Павал Дураў

Павал Валерыевіч Дураў (па-расейску: Павел Валерьевич Дуров; нар. 10 кастрычніка 1984, Ленінград, СССР) — прадпрымальнік і праграміст, даляравы мільярдэр. Таксама зьяўляецца паліглотам, размаўляе на васьмі мовах: расейскай, ангельскай, францускай, нямецкай, гішпанскай, італьянскай, лацінскай і пэрсыдзкай мовах.

Павал Дураў
Дата нараджэньня	10 кастрычніка 1984(1984-10-10) (40 гадоў)
Месца нараджэньня	Ленінград, РСФСР, СССР
Месца вучобы	філялягічны факультэт СПбДзУ[d]
Занятак	спэцыяліст у галіне інфарматыкі, прадпрымальнік
Навуковая сфэра	хуткія паведамленьні[d] і сацыяльная сетка
Месца працы	Telegram FZ-LLC[d]
Сябра ў	Мэнса[d]
Бацька	Valery Durov[d]
Павал Дураў у Вікісховішчы

Адзін са стваральнікаў сацыяльнае сеціва «VK» і аднайменнай кампаніі, кросплятформавага месэнджара Telegram і іншых праектаў. Былы генэральны дарэктар «VK» (2006—2014). У студэнцкія гады — ляўрэат стыпэндыяў Прэзыдэнта РФ і Урада РФ, трохразовы ляўрэат Патанінскае стыпэндыі.

У 2001 годзе з адзнакай скончыў Акадэмічную гімназію, у 2006 — філялягічны факультэт санкт-пецярбургскага дзяржаўнага ўнівэрсытэту па спэцыяльнасьці «Ангельская філялёгія й пераклад» з чырвоным дыплёмам, які да гэтага часу не забраў. Адразу пасьля сканчэньня ВНУ стварыў «УКантакце», найбуйнейшае на дадзены момант сацыяльнае сеціва ў Расеі. На 2011 год са станам у 7,9 млрд рублёў займаў 350-е месца ў рэйтынгу расейскіх мільярдэраў.

Зьяўляецца вэгетарыянцам і прытрымліваецца лібэртарыянскіх палітычных поглядаў. Дурава называюць расейскім Маркам Закербергам, а таксама часта крытыкуюць за эксцэнтрычныя выхадкі й выказваньні. 19 лістапада 2012 году выйшла кніга Мікалая Конанава «Код Дурова», якая апісвае станаўленьне VK і яе стваральніка; на яе экранізацыю ў гэтым жа годзе набыла правы кампанія AR Films.

У 2014 годзе пакінуў Расею й заявіў, што не зьбіраецца вяртацца.

З 2016 году ўваходзіць у сьпіс 200 найбагацейшых бізнесменаў Расеі Forbes. За чатыры гады яго багацьце павялічылася з $600 млн да $3,4 млрд. У 2020 годзе ён займае 30-е месца ў рэйтынгу па Расеі й 565-е месца ў сьвеце. У 2021 годзе часопіс Forbes уключыў Дурава на 112-е месца сярод сусьветных мільярдэраў са станам $17,2 млрд. У 2022 годзе сярод расейскіх мільярдэраў Дураў заняў трэцяе месца з станам $15,1 млрд, стаўшы адзіным бізнесоўцам ТОП-10 не з прамысловага сэктару.

Біяграфія

Павал Дураў нарадзіўся ў Ленінградзе 10 кастрычніка 1984 году ў інтэлігентнай сям’і. У першы клас школы пайшоў, будучы ў Турыне, дзе ягоны бацька працаваў некалькі гадоў. Вярнуўшыся ў родны горад, Павал нядоўга вучыўся ў звычайнай школе й паступіў у экспэрыментальныя клясы Акадэмічнае гімназіі (цяпер Акадэмічныя класы Меднікава), у якой ажыцьцяўляецца паглыбленае вывучэньне ўсіх прадметаў, уключаючы чатыры замежныя мовы. Меў рэпутацыю эрудыта. Сядзеў за першай партай з-за праблем са зрокам. У 11 гадоў ён упершыню захапіўся праграмаваньнем. Вядомая яго выхадка, калі ён зьмяніў застаўку ўсіх школьных кампутараў на фатаграфію настаўніка інфарматыкі з подпісам «Must die» (англ. «Павінен памерці»). Дурава пазбаўлялі дапушчэньня да кампутараў, але ён узломваў паролі да іх. У 2001 годзе з адзнакай скончыў Акадэмічную гімназію.

