Ёзэф Доў Салавейчык

Вікіпэдыя мае артыкулы пра іншых асобаў з прозьвішчам Салавейчык.

Ёзэф Доў-Бэр ха-Леві Салаве́йчык (па-габрэйску: יוסף דב הלוי סולובייצ'יק‎; па-ангельску: Joseph Ber (Yosef Dov, Yoshe Ber) Soloveitchik; 27 лютага 1903, Пружаны, Гарадзенская губэрня Расейскай імпэрыі — 9 красавіка 1993, Бостан, ЗША) — адзін з найбуйнейшых галахістаў і жыдоўскіх мысьляроў XX стагодзьдзя, лідэраў артадаксальнага жыдоўства ЗША.

Ёзэф Доў-Бэр ха-Леві Салавейчык
יוסף דב הלוי סולובייצ'יק
Газэтнае фота, 1957
Дата нараджэньня	27 лютага 1903
Месца нараджэньня	Пружаны, Гарадзенская губэрня
Дата сьмерці	9 красавіка 1993 (90 гадоў)
Месца сьмерці	Бостан
Пэрыяд	Філязофія XX стагодзьдзя
Кірунак	Заходняя філязофія, жыдоўская філязофія
Асноўныя зацікаўленасьці	Галаха, Тора у-мада, рэлігійны сіянізм
Значныя ідэі	Чалавек галахі як найвышэйшы тып у рэлігійнай антрапалёгіі, два Адамы ў Стварэньні сьвету, стварэньне Ізраілю — голас Усявышняга
Аказалі ўплыў	Майманід, Імануіл Кант
Наступнікі	рр. Давід Хартман, Аарон Ліхтэнштайн
Вучні	Аарон Ліхтэнштайн[d] і Hershel Reichman[d]

Жыцьцяпіс

Раў Салавейчык нарадзіўся ў Пружане Гарадзенскай губэрні 12 адару 5663 року паводле жыдоўскага календара, што адпавядае 11 сакавіка 1903 року паводле грыгарыянскага календара. У 1913 сям’я пераехала ў Хаславічы, дзе ягоны бацька Машэ заняў пост рабіна.

Ёзэф Доў навучаўся ў мэламэда Баруха Райсбэрга. Да 22-гадовага ўзросту вывучаў Тору і Талмуд пад кіраўніцтвам бацькі. Глыбокі ўплыў на рабі Ёзэфа аказаў таксама ягоны дзед, рабі Хаім, адзін з кіраўнікоў знакамітай Валожынскай яшывы. Маці, у дзявоцтве Пэся Файнштайн, надала сыну любоў да літаратуры.

У 1920 сям’я пераехала ў Варшаву, дзе бацька ачоліў новую рабінскую сэмінарыю «Тахкемоні» (іўр. «Умудры мяне»‎). У 1924 року р. Ёзэф Доў Салавейчык паступіў у Вольны польскі ўнівэрсытэт, дзе тры рокі вывучаў палітычныя навукі. У 1926 пераехаў у Бэрлін, каб працягнуць адукацыю і пазьбегнуць прызыву ў польскае войска. У 1932 абараніў доктарскую дысэртацыю па тэме «Крыніца чыстых ведаў і асноваў рэальнасьці» — эпістэмалёгія і мэтафізыка Германа Когена.

У 1931 ажаніўся з Тоняй Лявіт (1904—1967) і ў наступным року пераехалі ў ЗША. Тут ён стаў рабінам жыдоўскае рады Бостану.

У 1935 р. Салавейчык накіраваўся ў Палестыну, дзе вылучыў сваю кандыдатуру на пост галоўнага рабіна Тэль-Авіва. Зладзіў там сэрыю выступаў, аднак на ролю рабіна быў абраны р. Машэ Авігдор Аміель (1883—1946) з Антвэрпэну.

У 1937 р. Салавейчык заснаваў у Бостане школу «Майманідэс», якая стала першай жыдоўскай школай Новай Ангельшчыны і дзейнічае да цяперашняга часу. Па сьмерці бацькі ў 1941 Ёзэф Доў быў прызначаны кіраўніком Сэмінарыі ў Нью-Ёрку і заставаўся на гэтай пасадзе да сыходу ў адстаўку з прычыны хваробы ў 1985 року.

