Парк імя Янкі Купалы

Парк
Парк імя Янкі Купалы

Краіна	Беларусь
Горад	Менск
Каардынаты	53°54′20″ пн. ш. 27°33′59″ у. д. / 53.90556° пн. ш. 27.56639° у. д. / 53.90556; 27.56639Каардынаты: 53°54′20″ пн. ш. 27°33′59″ у. д. / 53.90556° пн. ш. 27.56639° у. д. / 53.90556; 27.56639
Аўтар праекту	І. Рудэнка
Дата заснаваньня	1949
Статус	Дзяржаўны сьпіс гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь
Парк імя Янкі Купалы на мапе Беларусі Парк імя Янкі Купалы
Парк імя Янкі Купалы на Вікісховішчы

Па́рк імя́ Я́нкі Купа́лы — парк у цэнтры Менску недалёка ад плошчы Перамогі. Месьціцца ў чатырохкутніку, утвораным вуліцай Янкі Купалы, праспэктам Незалежнасьці і ракой Сьвіслаччу. Заснаваны ў 1949 годзе^[a] ў год сьвяткаваньня 30-х угодкаў утварэньня БССР. Названы ў гонар славутага беларускага паэта Янкі Купалы. Архітэктар праекту І. Рудэнка.^[1]

Гісторыя парку

Заснаваньне

Закладзены пасьля вайны як парк імя 30-годзьдзя БССР. Рукамі жыхароў гораду на плошчы тады 7 га былі высаджаны сотні дарослых дрэваў амаль што ўсіх пародаў, якія ёсьць на Беларусі. Сярод дрэваў, што сёньня растуць у парку, — блакітны клён, манчжурскі арэх і сыбірская сасна.^[2] Да зьяўленьня парку на гэтым месцы стаялі адна-двухпавярховыя хаты. Сьвіслач у час веснавой паводкі разьлівалася так, што пераўтваралася ў вялікую раку, якая прыносіла мінчанам шмат ліха. Калі пачалі закладаць парк, гэтае месца паднялі амаль на 3 мэтры, а раку ўзялі ў бетонныя берагі. Рэчышча ракі ў межах парка было пашырана з 20 да 120 мэтраў.^[1]

Музэй Янкі Купалы

Галоўная алея парку месьцілася па дыяганалі ад пр. Незалежнасьці (у той час — пр. Сталіна), дзе знаходзіцца галоўны ўваход у парк, да выгібу Сьвіслачы. На скрыжаваньні галоўнай і цэнтральнай алеяў, у цэнтры парку месьціўся фантан.

У 1959 годзе на тэрыторыі парку ўзьведзены будынак літаратурнага музэю Янкі Купалы. Музэй пабудаваны прыкладна на тым месцы, дзе раней быў дом, у якім жыў паэт у 1927—1941 гадах. Сам дом згарэў падчас бамбардзіровак на пяты дзень вайны. У 1962 годзе ў гонар 80-гадовага юбілею Янкі Купалы парк атрымаў імя вялікага беларускага Песьняра.

Перапляніроўка

Першапачаткова, у пачатку галоўнай алеі знаходзіўся помнік С. Грыцаўцу (перанесены). У 1972 годзе да 90-годзьдзя з дня нараджэньня Янкі Купалы ў парку ўсталявалі помнік паэту (скульптары А. Анікейчык, Л. Гумілеўскі, А. Засьпіцкі, архітэктары Ю. Градаў, Л. Левін). Праект помніка ацэньваўся як адзін з найбольш удалых прыкладаў кампазыцыйнай сувязі з прасторавым асяродзьдзем.^[3] Адначасова быў перабудаваны й фантан, скульптурная кампазыцыя якога адлюстроўвае адзін з момантаў старажытнага народнага сьвята — «Купальле», пусканьне вянкоў у ваду, з-за чаго фантан атрымаў назву «Вянок». У 1980-я — 1990-я гады ў парку ўсталявана шмат скульптураў, зробленых мастакамі на пленэрах і падараваных парку.^[1]

Заўвагі

^ Па іншых зьвестках — у 1950 годзе.

Крыніцы

^ ^а ^б ^в Менскі парк імя Янкі Купалы Менскі дзяржаўны каледж электронікі Праверана 28 жніўня 2013 г.
^ Парк імя Янкі Купалы inyourpocket.com Праверана 28 жніўня 2013 г.
^ Літаратура і мастацтва ў БССР у 20-70-я гады library.by Праверана 29 жніўня 2013 г.

Вонкавыя спасылкі

Парк імя Янкі Купалы — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

Выгляд парку ў 1961 годзе (помнік С. Грыцаўцу) // arch.by
Велавандроўка па парку // youtube.com

[1] Па іншых зьвестках — у 1950 годзе.

[pk-2] а ^б ^в Менскі парк імя Янкі Купалы Менскі дзяржаўны каледж электронікі Праверана 28 жніўня 2013 г.

[3] Парк імя Янкі Купалы inyourpocket.com Праверана 28 жніўня 2013 г.

[4] Літаратура і мастацтва ў БССР у 20-70-я гады library.by Праверана 29 жніўня 2013 г.

[a]

[1]

[2]

[3]