У 2002 годзе Павал паступіў на Філялягічны факультэт СПбДУ па спэцыяльнасьці «Ангельская філялёгія й пераклад». За свае акадэмічныя дасягненьні й унёсак у студэнцкае жыцьцё ўнівэрсытэта быў узнагароджаны стыпэндыяй ураду Расейскае Фэдэрацыі, а затым і стыпэндыяй Прэзыдэнта РФ. Павал тройчы станавіўся ляўрэатам Патанінскае стыпэндыі, а таксама ўваходзіў у выбраную колькасьць студэнтаў СПбДУ з найвышэйшым узроўнем інтэлекту й лідэрскімі здольнасьцямі. Ён перамагаў на алімпіядах па інфарматыцы, лінгвістыцы й дызайне, арганізоўваў агульнаўнівэрсытэцкія сьвяты. Павал скончыў універсытэт у 2006 годзе з чырвоным дыплёмам, які на 2012 год так і не забраў.

Яшчэ ў перыяд вучобы ў СПБГУ Павал ствараў некамерцыйныя інтэрнэт-праект, прызначаныя для павышэньня якасьці грамадзкага й навуковага жыцьця ўнівэрсытэту. Гэтымі праектамі былі сайты Durov.com і Spbgu.ru. Першы праект — гэта электронная бібліятэка рэфэратаў ВНУ, а таксама месца для абмену ідэямі й меркаваньнямі студэнтаў; другі — форум унівэрсытэту, дзе Павал часта быў ініцыятарам розных дыскусіяў, у якіх, карыстаючыся рознымі рахункамі, спрачаўся сам з сабой. Да лета 2006 году Дураў зразумеў, што яго студэнцкія сайты пры ўсёй сваёй папулярнасьці былі неэфектыўныя ў аб’яднаньні навучэнцаў, бо многія хавалі свае імёны пад нікнэймамі, а рэальныя асобы пад аватарамі: студэнты маглі мець зносіны адзін з адным у сеціве, нават не падазраючы, што вучацца ў адной групе. Тады ён пачаў шукаць іншую форму для студэнцкага сайта. Пазьней стары сябар Паўла, які пасьля вучобы вярнуўся з ЗША, пазнаёміў яго з інтэрнэт-праектам для студэнтаў ВНУ Амэрыкі — Facebook, дзе карыстачы разьмяшчалі ў профілях свае сапраўдныя імёны і фатаграфіі. Дураў вырашыў укараніць падобную канцэпцыю сайта ў Расеі, гэта значыць рэальныя людзі пад рэальнымі імёнамі. Першапачатковая назва будучага праекту — «Студэнт.ру» — была заменена Паўлам на «ЎКантакце», бо, паводле яго слоў, «рана ці позна мы ўсе становімся выпускнікамі». Да рэалізацыі праекту Дураў прыступіў адразу пасьля сканчэньня ВНУ. Павал і яго брат Мікалай заснавалі таварыства з абмежаванай адказнасьцю «ЎКантакце» й запусьцілі бэта-вэрсію аднайменнай сеткі, чый дамен — vkontakte.ru — быў, паводле афіцыйных дадзеных, зарэгістраваны 1 кастрычніка 2006 году. Спачатку сайт быў зачыненым, іншымі словамі, зарэгістравацца можна было толькі пасьля асабістага запрашэньня. Але ўжо ў канцы году рэгістрацыя стала вольнай. За некалькі дзён сетка прыцягнула больш за 2000 карыстальнікаў; прычына — конкурс — iPod таму, хто запросіць большую колькасьць сяброў. Колькасьць карыстальнікаў, якая хутка расьце, прымусіла стваральнікаў зьмяніць сэрвэры й ўдасканаліць праграмную падтрымку сеткі. Паўлу неаднаразова прыходзілі прапановы на тэму куплі яго прадукта, але ён адхіляў іх. Замест гэтага праграміст прыцягнуў інвэстараў да свайго праекту. «Укантакце» разьвівалася на вачах. Ужо ў 2007 годзе яна стала трэцім па папулярнасьці сайтам у расейскамоўным сеціве, у 2008 годзе адбылася манэтызацыя сеткі, а колькасьць карыстальнікаў перавысіла 20 млн. У 2010 годзе кампанія Паўла заехала ў дом «Зінгера», які разьмешчаны на Неўскім праспэкце, насупраць Казанскага сабору.