Памёр 8 красавіка 1993 року.

Сям’я

З жонкай Тоняй мелі трох дзяцей.

Рабін Ёзэф Доў (рэб Бэрэль) Салавейчык     Рабін Аўрахом Егошуа Салавейчык                                                                                                     Рабін Мэшулям Давід (рэб Давід) Салавейчык     Рабін Іцхак Зэў Салавейчык                                                                         Рабін Ёзэф Доў (Алеві) Салавейчык аўтар Бэйс Алеві   Рабін Хаім Салавейчык «Рэб Хаім Брыскер»     Рабін Іцхак Зэеў (рэб Вэльвэль) Салавейчык «ГРЫЗ» Брыскер роў     Ліфша Салавейчык Файнштайн       Др. Това Салавейчык Ліхтэнштайн                                                                                                       Ліўша Шапіра дачка рава Рэфаэля Шапіры               Рабін Рэфаэль Салавейчык       Рабін др. Аарон Ліхтэнштайн                                                                                                     Рабін Мэір Салавейчык       Др. Атара Салавейчык Цьверскі       Рабін Машэ Цьверскі                                                                                                               Рабін др. Ёзэф Б. (Ёзэф Доў) Салавейчык «Раў»       Рабін др. Ісадор Цьверскі       Рабін Маер Цьверскі                                                                                         Рабін Машэ Салавейчык     Рабін Арон Салавейчык         Рабін др. Хайм Салавейчык       Рабін Машэ Салавейчык                                                                                                   Пэшка Файнштайн Салавейчык     Др. Самуэль Салавейчык                   Рабін Эліяху Салавейчык   Рабін Мэір Яакаў Салавейчык                                                                                                           Шуляміт Салавейчык Майзэльман     Рабін Машэ Майзэльман       Рабін Ёзэф Салавейчык                                                                                                 Ганна Салавейчык Гэрбэр                 Рабін Хаім Салавейчык                                                                                       Рабін Ёсэф Доў Салавейчык       Рабін Шмуэль Хаім Салавейчык                                                                                                     Рабін Іцхок Салавейчык       Рабін Ізраэль Салавейчык                                                                                         Рабін Ізраэль Гершон Салавейчык     Рабін Машэ Салавейчык       Рабін Барух Салавейчык                                                                                                             Рабін Аўраам Ешая Салавейчык                                                                                                     дачка, жонка рабіна Шлёмы Зэева Карлібаха

Бібліяграфія

На іўрыце

Кнігі Ёзэфа Салавейчыка

• שיעורים לזכר אבא מרי (урокі, прысьвечаныя гадавіне сьмерці бацькі).
• קובץ חידושי תורה (Зборнік камэнтараў на Тору) — артыкулы ў суаўтарстве з бацькам (р. Машэ Салавейчыкам).
• סדר עבודת יום הכיפורים (Парадак службы на Ём-Кіпур) — урокі па сямі першых разьдзелах трактата Ёма Бабілёнскага Талмуду.
• חידושי הגר"מ והגרי"ד (на ідышы: טאג-בוך‎) (хідушым р. Машэ і р. Ёсэфа Дова) — галахічныя камэнтары ў суаўтарстве з бацькам.
• איגרות הגרי"ד (Пасланьні р. Ёсэфа Дова) — галахічныя камэнтары (хідушым), якія ён адсылаў бацьку ў 20-я і 30-я рокі.
• הלכות סת"ם (Законы перапісчыкаў сьвятых тэкстаў) — урокі, запісаныя і апрацаваныя з запісаў і канспэктаў вучняў.
• שיעורי הגרי"ד על יו"ד
• שיעורי הגרי"ד על מצוות התלויות בארץ
• שיעורי הגרי"ד עך הלכות אבלות והלכות ט' באב
• רשימות שיעורים על בבא קמא, סוכה, שבועות ונדרים
• איש ההלכה — גלוי ונסתר (Чалавек Галахі — бачны і схаваны)
• איש האמונה הבודד (Адзінокі вернік) — пра душэўныя пакуты сучаснага чалавека (у першую чаргу жыда) і іхнім магчымым вырашэньні. Улучае артыкул קול דודי דופק (Голас каханага кліча).
• על התשובה (Пра пакаяньне)
• דברי הגות והערכה (Прамовы пра развагі і меркаваньні) — зборнік філязофскіх артыкулаў
• חמש דרשות (Пяць пропаведзяў)
• דברי השקפה (Прамовы пра сьветапогляд)
• בסוד היחיד והיחד (У тайне па адным і разам)
• אדם ועולמו (Чалавек і ягоны сьвет)
• ימי זיכרון (Дні памяці)
• מן הסערה (З буры)
• אדם וביתו (Чалавек і ягоны дом) — лекцыі пра сямейнае жыцьцё.
• עבודה שבלב (Служэньне сэрцам) — лекцыі пра малітву.
• זמן חירותנו (Час свабоды нашае) — лекцыі пра Пэсах і Пасхальную Хагаду.

