Царква Сьвятога Яна Прадцечы (Мацеевічы)

помнік архітэктуры XVIII стагодзьдзя ў Мацеевічах (Беларусь)
Помнік сакральнай архітэктуры
Царква Сьвятога Яна Прадцечы
Прадцечанская царква, аўтэнтычны выгляд
Прадцечанская царква, аўтэнтычны выгляд
Краіна Беларусь
Вёска Мацеевічы
Каардынаты 52°14′08.31″ пн. ш. 24°04′51.31″ у. д. / 52.2356417° пн. ш. 24.0809194° у. д. / 52.2356417; 24.0809194Каардынаты: 52°14′08.31″ пн. ш. 24°04′51.31″ у. д. / 52.2356417° пн. ш. 24.0809194° у. д. / 52.2356417; 24.0809194
Канфэсія Беларускі экзархат
Эпархія Берасьцейская і Кобрынская япархія 
Архітэктурны стыль народнае дойлідзтва Беларусі[d]
Дата заснаваньня 1720
Статус Дзяржаўны сьпіс гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь
Царква Сьвятога Яна Прадцечы на мапе Беларусі ±
Царква Сьвятога Яна Прадцечы
Царква Сьвятога Яна Прадцечы
Царква Сьвятога Яна Прадцечы
Царква Сьвятога Яна Прадцечы
Царква Сьвятога Яна Прадцечы
Царква Сьвятога Яна Прадцечы
Царква Сьвятога Яна Прадцечы на Вікісховішчы

Царква Сьвятога Яна Прадцечы — помнік архітэктуры XVIII стагодзьдзя ў Мацеевічах. Знаходзіцца на ўсходняй ускраіне вёскі. Пры пабудове была ў юрысдыкцыі Сьвятога Пасаду, цяпер — у валоданьні Маскоўскага патрыярхату. Твор традыцыйнай беларускай драўлянай архітэктуры з элемэнтамі стылю барока, мастацкае аблічча якога пацярпела ў выніку надбудовы купала-цыбуліны. Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гістарычна-культурных каштоўнасьцяў Беларусі.

Утварае адзіны ансамбль з званіцай.

Гісторыя

рэдагаваць

Вялікае Княства Літоўскае

рэдагаваць

Царкву ў Мацеевічах збудавалі ў 1720 годзе з дрэва.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

рэдагаваць

Па трэцім падзеле Рэчы Паспалітай (1795 год), калі Мацеевічы апынуліся ў складзе Расейскай імпэрыі, царква працягвала дзеяць як уніяцкая. Аднак па гвалтоўнай ліквідацыі Ўніяцкай царквы ў 1839 годзе расейскія ўлады адабралі будынак царквы ў Сьвятога Пасаду і перадалі ў валоданьне Ўрадавага сыноду Расейскай імпэрыі (Маскоўскага патрыярхату). У 1852 годзе будынак атачылі бутавай агароджай. У 1860-я гады царкву перабудавалі, тады ж узьвялі званіцу.

Найноўшы час

рэдагаваць

У 1992 годзе ў выніку перабудовы над асноўным зрубам паставілі купал-цыбуліну на глухім васьмігранным барабане, які сваімі прапорцыямі і маштабам не датасуецца да аб’ёму царквы; замест другога яруса званіцы — новы, завершаны высокім шатром з купалам-цыбулінай; афармленьне інтэр’еру зьнішчылі[1].

Архітэктура

рэдагаваць

Помнік традыцыйнай беларускай драўлянай архітэктуры з элемэнтамі стылю барока. Складаецца з прастакутнага асноўнага зрубу і невялікага квадратнага ў пляне бабінца аднолькавай зь ім вышыні. Над бабінцам — чацьвярык званіцы, аддзелены ад яго шырокім гонтавым сьцёкам і завершаны шатром з купалам. Асноўны зруб пад 2-схільным дахам зь вільчыкам, над апсыдай — невялікі купал-баня. Сьцены вэртыкальна ашаляваныя дошкамі з нашчыльнікамі і ўмацаваныя сьцяжкамі. Высока разьмешчаныя аконныя праёмы маюць паўцыркульнае завяршэньне.

Зальны інтэр’ер у заходняй частцы падзяляецца чатырма слупамі.

Перад царквой стаіць асобная драўляная 2-ярусная каркасная званіца (чацьвярык на чацьверыку), першы ярус якой вэртыкальна ашаляваны дошкамі з нашчыльнікамі, другі — адкрыты[2].

  1. ^ Памяць: Гіст.-дакум. хроніка Жабінкаўскага р-на. — Мн., 1999. С. 450.
  2. ^ Кулагін А. Праваслаўныя храмы Беларусі: Энцыкл. даведнік. — Менск: Беларуская Энцыкляпэдыя, 2007.

Літаратура

рэдагаваць
  • Кулагін А. Праваслаўныя храмы Беларусі: Энцыкл. даведнік. — Менск: Беларуская Энцыкляпэдыя, 2007.— 653 с.: іл. ISBN 978-985-11-0389-4.

Вонкавыя спасылкі

рэдагаваць
  Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь, шыфр  112Г000242

  Царква Сьвятога Яна Прадцечы (Мацеевічы)сховішча мультымэдыйных матэрыялаў