Павал Дураў і Аляксандр Плюшчаў на цырымоніі ўручэньня « Прэмія Рунэту −2010»

У 2007 годзе газэтай «Деловой Петербург» Дураў быў прызнаны адным з пераможцаў у конкурсе «Лепшых маладых прадпрымальнікаў 2007 году».

На 2011 год Дураў, які валодае багацьцем у 7,9 млрд рублёў, займаў 350-е месца ў рэйтынгу расейскіх мільярдэраў. У сьнежні 2011 году Павал і кіраўнік фонду DST Global Юрый Мільнер запусьцілі дабрачынны праект Start Fellows, які накіраваны на фінансаваньне стартапаў, выбраных на конкурснай аснове. Ужо да канца сьнежня шасьцёра стартапаў атрымалі па 25 тысяч даляраў. 24 студзеня 2012 году на канферэнцыі Digital Life Design (DLD) у Мюнхэне падчас сумеснага выступу з заснавальнікам «Вікіпэдыі» Джымі Ўэйлзам Павал паабяцаў ахвяраваць анлайн-энцыкляпэдыі адзін мільён даляраў. У сакавіку прадстаўнік фонду Вікімэдыя Джэй Уолш пацьвердзіў інфармацыю аб пераводзе абяцанай сумы на рахунак фонду Wikimedia:

 

Мы вельмі шануем шчодрую прапанову спадара Дурова і дзякуем за выяўленае разуменьне па стаўленьні да працэдуры разгляду гранта...

Вядома, што ў сьнежні 2011 году ФСБ прапанавала Паўлу Дураву заблякаваць пяць супольнасьцяў і дзьве сустрэчы. Дураў адмовіўся гэта зрабіць. Пасьля гэтага яго позвай выклікалі для дачы тлумачэньняў у пракуратуру Санкт-Пецярбурга.

27 траўня 2012 году топ-мэнэджэры «VK» на чале з Дуровым кідалі папяровыя самалёцікі з прымацаванымі да іх 5000-рублёвымі банкнотамі з акна цэнтральнага офіса кампаніі ў Санкт-Пецярбургу. Неўзабаве пад вокнамі сабраўся натоўп, які нават учыніў бойку за гэтыя грошы. Пазьней Павал растлумачыў, што сваім учынкам хацеў стварыць сьвяточную атмасфэру ў Дзень гораду. Дураў раскідаў тады ў агульнай складанасьці каля 2000 даляраў. Таксама паведамлялася аб радасьці, зь якой ён назіраў за рэакцыяй натоўпу. Па словах відавочцаў, Павал здымаў тое, што адбываецца на камэру.

Падчас працы ва «VK» Павал жыў на здымнай кватэры побач з офісам, дзе, паводле яго слоў, маглі застацца пераначаваць распрацоўшчыкі.

