Махачкала
Махачкала́ (па-расейску: Махачкала) — места (з 1857) у паўднёва-заходняй Расеі, адміністрацыйны цэнтар Рэспублікі Дагестан. Насельніцтва места 780 тыс. чал. (2006), аглямэрацыі — 820 тыс. чал. (2006). Нацыянальны склад (1989): расейцы — 21,5%; аварцы — 19,1%; кумыкі — 14,3%; лакцы — 9,5%; даргінцы — 11,1%; лезгіны — 9,6%. Заснаванае ў 1844 годзе.
| Махачкала лац. Machačkała | |||||
| рас. Махачкала | |||||
.png)
| |||||
| |||||
| Дата заснаваньня: | 1844 | ||||
| Краіна: | Расея | ||||
| Суб’ект фэдэрацыі: | Дагестан | ||||
| Кіраўнік: | Муса Мусаеў[d][1] | ||||
| Плошча: | 468,13 км² | ||||
| Вышыня: | 10 м н. у. м. | ||||
| Насельніцтва (2006) | |||||
| колькасьць: | 820 000 чал. | ||||
| шчыльнасьць: | 1751,65 чал./км² | ||||
| Часавы пас: | UTC+3 | ||||
| Тэлефонны код: | 8722 | ||||
| Паштовы індэкс: | 367000–367999 | ||||
| Нумарны знак: | 05 | ||||
| Геаграфічныя каардынаты: | 42°58′57″ пн. ш. 47°30′18″ у. д. / 42.9825° пн. ш. 47.505° у. д.Каардынаты: 42°58′57″ пн. ш. 47°30′18″ у. д. / 42.9825° пн. ш. 47.505° у. д. | ||||
Махачкала на мапе Расеі   Махачкала | |||||
 Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
| |||||
| https://newmkala.ru/ | |||||
.svg)
Махачкала разьмешчаная на заходнім беразе Касьпійскага мора, на вузкай паласе Прыморскай нізіны, ля падножжа гары Таркі-Таў, каля перадгор’яў Вялікага Каўказу, за 2166 км ад Масквы. Даўней гэтая мясьціна называлася «Дагестанскім калідорам».
Гісторыя
рэдагавацьЗначную ролю ў гісторыі барацьбы за валоданьне гэтым калідорам адыграў Таркі-аул, разьмешчаны на тэрыторыі сучаснай Махачкалы. Таркі быў вядомы ўжо з 15 ст. як гандлёвы цэнтар, празь які праходзіў караванны шлях да места Дзярбент — аднаго з найстарэйшых гарадоў сьвету і найстаражытнага места сучаснае Расеі. Існуе думка, што на месцы сучаснай Махачкалы з 7 ст. знаходзілася сталіца Хазарскага каганату — места Сэмэндэр.
Место было заснаванае ў 1844 годзе як расейскае вайсковае ўмацаваньне Пятроўскае, якое сярод горцаў было вядомае пад назвай Анджы-Кала (земляная фартэцыя), у 1857 годзе было перайменаванае ў Порт-Пятроўск, што зьвязана зь легендай, якая распавядае, што за часы Пэрсыдзкай выправы 1722 году ў гэтым месьце быў лягер войскаў расейскага цара Пятра І.
Сучасная назва Махачкала паходзіць ад імені вядомага змагара за савецкую ўладу Магамеда-Алі (Махача) Дахадаева. Гэтае імя горад атрымаў у 1921 годзе.
Махачкала моцна пацярпела ад землятрусу 14 траўня 1970 году.
Культура
рэдагавацьБольшасьць насельніцтва места вызнае суніцкі іслам.
Прамысловасьць
рэдагавацьМашынабудаваньне і мэталаапрацоўка: вытворчасьць электразварачнага абсталяваньня, сэпаратараў, шматкоўшавых экскаватараў, прыбораў, абсталяваньня для харчовай прамысловасьці і інш. Хімічная і лёгкая прамысловасьць (у тым ліку рыбная, кансэрвавая, вінаробная). Вытворчасьць будаўнічых матэрыялаў: шкловалакно, сылікатная цэгла, жалезабэтонныя канструкцыі. Махачкалінскі гандлёвы порт зьдзяйсьняе перавалку грузаў, у асноўным нафтапрадуктаў, якія паступаюць з Баку, Туркмэнбашы, Астрахані і інш.