Мікалай Матукоўскі
Мікала́й Матуко́ўскі (12 верасьня 1929, в. Калюціна, Расонскі раён — 21 верасьня 2001) — беларускі драматург.
Мікалай Матукоўскі | |
| Дата нараджэньня | 12 верасьня 1929 |
|---|---|
| Месца нараджэньня | |
| Дата сьмерці | 28 верасьня 2001 (72 гады) |
| Месца сьмерці | |
| Месца вучобы | |
| Занятак | драматург, журналіст, сцэнарыст |
| Месца працы | |
| Узнагароды |    |
- Вікіпэдыя мае артыкулы пра іншых асобаў з прозьвішчам Матукоўскі (неадназначнасьць).
Біяграфія рэдагаваць
Нарадзіўся 12 верасьня 1929 году ў сялянскай сям’і, якая пражывала ў вёсцы Калюціна Расонскага раёну Віцебскай вобласьці. Рос бяз бацькі: у 1933 годзе яго бацьку Ягора Мікалаевіча, намесьніка старшыні калгасу, асуджанага па лжываму даносу, выслалі ў Мурманскую вобласьць, адкуль ён не вярнуўся. У 1936 годзе сям’я пераехала ў вёску Лабова, дзе сустрэла вайну, акупацыю, перажыла суровыя дні існаваньня ў партызанскай зоне. У лістападзе 1943 году праз славутыя Віцебскія вароты Матукоўскія былі эвакуяваныя за лінію фронту ў горад Заходняя Дзьвіна. Тут чатырнаццацігадовы юнак пачаў працаваць стажорам шафёра мясцовай МТС. Пасьля вызваленьня родных мясьцін ад акупантаў вярнуўся ў вёску Лабова, каб неўзабаве пераехаць да брата ў горад Кішынёў, дзе вучыўся ў сямігодцы. Праўда, завяршыў сярэднюю адукацыю на радзіме, атрымаўшы ў 1950 годзе атэстат сталасьці ў Тродавіцкай СШ Расонскага раёну. Паступіўшы ў 1950 годзе на завочнае аддзяленьне журналістыкі філялягічнага факультэту (скончыў у 1956 годзе) БДУ, перайшоў на сталую працу ў расонскую раённую газэту «Камуністычны шлях». У 1952 годзе пераехаў у Менск, дзе на працягу васьмі гадоў быў літсупрацоўнікам, загадчыкам аддзела навукі і школ, а потым — літаратуры і мастацтва ў газэце «Звязда». З 1960 году таксама на пасадзе галоўнага рэдактара літаратурна-драматычнага вяшчаньня Беларускага радыё. З 1964 году заняў пасаду галоўнага рэдактара рэпэртуарна-рэдакцыйнай калегіі Міністэрства культуры БССР. З 1966 году — уласны карэспандэнт, у 1970—1993 гадах — загадчык Беларускага аддзяленьня рэдакцыі газэты «Известия». У 1993—1995 гадах працаваў у газэце «Рэспубліка». У 1995—1998 гадах — кіраўнік літаратурнай часткі Нацыянальнага акадэмічнага тэатру імя Янкі Купалы.
Творчасьць рэдагаваць
Літаратурную працу распачаў у 1952 годзе, аўтар зборнікаў «П’есы» (1979) і «Мудрамер» (1989). Пісаў на расейскай і беларускай мовах. Аўтар п’ес «Мужчына, будзь мужчынам!» (пастаўлена ў 1966), «Тры дні і тры ночы» (пастаўлена ў 1967), «Амністыя» (1971, пастаўлена ў 1970, асобнае выданьне ў 1972, аднайменны кінафільм у 1982), «Апошняя інстанцыя» (1976, пастаўлена ў 1974), «Насьледны прынц» (1976, пад назвай «Насьледнік» пастаўлена ў 1976), «Мошенник поневоле» (паводле раману М. Ларні «Чацьверты пазванок», пастаўлена ў 1978), «Паядынак» (1985, пастаўлена ў 1985), «Мудрамер» (апублікавана і пастаўлена ў 1987). Напісаў сцэнар мастацкага кінафільму «Сын старшыні» (пастаўлены ў 1976), тэлефільмаў «Траянскі конь» (пастаўлены ў 1980), «Мудрамер» (пастаўлены ў 1989), а таксама некалькіх сцэнарыяў дакумэнтальных тэле- і кінафільмаў. Выдаў дакумэнтальную аповесьць пра менскае падпольле 1941—1944 гадоў «Мінск» (1982), кнігу публіцыстыкі, эсэ «Чужая беда» (1987).
Узнагароды рэдагаваць
Узнагароджаны мэдалямі. Заслужаны работнік культуры БССР (1977). Ляўрэат прэміі Саюзу журналістаў СССР (1984) і Дзяржаўнай прэміі БССР (1988) за п’есу «Мудрамер».
Крыніцы рэдагаваць
Літаратура рэдагаваць
- Матукоўскі Мікалай // Беларускія пісьменнікі: Біябібліяграфічны слоўнік. У 6 т. / пад рэд. А. І. Мальдзіса. Мн.: БелЭн, 1992—1995.
- Матукоўскі Мікалай // Беларускія пісьменнікі (1917—1990): Даведнік; Склад. А. К. Гардзіцкі. Нав. рэд. А. Л. Верабей. — Мн.: Мастацкая літаратура, 1994. — 653 с.: іл.
Вонкавыя спасылкі рэдагаваць
- Мікалай Матукоўскі (1929—2001)(недаступная спасылка)