Мікалай I
Мікалай I Паўлавіч (па-расейску: Николай I Павлович; 25 чэрвеня (6 ліпеня) 1796, Царскае Сяло — 18 лютага (2 сакавіка) 1855, Санкт-Пецярбург) — імпэратар Расейскай імпэрыі з 19 лістапада (1 сьнежня) 1825 па 18 лютага (2 сакавіка) 1855, цар польскі і вялікі князь фінляндзкі. З дынастыі Раманавых.
| Мікалай I | ||||
 | ||||
 11-ы імпэратар усерасейскі | ||||
| Каранацыя | 22 жніўня (3 верасьня) 1826 | |||
| Папярэднік | Аляксандар I | |||
| Наступнік | Аляксандар II | |||
 Цар Польшчы | ||||
| Каранацыя | 24 траўня 1829 | |||
| Папярэднік | Аляксандар I | |||
| Наступнік | Аляксандар II | |||
 Вялікі князь фінляндзкі | ||||
| Папярэднік | Аляксандар I | |||
| Наступнік | Аляксандар II | |||
| Асабістыя зьвесткі | ||||
| Нарадзіўся | 25 чэрвеня (6 ліпеня) 1796, Царскае Сяло, Расейская імпэрыя | |||
| Памёр | 18 лютага (2 сакавіка) 1855 (58 гадоў), Зімні палац, Санкт-Пецярбург, Расейская імпэрыя | |||
| Пахаваны | Петрапаўлаўскі сабор | |||
| Дынастыя | Раманавы | |||
| Жонка | Шарлота Пруская | |||
| Бацька | Павал I | |||
| Маці | Марыя Фёдараўна | |||
| Узнагароды |
| |||
| Подпіс |
 | |||
Біяграфія
рэдагавацьДзяцінства
рэдагаваць
Быў трэцім сынам імпэратара Паўла I і імпэратрыцы Марыі Фёдараўны. Апошні з унукаў Кацярыны II, якія нарадзіліся пры яе жыцьці. У гонар нараджэньня князя пісаліся оды, аўтарам адной зь іх стаў Гаўрыіл Дзяржавін. Дагэтуль у дынастыі Раманавых не надавалі дзецям імя Мікалай. Тэзаімяніны — 6 сьнежня па юліянскім календары (Мікалая Цудатворца).
Вялікі князь Мікалай Паўлавіч атрымаў хатнюю адукацыю, але асаблівай стараннасьці да вучобы не праяўляў[4]. Ён не прызнаваў гуманітарных навук[4], затое выдатна разьбіраўся ў вайсковай справе, захапляўся фартыфікацыяй, быў знаёмы з інжынэрнай справай.
Вядома захапленьне будучага імпэратара жывапісам, якому ён навучаўся ў дзяцінстве пад кіраўніцтвам жывапісца Івана Акімава і аўтара рэлігійных і гістарычных кампазыцыяў прафэсара Васіля Шабуева[5].
Найважнейшыя вехі валадараньня
рэдагаваць- 1825 — Паўстаньне дзекабрыстаў.
- 1826 — Заснаваньне пры Імпэратарскай канцэлярыі Трэцяга аддзяленьня — тайнай паліцыі для сачэньня за становішчам у дзяржаве.
- 1826—1828 — Расейска-пэрсыдзкая вайна (1826—1828)
- 1828—1829 — Расейска-турэцкая вайна (1828—1829)
- 1828 — Заснаваньне Тэхналягічнага інстытуту ў Пецярбургу
- 1830—1831 — Польскае паўстаньне 1830—1831 гадоў
- 1832 — Зацьвярджэньне новага статусу Царства Польскага ў складзе Расейскай імпэрыі
- 1837 — Адкрыцьцё першай у Расеі чыгункі Пецярбург — Царскае сяло.
- 1839—1841 — Усходні крызіс, у якім Расеі выступала сумесна з Ангельшчынай супраць кааліцыі Францыя — Эгіпет.
- 1849 — Удзел расейскіх войск у задушэньні Вугорскага паўстаньня 1848—1849 гадоў
- 1851 — Заканчэньне пабудовы Мікалаеўскай чыгункі, якая злучыла Пецярбург з Масквой. Адкрыцьцё Новага Эрмітажа
- 1853—1856 — Крымская вайна. Мікалай не дажывае да яе канца. Зімой прастуджаецца, і памірае ў 1855 годзе.
Крыніцы
рэдагаваць- ^ а б в г Николай I (рас.) // Энциклопедический словарь — СПб: Брокгауз — Ефрон, 1897. — Т. XXI. — С. 119—124.
- ^ а б в г W. A. P. Nicholas I. (анг.) // Encyclopædia Britannica: a dictionary of arts, sciences, literature and general information / H. Chisholm — 11 — New York, Cambridge, England: University Press, 1911. — Vol. 19.
- ^ а б Deutsche Nationalbibliothek Record #118588079 // Gemeinsame Normdatei (ням.) — 2012—2016.
- ^ а б Анри Труайя Николай I (Русские биографии) (рас.). — Перевод с французского. — Москва: Эксмо, 2005. — 224 с.
- ^ Сидорова М. Маленькое увлечение императора Николая I //ж-л "Русское искусство (рас.)
Вонкавыя спасылкі
рэдагаваць
Мікалай I — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў