Прэмія імя Францішка Аляхновіча

Прэ́мія імя́ Франці́шка Аляхно́віча — штогадовая літаратурная прэмія Беларускага ПЭН-цэнтру за найлепшы твор, напісаны ў зьняволеньні. Заснаваная ў 2013 годзе. Пераможца вызначаецца 10 сьнежня, у міжнародны Дзень правоў чалавека. З 2020 году арганізатары вызначылі новую дату абвяшчэньня ляўрэатаў — 15 лістапада, у сусьветны Дзень зьняволенага пісьменьніка, які ад 1981 году адзначае Міжнародны ПЭН.

Арганізатары плянуюць уручаць прэмію, пакуль сытуацыя ў краіне будзе даваць для гэтага падставы, але маюць спадзеў, што яна як найхутчэй страціць сваю актуальнасьць.

Сьпіс ляўрэатаў

2013

• Ігар Аліневіч, Еду в Магадан. — «Радикальная теория и практика», 2013.
• Сяргей Аўчыньнікаў, Путешествие [апавяданьне] (рукапіс).
• Юры Бандажэўскі, Турма і здароўе: Парады прафэсара мэдыцыны. — Радыё Свабодная Эўропа / Радыё Свабода, 2013.
• Алесь Бяляцкі, Асьвечаныя беларушчынай. — Менск, 2012.; «Дзяды» былі з намі: З нагоды 25-годдзя першага масавага мітынгу ў Беларусі. — «Дзеяслоў», №66.
• Зьміцер Дашкевіч, Гумавы тапак (рукапіс); Чарвяк [аповесьць]. — «Наша Ніва», №26 ад 17.07.2013 — №31 ад 21.08.2013.
• Зьміцер Карпіцкі, Поостынь, смирись, покайся Богу: Поэтическая исповедь из темницы (рукапіс).
• Алесь Кіркевіч, Вясна. Анталія. Вялікдзень: Філасофія турэмнага дворыка. — «Дзеяслоў», №53, 2011; Няскончаная Адысея: Беларуская турма для пачынаючых (рукапіс).
• Сяржук Клачкоў, Турэмны дзённік (рукапіс).
• Анатоль Лябедзька, 108 дзён і начэй у засценках КДБ: Дзённік палітычнага закладніка Анатоля Лябедзькі (рукапіс). — Радыё Свабода.
• Павал Севярынец, Беларуская глыбіня. — «Наша Ніва», №33 ад 07.09.2011 — № 39 ад 23.10.2013.
• Аляксандар Францкевіч, Абдымі мяне мацней [апавяданьне]. — 2013.
• Ірына Халіп, Дневник зечки (рукапіс, рыхтуецца да друку).

2014

• Алесь Бяляцкі
• Зьміцер Дашкевіч
• Фэлікс Пекер
• Павал Севярынец
• Аляксандар Фядута
• Ірына Халіп

2017

• Мікола Дзядок за кнігу «Фарбы паралельнага сьвету»
• Зьміцер Дрозд за кнігу «Бунт батанікаў»
• Андрэй Саньнікаў за кнігу «Мая гісторыя»
• Леанід Пятрэнка за кнігу паэзіі «Камэрныя сны».

2018

• блогер Аляксандар Лапшын за кнігу «Лагер смерці ў цэнтры Мінску»,
• пісьменьнік Уладзімер Някляеў за кнігі «Лісты з волі» і «Толькі вершы»
• актывістка Вольга Мікалайчык за творы ў кнізе «Бо».

2021

• Андрэй Аляксандраў. Вершы з-за кратаў.
• Аляксандар Васілевіч. “Папа и пингвин”. Казкі пра ўнутраную свабоду, напісаныя ў Менскім СІЗА.
• Максім Знак. Цыкль турэмных вершаў.
• Вольга Калацкая. Турэмны дзёньнік (зьмешчаны ў фэйсбуку).
• Сьвятлана Купрэева. Цыкль турэмных вершаў.
• Мікола Папека. Цыкль турэмных вершаў.
• Андрэй Скурко. Казкі і вершы для сына.