Чарнобыльскі саркафаг
Саркафаг Чарнобыльскай АЭС — масіўная бэтонная абалонка, што атачае чацьвёрты энэргаблёк Чарнобыльскай АЭС. Саркафаг быў створаны для прадухіленьня далейшага распаўсюджаньня радыяцыі ў атмасфэру пасьля Чарнобыльскай катастрофы 26 красавіка 1986 году, таксама мэтай яго стварэньня зьяўлялася накрыцьцё найбольш небясьпечнай зоны рэактару[1][2]. Саркафаг замкнёны ў 200 тонах радыяактыўнага кору, 30 тонах моцна забруджанага пылу і 16 тонах урану і плютону[1]. У 1996 лічылася немагчымым праводзіць рамонтныя работы ўнутры саркагфагу празь неймаверна высокія ўзроўні радыяцыі ў 10 000 Р/г (натуральная радыяактыўнасьць у гарадах звычайна складае каля 20-50 мкР/г[3].
| Чарнобыльскі саркафаг | |
| укр. Чорнобильський саркофаг | |
 Чарнобыльскі саркафаг у 2006 | |
| Тып | канфайнмэнт |
|---|---|
| Месцазнаходжаньне | каля Прыпяці, Украіна |
| Уладальнік | МНС Украіны |
| Пачатак будаўніцтва | чэрвень 1986 |
| Сканчэньне будаўніцтва | лістапад 1986 |
| Каардынаты | 51°23′22.39″ пн. ш. 30°05′56.93″ у. д. / 51.3895528° пн. ш. 30.0991472° у. д.Каардынаты: 51°23′22.39″ пн. ш. 30°05′56.93″ у. д. / 51.3895528° пн. ш. 30.0991472° у. д. |
Чарнобыльскі саркафаг на мапе Ўкраіны   Чарнобыльскі саркафаг | |
Будаўніцтва
рэдагавацьПраектаваньне саркафагу пачалося 20 траўня 1986 г. Наступаванае будаўніцтва працягвалася 206 дзён, з чэрвеня да позьняга лістапада[2]. Першай задачай да пачатку будаўніцтва было стварэньне пад рэактарам ахалоджвальнай пліты, каб прадухіліць плаўленьне падмурку раскалёным ядзерным палівам. Для пракопваньня неабходнага тунэлю былі запрошаны вугальныя прамыслоўцы, і па стане на 24 чэрвеня 1986 году сотні вугледабыўцоў змайстравалі 168-мэтровы тунэль[4]. Калі радыяактыўны стан будынку стаў празьмерна высокім, стала немагчыма наўпрост завінчваць шрубы і ажыцьцяўляць любыя зварачныя апэрацыі на саркафагу, таму гэтую работу пачалі выконваць робаты[1]. Швы саркафагу, тым ня менш, былі недастаткова змацаваныя. Працэс узьвядзеньня саркафагу складаўся з васьмі этапаў: зачыстка і заліўка бэтону на тэрыторыі чацьвёртага энэргаблёку, узьвядзеньне асноўных жалезабэтонных муроў па ўсяму пэрымэтру, будаўніцтва асобна разьмешчаных муроў паміж трэцім і чацьвёртым энэргаблёкамі, канструяваньне каскаднай сьцяны, накрыцьцё машыннае залі, устаноўка высотнага контрафорсу, узьвядзеньне падмогаў і ўстаноўка пакрыцьця рэактарнага аддзяленьня і ўстаноўка вэнтыляцыйнай сыстэмы.
За час узьвядзеньня саркафагу было выкарыстана больш за 400 000 м³ бэтону і 7 300 тонаў мэталічнага каркасу[2]. Навастворанае збудаваньне пакрыла сабой 740 000 м³ забруджаных адыходаў унутры энэргаблёку[1] разам з забруджаным грунтам[4]. 11 кастрычніка 1986 г. Дзяржаўная камісія СССР прыняла «Вывад аб надзейнасьці і даўгавечнасьці канструкцыяў пакрыцьця, а таксама радыяцыйную бясьпеку рэактарнага аддзяленьня блёка № 4 Чарнобыльскай АЭС»[5]. Саркафаг мае больш за 60 буравых сьвідравінаў для назіраньня за нутранай часткай ядра рэактару[6]. У многіх месцах былі спраектаваныя вэнтыляцыйныя ствалы, каб дазволіць працэс канвэкцыі[6]. У дадзеных адтулінах былі разьмешчаныя фільтрацыйныя сыстэмы, каб прадухіліць трапляньне радыёактыўных элемэнтаў па-за плошчу саркафагу[6].
Замена
рэдагаваць Вонкавыя відэафайлы
| |
|---|---|
|
|
Сьціслая прэзэнтацыя праекту Новага бясьпечнага канфайнмэнта — YouTube |
22 сьнежня 1988 г. савецкія навукоўцы адзначылі, што саркафаг праіснуе толькі 20-30 гадоў да таго, як будзе патрэбны яго рамонт. У 1998 г. з дапамогай Эўрапейскага банку рэканструкцыі і разьвіцьця была завершана праграма па кансэрвацыі саркафагу, што ўключала ўмацаваньне кроквенных бэлек ад падзеньня. Тым ня менш, выкліканая дажджом карозія падтрымліваючых крокваў дагэтуль пагражае цэласнасьці саркафагу[4]. Таксама было выяўлена, што скрозь адтуліны на даху працякае дажджавая вада, і, становячыся радыяактыўна забруджанай, прасочваецца цераз падмурак рэактару ў грунт[4]. У 2013 г. Новы бясьпечны канфайнмэнт мусіць замяніць існы саркафаг. Аб’ект «Укрыцьцё» будзе ўяўляць сабой збудаваньне ў форме аркі вышынёй 105 м, даўжынёй 150 м і шырынёй 260 м[7], што дазволіць разабраць існы саркафаг і ачысьціць тэрыторыю ад радыяактыўнага матэрыялу[8].
Крыніцы
рэдагаваць- ^ а б в г Chernobyl Sarcophagus. Chernobyl International. Праверана 2010-11-30 г.
- ^ а б в Ebel 1994, p. 1
- ^ Marples 1996, p. 30
- ^ а б в г What happened in Chernobyl?. Greenpeace. Праверана 2010-11-30 г.
- ^ Объект "Укрытие": Сооружение (рас.). Chernobyl.by. Праверана 2010-12-02 г.
- ^ а б в Marples & Risovanny 1996, p. 17
- ^ Шандра: на ЧАЭС в 2013 появится "Укрытие" (рас.). news.tochka.net (14 сьнежня 2009). Праверана 18 красавіка 2011 г.
- ^ Wood 2007, p. 63
Літаратура
рэдагаваць- Ebel, Robert E.;Center for Strategic and International Studies (Washington, D.C.) (1994). Chernobyl and its aftermath: a chronology of events (1994 ed.). CSIS. ISBN 9780892063024. — Total pages: 43
- Marples, David R.; Risovanny, Yuri (May 1996). "Revelations of a Chernobyl Insider". Bulletin of the Atomic Scientists vol. 52 (no. 3): 64. ISSN 0096-3402.
- Marples, David R. (May 1996). "The Decade of Despair". Bulletin of the Atomic Scientists vol. 52 (no. 3): 64. ISSN 0096-3402.
- Wood, Janet ;Institution of Engineering and Technology (2007). Nuclear power: Volume 52 of Power engineer (2007 ed.). IET. ISBN 9780863416682. — Total pages: 239