Царква Ўшэсьця Гасподняга (Забычаньне)

Помнік гісторыі
Царква Ўшэсьця Гасподняга
Ушэсьценская царква
Краіна	Беларусь
Вёска	Забычаньне
Каардынаты	53°25′40.60″ пн. ш. 31°52′29.10″ у. д.
Канфэсія	праваслаўе і Беларускі экзархат
Эпархія	Магілёўская япархія
Архітэктурны стыль	эклектыка
Будаваньне	1893—1897 гады
Царква Ўшэсьця Гасподняга на мапе Беларусі Царква Ўшэсьця Гасподняга
Царква Ўшэсьця Гасподняга на Вікісховішчы

Царква́ Ўшэ́сьця Гаспо́дняга — помнік гісторыі канца XIX стагодзьдзя (мураўёўка) у Забычаньні. Знаходзіцца ў цэнтры колішняга мястэчка, на гістарычным Рынку. Дзее. Твор архітэктуры расейскай эклектыкі.

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

Першая драўляная царква ў Забычаньні пад тытулам Сьвятых Апосталаў Пятра і Паўла ўпамінаецца ў 1511 годзе. У пачатку XVII ст. мясцовы шляхціч збудаваў новую драўляную царкву Сьвятога Духа.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

У 1893 годзе пачалося будаваньне мураванай царквы Ўрадавага сыноду Расейскай імпэрыі (Маскоўскай царквы) за кошт зямяніна Аркадзя Астанкевіча і мясцовых жыхароў. У 1897 годзе адбылося асьвячэньне новай царквы.

Найноўшы час

У 1932 годзе савецкія ўлады зачынілі царкву. Будынак перадалі калгасу, які перарабіў яго пад зернесховішча. Царква пацярпела ў Другую сусьветную вайну.

У 1990-я гады пачалося аднаўленьне царквы, якую паўторна асьвяцілі 23 верасьня 2018 году.

Архітэктура

Прыклад эклектычнай царкоўнай архітэктуры Расейскай імпэрыі. 4-часткавая падоўжна-восевая кампазыцыя будынка складаецца з прытвора, трапезнай, малітоўнай залі і 5-граннай апсыды. Вэртыкальнымі дамінантамі выступаюць 8-гранныя шатровыя барабаны надбудаванай над прытворам званіцы і цэнтральнага кубападобнага аб’ёму. Фасады падзяляюцца кутнікі трохчвэртнымі калёнкамі, зубчастымі фрызамі, аркатурнымі пасамі, праразаюцца падвойнымі аркавымі аконнымі праёмамі ў плястычных ліштвах. Вокны падвойныя, з паўцыркульнымі завяршэньнямі. Асаблівасьцю плястычнага разьвязку будынка ёсьць шчытавыя завяршэньні сьценаў аб’ёмаў і барабанаў, абрысы якіх паўтараюць шматсхільны дах.

Усярэдзіне ў малітоўную залю адкрываецца сьветлавы барабан з самкнутым скляпеньнем, абапёрты праз парусы на шырокія аркі прыдзелаў, апсыды і прытвору. Апсыда перакрываецца конхай. Арыгінальная дэкаратыўная аздоба не захавалася.

Літаратура

• Кулагін А. Праваслаўныя храмы Беларусі: Энцыкл. даведнік. — Менск: Беларуская Энцыкляпэдыя, 2007.— 653 с.: іл. ISBN 978-985-11-0389-4.

Вонкавыя спасылкі

• Царква Ўшэсьця Гасподняга ў Забычаньні, Radzima.org