў Шастакова. Найвялікшы ўплыў у выхаваньні Рамуальда зрабіла ягоная бабуля Юстына Блоцкая, якая выхоўвала яго ў духу патрыятызму.
У 1836—1842 гадох навучаўся ў Сьвіслацкай гімназіі, якую скончыў з срэбным мэдалём. Спрабаваў паступіць ў Пецярбурскі інстытут інжынэрнай камунікацыі, але інстытут быў рэарганізаваны і Рамуальд ня быў прыняты. Тады ён надумаў пайсьці на службу ў армію Расейскай імпэрыі.
Трагічныя часы для Рамуальда выпадаюць на 1859 і 1860 гады. За кароткі прамежак часу сьмерць забірае спачатку ў лістападзе 1859 году бабулю Юстыну, потым паводле чаргі паміраюць у кастрычніку — дачка, у студзені 1860 году — жонка Ганна, у траўні — сын. Таксама памерлы ў лютым 1860 году дзед Віталь Шуйскі (Witalis Szujski) пакідае Рамуальду ў спадчыну невялікі маёнтак ў Востраве (цяпер Астроўе), што ля Кобрыню. Там Траўгут знаёміцца з Антанінай Касьцюшкоўнай (Antonine Kosciuszkowne), дачкой Аляксандра (быў паплечнікам Тадэвуша Касьцюшкі) і каб забясьпечыць двух малых яе дачок, бярэ Антаніну сабе ў жонкі. Шлюб адбыўся 13 чэрвеня 1862 году. Таго ж году ў годнасьці падпалкоўніка звольніўся з войска на пэнсію з правам нашэньня мундзіра і жалаваньнем 230 рублёў. Жыве ў Востраве да самага пачатку паўстаньня.
Паўстаньне
рэдагавацьУ красавіку 1863 году ўзначаліў Кобрынскі паўстанцкі аддзел. З кастрычніка 1863 году кіраўнік Нацыянальнага ўраду ў Варшаве, фактычна дыктатар паўстаньня[3]. Арыштаваны расейскімі акупантамі 30 сакавіка 1864 году, згодна з выракам расейскага вайсковага суду павешаны ў Варшаўскай цытадэлі.
У 1928 годзе ў месьце Сьвіслачы паставілі помнік Рамуальду Траўгуту, адноўлены ў 1989 годзе.
Крыніцы
рэдагаваць- ^ а б в Romuald Traugutt // Польскі біяграфічны інтэрнэт-слоўнік (пол.)
- ^ а б в Brozović D., Ladan T. Romuald Traugutt // Hrvatska enciklopedija (харв.) — LZMK, 1999. — 9272 с.
- ^ Кісялёў Г. Траўгут Рамуальд Людвікавіч // ЭГБ. — Мн.: 2001 Т. 6. Кн. 1. С. 518.
Літаратура
рэдагаваць- Paniszewa H. Szlakiem Traugutta po Polesiu / H. Paniszewa // Echa Polesia. Nr. 1, 2013. S. 3—15