5 красавіка 2013 году паведамлялася, што, кіруючы аўтамабілем, Дураў павярнуў налева з Садовай вуліцы на набярэжную ракі Мыйкі, парушыўшы патрабаваньні дарожнага знака. Які заўважыў правапарушэньне супрацоўнік ДІБДР паспрабаваў спыніць аўтамабіль. Кіроўца не падпарадкаваўся патрабаваньню, працягнуўшы рух, і ў выніку здзейсьніў наезд на супрацоўніка, вырабіўшы яму ўдары ног і ранкі. Першапачаткова прэс-служба «VK» дачыненьне Паўла да здарэньня адмаўляла, паказваючы на тое, што ў іх гэндырэктара няма машыны. Да таго ж сам аўтамабіль належаў віцэ-прэзідэнту кампаніі Ільлі Перакопскаму. Але ў чэрвені Сьледчым камітэтам РФ па Санкт-Пецярбургу было даказана, што за рулём знаходзіўся менавіта Дураў. Адразу пасьля інцыдэнту на Паўла была ўзбуджаная крымінальная справа па артыкуле 318 КК РФ (ужываньне гвалту ў дачыненьні да прадстаўніка ўлады), якая пасьля правядзеньня сьледзтва была закрытая ў чэрвені 2013 году, а само правапарушэньне патрапіла пад артыкул 19.3 КаАП РФ (непадпарадкаваньне законнаму распору) супрацоўніка паліцыі), бо пры расьсьледаваньні не была сабрана дастатковая колькасьць доказаў наўмыснага прымяненьня гвалту. У верасьні 2013 году стала вядома, што крымінальная справа вернута на дасьледаваньне з мэтай устанаўленьня наяўнасьці або адсутнасьці злачыннага намеру ў дзеяньнях Паўла Дурава. Доказы, якія сьведчаць аб тым, што дзяяньні Дурава былі наўмыснымі і накіраванымі на прымяненьне насільля ў дачыненьні да паліцыянта, зноў не былі знойдзены сьледчымі, і ў пачатку 2014 году крымінальная справа была зноў спынена.

У лютым 2014 году Фонд United Capital Partners (UCP), якому належыць 48% акцыяў «VK», аб’явіў аб тым, што мае намер адстойваць свае інтарэсы «ў расейскай і міжнародных юрысдыкцыях». Прадстаўнікі UCP абвінавацілі Паўла Дурова і супрацоўнікаў Mail.ru Group у дзяяньнях, якія супярэчаць інтарэсам «VK». У фондзе растлумачылі, што раней спрабавалі вырашыць пытаньні мірным шляхам, аднак усе прапановы блякаваліся прадстаўнікамі Mail.ru Group і гэндырэктарам «Мегафона» Іванам Таўрыным, якім на той момант належаў кантрольны пакет акцыяў «ВК» (52%). У UCP адзначылі, што такія паводзіны саўладальнікаў «ВК» іх «вельмі зьдзіўляюць і турбуюць».

VK

«Лягатып „VK“ я набраў шрыфтам Tahoma за тры хвіліны. <…> Сіні, белы, шэры колеры нікога не разьюшваюць» — Павал Дураў

VK — гэта найбуйнейшая ў Расейскамоўным сеціве сацыяльная сетка, на 2012 год першы па папулярнасьці сайт на тэрыторыі Беларусі, другі — у Расеі, трэці — на Украіне, пяты — у Казахстане, 26-ы — у сьвеце, які ацэньваўся ў 1,5 млрд даляраў. Напрыклад, у верасьні 2012 году сутачная аўдыторыя сайта складала ў сярэднім 22 млн чалавек. На верасень гэтага ж году ў VK зарэгістравалася больш за 140 млн карыстальнікаў. Па хуткасьці свайго росту сацсетка пабіла ўсе рэкорды расейскамоўнага сеціва. Буйны акцыянер сеткі — гэта VK, хольдынг, якому належыць, па дадзеных на красавік 2011 году, 32,49% усіх акцыяў VK.

VK ажыцьцяўляе фінансавую падтрымку алімпіяднага праграмаваньня, якое разьвіваецца ў Расеі і спансіруе каманды праграмістаў Санкт-Пецярбурга і Паўночна-Захаду Расеі. Сярод працаўнікаў кампаніі лепшыя расейскія праграмісты, ляўрэаты міжнародных конкурсаў па праграміраваньні і матэматыцы.

