Пераросьля

вёска ў Сувальскім павеце Падляскага ваяводзтва Польшчы
(Перанакіравана з «Пшэрасьль»)

Пераросьля (польск. Przerośl) — вёска ў Польшчы, на беразе Касьцельнага возера. Цэнтар сельскай гміны Сувальскага павету Падляскага ваяводзтва. Знаходзіцца за 27 км на паўночны захад ад Сувалак, за 131 км на поўнач ад Беластоку.

Пераросьля
лац. Pierarośla
польск. Przerośl
Агульны выгляд
Агульны выгляд
Герб Пераросьлі


Краіна: Польшча
Ваяводзтва: Падляскае
Павет: Сувальскі
Гміна: Пераросьля
Насельніцтва: 829 чал. (2008)
Часавы пас: UTC+1
летні час: UTC+2
Паштовы індэкс: 16-427
Нумарны знак: BSU
Геаграфічныя каардынаты: 54°15′7″ пн. ш. 22°39′22″ у. д. / 54.25194° пн. ш. 22.65611° у. д. / 54.25194; 22.65611Каардынаты: 54°15′7″ пн. ш. 22°39′22″ у. д. / 54.25194° пн. ш. 22.65611° у. д. / 54.25194; 22.65611
Пераросьля на мапе Польшчы
Пераросьля
Пераросьля
Пераросьля
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы

Пераросьля — даўняе магдэбурскае места гістарычнай Гарадзеншчыны (частка Троччыны), колішні цэнтар староства на граніцы з Прусіяй.

Апроч формы Пераросьля[1], якая найбольш адпавядае беларускай мове (паводле Супрасьля, Радамля, Відамля і інш.), сустракаюцца таксама варыянты Пераросьль[2] і Прэросьль[3]. У Геаграфічным слоўніку Каралеўства Польскага і іншых славянскіх краёў зазначаецца, што гістарычная польская назва мястэчка — Przerośla[4].

Гісторыя

рэдагаваць

Вялікае Княства Літоўскае

рэдагаваць
 
Пераросьля на мапе 1655 году

21 лістапада 1566 году кароль і вялікі князь Жыгімонт Аўгуст надаў Пераросьлі Магдэбурскае права і герб: у срэбным полі чырвоны леў за кратамі[3]. У гэты час места ўваходзіла ў склад Гарадзенскага павету Троцкага ваяводзтва. У 1571 годзе тут заснавалі каталіцкую парафію.

У 1-й палове XVII ст. Пераросьля стала адным з найбольшых местаў на паўночным захадзе Гарадзенскага павету. У 1709—1710 гадох шмат месьцічаў памерла ў час мору, што разам зь зьмяненьнем гандлёвых шляхоў прывяло да заняпаду паселішча.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

рэдагаваць

У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай (1795 год) Пераросьля апынулася ў складзе Прусіі, у 1807 годзе згодна з Тыльзіцкай мірнай дамовай — у складзе Расейскай імпэрыі, у Сейненскім павеце Аўгустоўскай губэрні. На 1799 год у месьце было 246 будынкаў, на 1827 год — 218. У 1870 годзе расейскія ўлады пазбавілі Пераросьлю Магдэбурскага права.

За часамі Першай сусьветнай вайны ў 1915 годзе Пераросьлю занялі войскі Нямецкай імпэрыі.

Найноўшы час

рэдагаваць

Згодна з Рыскай мірнай дамовай 1921 году Пераросьля апынулася ў складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі.

За часамі Другой сусьветнай вайны зь верасьня 1939 да 1945 году Пераросьля знаходзілася пад акупацыяй Трэцяга Райху. У 1975—1998 гадох вёска ўваходзіла ў склад Сувальскага ваяводзтва.

Насельніцтва

рэдагаваць

Дэмаграфія

рэдагаваць
  • XVIII стагодзьдзе: 1799 год — 1310 чал.
  • XIX стагодзьдзе: 1827 год — 1645 чал.[4]
  • XXI стагодзьдзе: 2008 год — 829 чал.

Турыстычная інфармацыя

рэдагаваць

Славутасьці

рэдагаваць
  • Званіца касьцёла (XIX ст.)
  • Могілкі: каталіцкія, пратэстанцкія, юдэйскія
  1. ^ Семянчук А. Метрыка Вялікага княства Літоўскага: Кн. 70 (1582-1585): кн. запісаў № 70 (копія канца XVI ст.), падрыхт. А. А. Мяцельскі, Мінск 2008, 354с. Наклад 1000 асобнікаў // Białoruskie Zeszyty Historyczne. Nr. 30. С. 212.
  2. ^ Вялікі гістарычны атлас Беларусі. У 4 т. Т. 2. — Мінск, 2013. С. 86.
  3. ^ а б Цітоў А. Геральдыка Беларускіх местаў. — Менск, 1998. С. 222.
  4. ^ а б Chlebowski B. Przerośl // Słownik geograficzny... T. IX. — Warszawa, 1888. S. 176.

Літаратура

рэдагаваць