Прасьнічка
«Прасьнічка» (па-польску: Prząśniczka) — верш Яна Чачота, напісаны ў 1840-х гадох і апублікаваны ў альманаху «Rubon» у 1845 годзе ў паэтычным цыкле «Песенькі». Пакладзены на музыку Станіславам Манюшкам.
| Прасьнічка | |
| Жанр: | верш |
|---|---|
| Аўтар: | Ян Чачот |
| Мова арыгіналу: | польская |
| Год напісаньня: | 1819 |
| Пераклад на беларускую: | Генрых Татур К. Цьвірка |
| Электронная вэрсія | |
 Вікікрыніцы зьмяшчаюць поўны тэкст гэтага твору | |
У 1897 годзе менскі археоляг Генрых Татур пераклаў гэтую песьню на беларускую мову пад назвай «Прадкі».
Апісаньне рэдагаваць
Алюзіі рэдагаваць
Верш «Прасьнічка» тэматычна блізкі зь вядомаю песьняй князя Антонія Генрыха Радзівіла «За калаўроткам»[1]. У гэтай песьні дзяўчына прадзе нітку, а перажываньні хлопца поруч зьвязаныя з чаканьнем ўзаемнасьці. Тое, што ў песьні Антонія Генрыха толькі мелася на ўвазе і трымала героя ў напружанасьці, у «Прасьнічцы» Яна Чачота пераўтварылася ў сапраўднасьць.
На думку Ўладзімер Мархеля, сумненьні ў трываласьці шчасьця радзівілаўскага героя былі навярэджаныя працяглаю самотаю і безузаемным каханьнем Яна Чачота да Зосі Малеўскай, сястры філямата Францішка Малеўскага і дачкі рэктара Віленскага ўнівэрсытэту Сымона Малеўскага[1].
Сюжэт рэдагаваць
Маладзіца-прыгажуня прадзе ніткі на вячорах поруч зь іншымі дзяўчатамі, памяць якіх пра каханага такая ж доўгая, як іх пража. Да маладзіцы, нарачоны якой паехаў у «Кралевец віцінай», заляцаецца іншы хлопец, і праз тры дні яе нітка рвецца і заканчаецца вернасьць далёкаму любаму, яе шчокі заліваюцца сорамам.
Песьня сканчаецца лёгкім дакорам, скіраваным на легкадумную, хоць і сарамяжную дзяўчыну.
Музыка рэдагаваць
Неўзабаве пасьля публікацыі верша польскі кампазытар Станіслаў Манюшка напісаў на яго словы музыку і апублікаваў гэты твор у трэцім «Хатнім сьпеўніку». У XIX стагодзьдзі «Прасьнічка» была адной з найпапулярнейшых песень у Польшчы[2].
Крыніцы рэдагаваць
- ^ а б Гісторыя беларускай літаратуры XI—XIX стагоддзяў у двух тамах. Том 2. Новая літаратура : другая палова XVIII—XIX стагоддзе. — Мінск: «Беларуская навука», 2007. С. 193—194
- ^ Чачот Я. Наваградскі замак: Творы / Уклад., пер. польскамоўн. твораў, прадм. і камент. К. Цвіркі. — Мінск: Мастацкая літаратура, 1989. — С. 290. — 327 с. — ISBN 5-340-00171-7
Вонкавыя спасылкі рэдагаваць
- «Прасьнічка».(недаступная спасылка) Словы Яна Чачота. Пераклад Кастуся Цьвіркі. Вык Леся Лют (вакал), Дзяржаўны акадэмічны народны аркестар імя І. Жыновіча. Дырыгент Сяргей Сакалоў
- «Прасьнічка»(недаступная спасылка) ў перакладзе Кастуся Цьвіркі
- «Прасьнічка» ў выкананьні Люцыны Шчэпанскай, 1936 — YouTube