24 студзеня 2014 году стала вядома, што Дураў у сьнежні 2013 году заключыў справу па продажы пакінутых у яго 12% акцыяў VK Івану Таўрыну і перастаў быць уласьнікам сеткі.

1 красавіка Павал Дураў паведаміў на сваёй старонцы аб сыходзе з пасады генэральнага дырэктара ТАА VK, патлумачыўшы гэта скарачэньнем наяўнай свабоды дзеяньняў, аднак затым, 3 красавіка, адклікаў сваю заяву аб сыходзе. Затым высьветлілася, што гэта не было першакрасавіцкім жартам, 21 красавіка ўладальнікі сацыяльнай сеткі VK задаволілі прашэньне аб звальненьні, якое раней накіраваў ім генэральны дарэктар і заснавальнік сеткі Павал Дураў.

Telegram

14 жніўня 2013 году прадстаўлены першы кліент Telegram. У лістападзе ў праграмы налічвалася, па дадзеных «TJournal», каля 1 мільёна усталяваньняў. У інтэрвію The New York Times Павал распавёў, што першапачатковая ідэя дадатку прыйшла яму яшчэ ў 2011-м, калі да яго дзьвярэй прыходзілі спэцназаўцы. Калі апошнія ўсё ж такі сышлі, Дураў адразу ж напісаў свайму брату Мікалаю. Тады ж ён і зразумеў, што ў яго няма бясьпечнага спосабу камунікацыі з братам. Сэрвіс пабудаваны на тэхналёгіі шыфраваньня перапіскі MTProto, распрацаванай братам Паўла Мікалаем .

У адказ на прапановы некаторых чыноўнікаў забараніць мэсэнджар на тэрыторыі Расеі, 24 сьнежня 2015 году на сваёй старонцы «VK» Павал Дураў заявіў: «Што тычыцца Telegram, то праект як не выдаваў, так і не будзе выдаваць асабістыя дадзеныя і ключы шыфраваньня трэцім бакам. Мэсэнджэр папулярны сярод дзясяткаў мільёнаў карыстальнікаў на дзясятках рынкаў, і пагроза блякаваньня на адным ці двух з іх не паўплывае на яго палітыку прыватнасьці».

У 2018 годзе Дураў абвясьціў аб планах запуску блёкчэйн-плятформы TON з крыптавалютай Gram — пад гэтую распрацоўку Telegram прыцягнуў 1.7 мільярда даляраў інвестыцыяў. З-за забароны на выпуск Gram з боку Камісіі па каштоўных паперах ЗША ў 2020 годзе ад праекту прыйшлося адмовіцца.

Эміграцыя

Павел Дураў і Аркадзь Волож на канферэнцыі «Фабрыкі дадзеных Яндэкса», 2 сакавіка 2015 году

16 красавіка Павел Дураў абвясьціў, што 13 снежня 2013 году ФСБ патрабавала ад кіраўніцтва сеткі перадаць асабістую інфармацыю арганізатараў гуртоў " Еўрамайдану ", на што ён адказаў адмовай. У снежні ж адбылася здзелка аб продажы долі ў кампаніі. Паводле яго слоў, юрысдыкцыя Расеі не распаўсюджваецца на ўкраінскіх карыстальнікаў сацыяльнае сеткі «VK». Таксама Дураў адзначыў, што распаўсюджваньне дадзеных украінскіх карыстальнікаў зьявілася б не толькі парушэньнем закона, але і злачынствам перад мільёнамі карыстальнікаў з Украіны.

22 красавіка 2014 году стала вядома, што Павал Дураў зьехаў за мяжу і не зьбіраецца вяртацца ў Расею. Пра гэта ён паведаміў у інтэрвію парталу TechCrunch . Ён адзначыў: «На жаль, у гэтае краіне немагчыма весьці інтэрнэт-бізнес».

