Тарнопаль
Тарнопаль (па-ўкраінску: Тернопіль, 
Тернопіль.ogg ) — горад на захадзе Ўкраіны, адміністрацыйны цэнтар Тарнопальскай вобласьці. Плошча 59 км². Насельніцтва на 2019 год — 221 820 чалавек.
| Тарнопаль | |||||
| укр. Тернопіль | |||||
 Тарнопальскі замак | |||||
| |||||
| Першыя згадкі: | 1540 | ||||
| Краіна: | Украіна | ||||
| Вобласьць: | Тарнопальская | ||||
| Раён: | Тарнопальскі | ||||
| Тэрытарыяльная грамада: | Тарнопальская меская грамада | ||||
| Мэр: | Сяргей Надал[d] | ||||
| Плошча: | 59 км² | ||||
| Насельніцтва | |||||
| колькасьць: | 221 820 чал. (2019)[1] | ||||
| шчыльнасьць: | 3759,66 чал./км² (2019) | ||||
| нацыянальны склад: | украінцы — 91,2% расейцы — 7,1% палякі — 0,5% (2001) | ||||
| Часавы пас: | UTC+2 | ||||
| летні час: | UTC+3 | ||||
| Тэлефонны код: | 0352 | ||||
| Паштовы індэкс: | 46000 - 46499 | ||||
| КОАТУУ: | 6110100000 | ||||
| Геаграфічныя каардынаты: | 49°33′ пн. ш. 25°36′ у. д. / 49.55° пн. ш. 25.6° у. д.Каардынаты: 49°33′ пн. ш. 25°36′ у. д. / 49.55° пн. ш. 25.6° у. д. | ||||
Тарнопаль на мапе Ўкраіны   Тарнопаль | |||||
 Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
| |||||
| http://www.rada.te.ua/ | |||||
Тарнопаль — адзін з трох галоўных цэнтраў гістарычнага рэгіёну Галічына.
Паходжаньне назовуРэдагаваць
Існуюць розныя вэрсіі паходжаньня назову гораду. Хутчэй за ўсё, свой назоў паселішча атрымала ад прозьвішча ягонага заснавальніка, Яна Амара Тарноўскага (да 1944 году горад меў назву па-ўкраінску: Тарнополь[2]).
ГісторыяРэдагаваць
Упершыню ўзгадваецца 15 красавіка 1540 году, калі кароль Жыгімонт I выдаў кракаўскаму кашталяніну, вялікаму кароннаму гетману Яну Амару Тарноўскаму грамату на заснаваньне гораду і валоданьне зямлёй вакол яго. У 1548 годзе горад атрымаў Магдэбурскае права. У 1605 годзе Тарнопаль пацярпеў ад татарскага нападу.
У 1772 годзе, у выніку Першага падзелу Рэчы Паспалітай перайшоў у склад Аўстрыі. У 1809—1815 гадох быў часова акупаваны Расеяй. У 1844 годзе ўказам аўстрыйскага імпэратара Фэрдынанда І Тарнопаль стаў вольным каралеўскім горадам.
Падчас Першай сусьветнай вайны, у 1914—1917 гадох быў акупаваны расейскімі войскамі. З 3 лістапада 1918 году стаў часткай Заходнеўкраінскай Народнай Рэспублікі, якая 22 студзеня 1919 году ўвайшла ў склад Украінскае Народнае Рэспублікі.
Зь ліпеня 1919 г. па верасень 1939 г. знаходзіўся ў складзе Польшчы. Падчас Другой сусьветнай вайны, 17 верасьня 1939 году горад занялі войскі Чырвонай арміі. 27 ліпеня 1941 году жыхары гораду ўхвалілі рэзалюцыю ў падтрымку аднаўленьня Ўкраінскае дзяржаўнасьці, прынятую ў Львове 30 чэрвеня 1941 году. З 2 жніўня 1941 году па 15 красавіка 1944 году знаходзіўся пад нямецкай акупацыяй.
З 24 жніўня 1991 году Тарнопаль у складзе незалежнай Украіны.
НасельніцтваРэдагаваць
КолькасьцьРэдагаваць
| 1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 2001 | 2017 |
|---|---|---|---|---|---|
| 52 245 | 84 663 | 143 625 | 204 845 | 227 755 | 217 866 |
МоваРэдагаваць
| украінская мова | расейская | беларуская |
|---|---|---|
| 94,80% | 3,37% | 0,07% |
ТранспартРэдагаваць
У Тарнопалі ёсьць тралейбусныя і аўтобусныя маршруты гарадзкога транспарту.
СлавутасьціРэдагаваць
- Тарнопальскі замак (1540 г.)
- Тарнопальская катэдра (1749—1779 гг.)
- Узьвіжанская царква (XVI ст.)
- Царква Нараджэньня Хрыстова (XVI ст.)
МузэіРэдагаваць
ГалерэяРэдагаваць
Тарнопальская абласная дзяржаўная адміністрацыя. Выгляд з парку імя Тараса Шаўчэнкі
Школа № 4, выгляд з вуліцы Грушэўскага
Школа №5
Помнік Сьцяпану Бандэру
КрыніцыРэдагаваць
- ^ Статистичний збірник «Чисельність наявного населення України на 1 січня 2019 року». — Київ, Державна служба статистики України, 2019 PDF (укр.)
- ^ http://www.city-adm.ternopil.ua/index.php?module=include&file=e3.2.php
Вонкавыя спасылкіРэдагаваць
Тарнопаль — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў