Актавіё Пас
Актавіё Пас (па-гішпанску: Octavio Paz) (31 сакавіка 1914 — 19 красавіка 1998) — мэксыканскі пісьменьнік, паэт і дыплямат, дасьледнік цывілізацыяў Захаду й Усходу.
| Актавіё Пас | |
| па-гішпанску: Octavio Paz | |
 | |
| Асабістыя зьвесткі | |
|---|---|
| Нарадзіўся | 31 сакавіка 1914 Мэхіка, Мэксыка |
| Памёр | 19 красавіка 1998 Мэхіка, Мэксыка |
| Сужэнец | Элена Гара[d] і Marie José Tramini[d] |
| Літаратурная дзейнасьць | |
| Род дзейнасьці | пісьменьнік, паэт, эсэіст, дыплямат |
| Гады творчасьці | 1931-1965 |
| Кірунак | сюррэалізм, экзыстэнцыялізм |
| Жанр | верш, эсэ |
| Мова | гішпанская мова[1][2] |
| Прэміі | Ерусалімская прэмія (1977), Нобэлеўская прэмія па літаратуры (1990) |
| Узнагароды |    Нобэлеўская прэмія ў галіне літаратуры (1990) стыпэндыя Гугенгайма[d] (1943)  Xavier Villaurrutia Award[d] (1964, 1956) Нацыянальная прэмія ў галіне мастацтваў і навукі[d] (1945, 1977) Нойштацкая літаратурная прэмія[d] (1982)  прэмія міру нямецкіх кнігагандляроў[d] (1984) прэмія Марыяна дэ Кавіі[d] Ерусалімская прэмія (1977) Menéndez Pelayo International Prize[d] (1987) Alfonso Reyes International Prize[d] (1985) |
| Старонка ў сеціве (анг.) | |
Біяграфія
рэдагавацьАктавіё Пас, гадаваўся на ўскраіне Мэхіка, у сям’і прагрэсіўнага палітычнага журналіста Актавіё Пас-старэйшага, адваката й прыхільнік грамадзкіх рэформаў, матуля — Жазэфіна Лазана Пас, сям’я якой адбывалася з гішпанскай правінцыі Андалюзія. Актавіё сам пісаў, што ў хаце меўся велічэзны пакой, бітком набіты кнігамі. Гэта не магло не паўплываць на далейшы шлях юнака. Таксама, у дзяцінстве, на Паса глыбока паўплываў дзед з боку бацькі, дзяржаўны дзеяч і пісьменьнік, які адным зь першых пачаў са спагадай маляваць у сваіх творах індзейскае насельніцтва Мэхіка.
Пазьней Пас зьвяртаўся да ўспамінаў пра родны сэрцу закуток:
|
Сад хутка зрабіўся цэнтрам майго сьвету, бібліятэка ж – зачараванай пячорай... Прагна прагортваючы кнігі з малюнкамі, асабліва гістарычныя раманы, я здабываў карціны пустэльняў і джунгляў, палацаў і халуп, выявы ваяроў і прынцэс, жабракоў і каралёў. Мы трывалі караблекрушэньне разам з Сындбадам і Рабінзонам, ваявалі разам з Д’Артаньянам, адбівалі Валенсію з Сідам... Сьвет не меў меж, але ўвесь быў у межах дасяжнасьці, а час рабіўся расьцяжнаю субстанцыяй, зь якой ткалася непадзельная сучаснасьць. | 
|
—Актавіё Пас | ||
Актавіё Пас яшчэ ў дзяцінстве знаёміцца з найлепшымі творамі гішпанскай літаратуры свайго часу, а таксама з такімі аўтарамі, як Ніцшэ, Маркс, Юго й Русо. Асабліва ўразіла яго «Бясплодная зямля» Т.С. Эліата. У 1931 годзе сямнаццацігадовы Пас заснаваў свой першы літаратурны часопіс, «Поручні» (Barandal), а ў дзевятнаццаць гадоў ён выпусьціў сваю першую складанку вершаў пад назвай «Дзікі месяц» (Luna silvestre). Пас наведваў лекцыі ў Нацыянальным унівэрсытэце Мэхіка, але ня скончыў курсу. Замест гэтага ён зьехаў на Юкатан, адкрыў там сярэднюю школу й пагрузіўся ў вывучэньне гісторыі Мэксыкі.
Творчасьць
рэдагавацьТворы
рэдагавацьАсобныя вершы Паса пераклалі на беларускую мову Лявон Баршчэўскі[3], Макс Шчур[4], Юлія Цімафеева[5].
Крыніцы
рэдагаваць- ^ Нацыянальная служба Чэскай рэспублікі
- ^ Paz, Octavio // CONOR.SI
- ^ І боль, і прыгажосць…: выбраныя творы паэтаў Еўропы і Амерыкі ў перакладах Лявона Баршчэўскага. — Мінск : Зміцер Колас, 2016. — 452, [1] с. — (Бібліятэка Саюза беларускіх пісьменнікаў «Кнігарня пісьменніка»; вып. 73).
- ^ Галасы з-за небакраю: анталогія паэзіі свету ў беларускіх перакладах ХХ ст. Склад. М. Скобла. — Мн.: Лімарыус 2008. — 896 с.
- ^ "Дзе толькі туман сапраўдны..."