Таксама заснавальнік «VK» паведаміў, што ў бліжэйшы час плянуе засяродзіцца над стварэньнем мабільнае сацыяльнае сеткі. Пазьней фонд UCP, якому на той момант належала 48% акцыяў «VK», заявіў, што не лічыць адстаўку Паўла Дурава з пасады гендырэктара які адбыўся фактам. Партнэр UCP Юры Качура палічыў, што выканаўчы дарэктар «VK» перавысіў свае паўнамоцтвы і не абмеркаваў з парадай дырэктараў гэтак сур’ёзнае рашэньне.

З 2017 году пражывае ў Дубаі, дзе і разьмешчана штаб-кватэра Telegram. Акрамя расейскага, мае пашпарт дзяржавы Сэнт-Кітс і Нэвіс, ён атрымаў гэты пашпарт пасьля інвестыцыяў у эканоміку краіны.

У пачатку красавіка 2018 году ў многіх СМІ была прадстаўлена інфармацыя аб атрыманьні Дуровым грамадзянства Вялікабрытаніі, якую сам Павал абверг, спасылаючыся на фальшыўку ашуканцаў.

6 лютага 2021 году Павал Дураў правёў сустрэчу з насьледным прынцам Дубая Хамданам бін Махамедам аль-Мактумам, на якой расказаў пра гісторыю посьпеху развіцьця Telegram.

У лютым 2021 году Дураў атрымаў грамадзянства Аб’яднаных Арабскіх Эміратаў , а ў жніўні 2021 году — францускае грамадзянства.

Погляды і перакананьні

Павал Дураў прытрымліваецца лібэртарыянскіх палітычных поглядаў, а таксама зьяўляецца вэгетарыянцам. Ён выступае за рэформу расейскай адукацыйнай сыстэмы; адмену падаткаў у сфэры інфармацыі; адмену візавай сыстэмы, прапісак і воінскага прызыву; зьніжэньне мытных пошлінаў; прадастаўленьне рэгіёнам поўнай аўтаноміі; а таксама за адкрытасьць суда прысяжных. Яго натхняюць Эрнэста Чэ Гевара і Стыў Джобс, а па рэлігійных перакананьнях ён, паводле адных звестак, пастафарыянец, па іншых, прыхільнік школы дзэн.

10 кастрычніка 2017 году, у свой дзень нараджэньня, Павал Дураў расказаў аб сямі рэчах, ад якіх ён адмовіўся шмат гадоў таму і якія, на яго думку, нэгатыўна ўплываюць на сьвядомасьць: алкаголь; мяса жывёл; таблеткі і любыя прадукты фармацэўтыкі; нікацін і іншыя наркатычныя рэчывы; кава, чорная і зялёная гарбата, энергетыкі; фастфуд, цукар, газаваныя напоі; тэлебачаньне і яго аналягі.

Стаўленьне да Facebook

Калі стала вядома аб пошуку Facebook супрацоўнікаў на тэрыторыі Расеі, Дураў паведаміў, што працаўнікі «УКантакце» не пераходзяць на працаўладкаваньне ў іншую сетку, бо «дурняў няма» і Facebook — гэта «танулае судна». Месяцам раней ён ужо называў амэрыканскую сацсетку «апорай педалібералаў», а ў траўні 2012 году ў сваім Twitter іранічна назваў яе «таннай падробкай».

Манера вядзеньня бізнесу

Дураву ўласьцівы жорсткі, часам нават нахабны стыль вядзеньня бізнесу. У 2011—2012 гадах ён вёў «карпаратыўную вайну» з буйным акцыянерам «Вконтакте» Mail.ru Group. Пачаўся канфлікт у сакавіку 2011 году са спробаў холдынгу паглынуць сацсетку, купіўшы 100% яе акцый, і аб’яднаць сайт з «Аднакласнікамі». У адказ Дураў назваў Mail.ru «трэш-холдынгам», паказаў ім сярэдні палец і пераканаў сузаснавальнікаў «УКантакце» не прадаваць свае акцыі. У красавіку 2012 году «вайна» спынілася.

