Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы (Чарнаўчыцы)

Помнік сакральнай і абарончай архітэктуры
Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы
Траецкі касьцёл
Краіна	Беларусь
Вёска	Чарнаўчыцы
Каардынаты	52°13′04.32″ пн. ш. 23°44′28.4″ у. д.
Канфэсія	каталіцтва
Эпархія	Пінская дыяцэзія
Архітэктурны стыль	готыка
Заснавальнік	Мікалай Крыштоф Радзівіл «Сіротка»
Статус	Дзяржаўны сьпіс гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь
Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы на мапе Беларусі Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы
Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы на Вікісховішчы

Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы — помнік архітэктуры XVI ст. у Чарнаўчыцах. Знаходзіцца ў цэнтры гістарычнага мястэчка, на Берасьцейскай вуліцы. Твор архітэктуры з элемэнтамі готыкі і рэнэсансу. Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гістарычна-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь.

Утварае адзіны ансамбль з 3-яруснай званіцай, якая стаіць на паўночны захад ад касьцёла.

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

Першы драўляны касьцёл у Чарнаўчыцах збудавалі з фундацыі Ільлінічаў у 1471 годзе. Будаваньне мураванага касьцёла вялося ў 1585—1595 гадох з фундацыі Мікалая Радзівіла «Сіроткі» (даваў фундушы ў 1585 і 1587 гадох). У 1600 годзе пры касьцёле ўзьвялі мураваны шпіталь, у якім пазьней разьмясьцілася плябанія.

У XVII ст. да касьцёла прыбудавалі закрысьцію, рызьніцу і вежу.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

Па трэцім падзеле Рэчы Паспалітай (1795) касьцёл працягваў дзейнічаць.

Па здушэньні нацыянальна-вызвольнага паўстаньня (1863—1864) у 1867 годзе ўлады Расейскай імпэрыі гвалтоўна перарабілі касьцёла пад царкву Маскоўскага патрыярхату.

Наноўшы час

Арнат

У 1918 годзе ўлады міжваеннай Польскай Рэспублікі вярнулі касьцёл каталікам.

Па Другой сусьветнай вайне савецкія ўлады адабралі ў касьцёла плябанію, дзе сьпярша месьціўся шпіталь, пазьней — музычная школа.

У 1998 годзе плябанію вярнулі каталікам.

Архітэктура

Помнік архітэктуры готыкі і рэнэсансу. Гэта 1-нэфававая базыліка з рудымэнтальным трансэптам і паўкруглай разьвітой апсыдай, да якіх далучаюцца квадратныя ў пляне больш нізкія прыбудовы з 1-схільнымі дахамі, што стварае паступовае насычэньне аб'ёмаў і надае кампазыцыі мастацкую выразнасьць. З паўднёвага боку да апсыды прылягае круглая ў пляне вежа з самастойным шатровым дахам і вітымі ўсходамі ўсярэдзіне. Да галоўнага фасада далучаецца бабінец. Асноўны аб'ём і апсыду накрывае высокі 2-схільны дах з трыкутнымі шчытамі на тарцах. Шчыт на галоўным фасадзе аздабляецца роўнымі прастакутнымі і круглымі нішамі, тонкімі карнізамі, вэртыкальнымі цягамі. Атынкаваныя масіўныя сьцены (таўшчыня 1,3 м) бакавых фасадаў умацоўваюцца контрфорсамі, праразаюцца вузкімі паўцыркульнымі вокнамі і завяршаюцца прафіляванымі карнізамі.

Унутраная прастора перакрываецца цыліндрычнымі скляпеньнямі на распалубках, дэкараванымі ляпнымі нэрвюрамі прыгожага геамэтрычнага малюнка. Сьцены, узведзеныя ў тэхніцы гатычнай муроўкі з цэглы на вапнава-пясковая рашчыне, падзяляюцца пілястрамі. Інтэр'ер упрыгожваюць тры барокавыя драўляныя скульптуры. У рызьніцы захоўваецца арнат, аблямаваны слуцкім поясам.

Галерэя

Гістарычныя здымкі

• Старыя здымкі
• 

  да 1939

• 

  да 1939

• 

  да 1939

• 

  да 1939

• 

  да 1939

• 

  да 1939

Сучасныя здымкі

• Сучасны стан
• 

  Галоўны фасад

• 

  З боку апсыды

• 

  Інтэр'ер

Літаратура

• Архітэктура Беларусі: Энцыклапедычны даведнік. — Менск: Беларус. энцыкл., 1993. — 620 с.: іл. ISBN 5-85700-078-5.
• Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — Менск: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — 788 с.: іл. ISBN 985-11-0378-0.
• Кулагін А. М. Каталіцкія храмы на Беларусі: Энцыкл. даведнік / А. М. Кулагін; маст. І. І. Бокі. — 2-е выд. — Мн.: БелЭн, 2001. — 216 с.: іл. ISBN 985-11-0199-0.

Вонкавыя спасылкі

Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы (Чарнаўчыцы) — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

• Траецкі касьцёл