Янка Чарапук

дзяяч беларускай эміграцыі

Янка Чарапук (псэўд. Змагар; 12 жніўня 1896, в. Новы Двор, Сакольскі павет — 16 лістапада 1957, Чыкага, ЗША) — беларускі грамадзка-палітычны дзеяч, арганізатар беларускага жыцьця ў Чыкага (ЗША).

Янка Чарапук-Змагар, сябра 4-й ступені сьвецкага Ордэну Рыцараў Калюмбу

Біяграфія рэдагаваць

Навучаўся на юрыдычным факультэце Пецярбурскага ўнівэрсытэту.

Супрацоўнік Міністэрства замежных справаў Украінскай Народнай Рэспублікі, чалец Беларускай Рады ва Ўкраіне ў 1918 годзе. Напрыканцы 1918 — сакратар Цэнтральнай Беларускай Рады Віленшчыны і Гарадзеншчыны. Сябра БПСР.

З канца 1919 жыў у Рызе. Сакратар Беларускай Вайскова-дыпляматычнай місіі БНР у Латвіі й Эстоніі. Сябра Народнай Рады БНР. Удзельнік Беларускай нацыянальна-палітычнай канфірэнцыі ў Празе ў 1921 годзе. У 1922 — выехаў у ЗША. Жыў у Чыкага.

Ад 1936 году да пэнсіі працаваў у дрэваапрацоўчай кампаніі «Chicago and Riverdale Lumber Company».

Адзін з ініцыятараў стварэньня Беларускага народнага камітэту ў штаце Ілінойс, Беларуска-Амэрыканскага нацыянальнага клюбу. Уваходзіў у міжнародную каталіцкую арганізацыю «Рыцары Калюмба» (меў вышэйшую ступень). У пачатку 1950-х гадоў падтрымліваў Беларускую цэнтральную раду.

Сябра 4-й ступені сьвецкага Ордэну Рыцараў Калюмбу. Сын Адрыян загінуў 16 ліпеня 1950 ў Карэі.

Дадатковыя зьвесткі рэдагаваць

  • У 1949 жонка Клара Змагар (менавіта пад гэтым прозьвішчам яна зафіксавана ў судовых паперах), 53 гадоў, падала на развод. Яна адсудзіла сабе сямейны дом на Прынстан Авэню коштам у $20 000, дом, які гаспадар мусіў пакінуць у 24 гадзіны з $500, выплачанымі жонкаю, ужо былой, у якасьці кампэнсацыі за супольную маёмасьць, таксама былую[1].
  • 6 кастрычніка 1955 па дарозе на чарговае паседжаньне «Рыцараў Калюмбу» Чарапук быў зьбіты аўтамабілем. Апынуўся ў шпіталі са зламаным каленам. Ляжаў больш за тры месяцы, потым, пасьля апэрацыяў, яго выпісалі дахаты, але само лячэньне заняло яшчэ блізу году. Магчыма, гэтае здарэньне падштурхнула яго 12 сьнежня 1955 да напісаньня тэстамэнту: «Я маю гонар Вас прасіць у выпадку маёй сьмерці выпаўніць ніжэйпададзенае: я хачу быць пахаваным на ўкраінскім каталіцкім цэментары. Жалобнае набажэнства павінна быць адпраўлена ў рымска-каталіцкім касьцёле (нягледзячы да якой народнасьці належыць)… Каб маліліся сьвятар-беларус і сьвятар-украінец. Я ў труне хачу быць убраны як 4 Degree Knights of Columbus. Труна павінна быць пакрыта беларускім дзяржаўным сьцягам. Пастаўце скромны помнік: Ян Чарапук-Змагар, Беларус. 1896—195…»[2].

Крыніцы рэдагаваць

  1. ^ Лявон Юрэвіч. Сьвет эміграцыйнага эпісталярыю // ARCHE 3-2001
  2. ^ Каляндар Рацыі. 16 лістапада(недаступная спасылка) // Радыё Рацыя, 16-11-2007

Літаратура рэдагаваць

Вонкавыя спасылкі рэдагаваць