Увесну 2012 году паміж «УКантакце» і рэдакцыяй газэты «Ведомости» разгарэўся канфлікт. Дзякуючы тэхнічнаму новаўвядзеньню на сайце карыстачам можна было праглядаць поўныя тэксты артыкулаў вэб-выданьняў, не здзяйсняючы пераходу па актыўнай спасылцы. «Ведамасьці» палічылі гэта незаконным і адкрыта абвінавацілі сацсетку ў парушэньні аўтарскіх правоў. «УКантакце» праігнаравала заяву, а пазьней адключыла актыўнасьць спасылак на публікацыі сайта «Ведамасцяў». У рэшце рэшт, рэдакцыя газэты выдаліла са свайго сайта фішкі «Укантакце» і «замарозіла» ў сацсетцы афіцыйную старонку выданьня. Кіраўнік фірмы-выдаўца «Ведамасцяў» абвінаваціў Дурава ў няўменьні весьці «цывілізаваны бізнэс».

Крытыка і вызнаньне

Некаторыя заходнія СМІ называлі Паўла расейскім Маркам Закербергам. У 2011 годзе Павал трапіў на трэцяе месца сьпісу Forbes «9 самых незвычайных расейскіх бізнесоўцаў — дзівакоў, дзівакоў і эксцэнтрыкаў» за публікацыю фатаграфіі, на якой ён дэманструе непрыстойны жэст у адказ на стараньні буйнога акцыянера «УКантакце» — Mail.ru Group — паглынуць гэтую сацсетку. Той жа часопіс апублікаваў сьпіс «30 самых прыкметных фігур расейскага інтэрнэт-бізнэсу», дзе Павал быў на сёмым месцы. Дураў апынуўся на 42 месцы ў сьпісе самых цытуемых блогераў у расейскіх СМІ ў першым паўгодзьдзі 2012 году, па выніках дасьледаваньня кампаніі «Медыялогія» . Адзін са стваральнікаў «УКантакце», Алег Андрэеў, патлумачыў прычыну посьпеху сацыяльнае сеткі такім чынам: «Павал, у адрозьненьне ад большасьці праграмістаў, разумеў, чаго хоча ад жыцьця школьнік і студэнт, і як гэта выглядае ў дызайне. Ён умеў глядзець вачыма чалавека, у якога стары браўзэр і павольны Інтэрнэт».

Акцыя Дурова па кіданьні самалёцікаў з купюрамі падвергнулася жорсткай крытыцы з боку папулярных блогераў і журналістаў. Так, Уладзімір Салаўёў назваў гэты ўчынак «дурнотай купчыка», а самога Дурава «недацукербергам». Салаўёва падтрымаў міністр культуры РФ Уладзімір Мядзінскі . Сяргей Стылавін напісаў у сваім ЖЖ-дзёньніку : «Грамадзянін, які ставіцца да свайго народа як да быдла, павінен атрымаць на зоне прафесію „швачка-матарыстка“». Сяргей Енікалопаў заключыў, што «такое лечыцца ў лагерах», нагадаўшы аб расстрэлах у 1920—1930-я гады «абарзелых» бальшавікоў .

9 траўня 2012 году, у Дзень Перамогі, Павел напісаў у сваім твітары: "Народ гуляе. Яшчэ б — 67 гадоў таму Сталін абараніў у Гітлера права рэпрэсаваць насельніцтва СССР ". Мікалай Валуеў назваў яго словы «блюзнерствам» і абвясьціў, што закрывае свае акаўнты ва «Укантакце». Падобны байкот абвясьціў і Сяргей Мінаеў, паведаміўшы, што не жадае «падтрымліваць брыду» . Пазней прэс-сакратар «УКантакце» Уладзіслаў Цыплухін растлумачыў, што Дураў паважліва ставіцца да Дня Перамогі, а запіс яго звязаны з тым, што «яго дзед прайшоў усю вайну», «а ў падзяку быў рэпрэсаваны без суда».

20 чэрвеня 2018 году Дураў стаў лаўрэатам прэміі Саюза журналістаў Казахстана за прынцыповую пазіцыю супраць цэнзуры і ўмяшаньня дзяржавы ў свабодную перапіску грамадзянаў у інтэрнэце .