На ідышы

• דרשות און כּתבֿים — Yiddish Drashos and Writings: 1949—1958 (дрошес ун ксовим). Prepared for publication by David E. Fishman. KTAV Publishing House: Jersey City, 2009. ISBN 160280124X
• Rav Soloveitchik's Yiddish Tapes (1955—1979)

Па-ангельску

• «The Sacred and the Profane» (1945). Reprinted as «Sacred and Profane, Kodesh and Chol in World Perspective», Gesher, Vol. 3#1, p5-29, 1966. This article has been reprinted with expdanded notes in Jewish Thought, Volume 3 #1, p55-82, 1993
• «Message to a Rabbinical Convention», 1959
• «Confrontation», in «Tradition», vol. 6, no. 2 (1965)
• «The Lonely Man of Faith», in «Tradition», vol. 7, no. 2 (1965)
• «Shiurei HaRav: A conspectus of the Public Lectures of Rabbi Joseph B. Soloveitchik», edited by Joseph Epstein (NY Hamevasser).
• «Reflections of the Rav: essons in Jewish Thought» (adapted from lectures, 1979)
• «Halachic Man» (translated by Lawrence Kaplan, 1983)
• «Soloveitchik on repentance» (translation, 1984)
• «The Halachic Mind: An Essay on Jewish Tradition and Modern Thought», edited by SETH PRESS, distributed by FREE PRESS, London 1986, ISBN 0-684-86372-3
• «Man of Faith in the Modern World» (adapted by r. Besdin) (1989)
• «Kol dodi dofek: It is the Voice of the Beloved That Knocketh» (translated by Lawrence Kaplan), 1992
• Confrontation, Tradition 6:2 p5-9, 1964. Reprinted in «A Treasury of Tradition», Hebrew Publishing Co, NY, 1967.
• «The Community», p7-24; «Majesty and Humility», p25-37; «Catharsis», p38-54; «Redemption, Prayer and Talmud Torah», p55-73; «A Tribute to the Rebbetzin of Talne», p73-83 are all printed in Tradition 17:2, Spring, 1978.
• «Several of Soloveitchik’s responsa for the RCA Halakha commission are contained in Challenge and mission: the emergence of the English speaking Orthodox rabbinate», L. Bernstein, Shengold, NY, 1982.
• «Fate and Destiny: From Holocaust to the State of Israel», Ktav Publishing, Hoboken NJ 1992 and 2000.

Па-расейску

• «Одинокий верующий человек»
• «Голос Любимого зовет»
• «Община Завета»
• «О раскаянии»

Літаратура

• Краткая еврейская энциклопедия. — Иерусалим: Изд. О-ва по исследованию еврейских общин, 1976—2005.
• Aaron Rakeffet-Rothkoff. The Rav. The world of Rabbi Jоseph B. Soloveitchik // Biography, bibliography, memoiries, historical studies. — KTAV publishing house, 1999.

Вонкавыя спасылкі

Ёзэф Доў Салавейчык — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

• Электронная жыдоўская энцыкляпэдыя (рас.)
• Др. І. Бэн-Сасон пра рабі Ёзэфа Доў Салавейчыка (рас.)