У літаратуры

19 лістапада 2012 году выдавецтва «Манн, Иванов и Фербер» выпусьціла кнігу Мікалая Конанава «Код Дурава», якая апісвае станаўленьне сацыяльнае сеткі «Укантакце». У цэнтры сюжэту — яе заснавальнік, Павел Дураў. Кніга зьяўляецца дастаткова дакумэнтальнай, якая грунтуецца на фактах і інтэрвію . У сэрыі коміксаў «Маёр Гром» расейскага выдавецтва Bubble Павал Дураў зьяўляецца частковым прататыпам аднаго з галоўных зладзеяў коміксу, Чумнога Доктара.

У кінематографе

3 красавіка 2014 году ў расейскім пракаце выйшаў фільм "Стартап", у якім у вобразе Паўла Баранава лёгка раскрываецца Павел Дураў.

Кампанія AR Films, заснаваная прадзюсарам Аляксандрам Раднянскім, набыла правы на экранізацыю кнігі " Код Дурова ". Першапачаткова заяўлялася, што фільм з’явіцца ў пракаце ў 2014 годзе. Пры гэтым сам Дураў ставіўся да экранізацыі негатыўна . Пазней стала вядома аб замарожваньні праекта — кампанія " Нон-стоп прадакшн " (якая ўваходзіць у AR Films) вярнула Фонду кіно 25 млн рублёў, выдзеленыя на экранізацыю.

У 2021 годзе ў рамках ММКФ прадставілі дакументальны фільм «Дураў», створаны на аснове гутарак са знаёмымі заснавальніка «Укантакце».

Сям’я

Бацька — доктар філалагічных навук Валерый Сямёнавіч Дураў (нар. 13 ліпеня 1945), аўтар шматлікіх навуковых прац, з 1992 году ўзначальвае кафедру класічнай філалогіі філалагічнага факультэта СПбДУ .

Маці — Альбіна Аляксандраўна Дурава (нар. 3 красавіка 1951 году) выкладала ў Санкт-Пецярбургскім дзяржаўным універсітэце.

Брат — Мікалай (нар. 21 лістапада 1980), матэматык, кандыдат фізіка-матэматычных навук, шматразовы прызёр расейскіх і міжнародных алімпіяд па матэматыцы і інфарматыцы, двойчы абсалютны чэмпіён свету па праграмаваньні сярод студэнтаў. З дня заснаваньня і да сярэдзіны 2013 году быў тэхнічным дырэктарам Укантакце. Адзін са стваральнікаў Telegram.

Адначэраўны брат — Міхаіл Пятроў, сын Альбіны Дуравой ад першага шлюбу.

Дзед Паўла, Сямён Пятровіч Тулякоў (нар. 1913), удзельнічаў у Вялікай Айчыннай вайне . Служыў у 65-м стралковым палку, удзельнічаў у баях на Ленінградскім фронце на Краснаборскім і Гатчынскім напрамках, тройчы быў паранены. Прадстаўляўся да ордэна Чырвонай Зоркі, узнагароджаны ордэнам Айчыннай вайны II ступені і на 40-годдзе Перамогі ордэнам Айчыннай вайны I ступені . Пасьля вайны быў рэпрэсіраваны .

Дзеці

У 2021 годзе расейскі Forbes змясьціў дзяцей Дурава на шостае месца рэйтынгу найбагацейшых спадкаемцаў Расеі. Па дадзеных Forbes, у Дурава ёсьць двое дзяцей ад былой жонкі Дар’і Бандарэнкі: дачка 2009 году нараджэньня і сын Міхаіл 2010 году нараджэньня. З Дар’яй Бандарэнкай Дураў пазнаёміўся падчас вучобы ва ўніверсітэце; па стане на 2021 год яна жыла ў Барсэлёне.

Вонкавыя спасылкі

• durov.com — афіцыйны сайт Паўла Дурава
• м/ф «Холивар. История рунета»