Люблінскае ваяводзтва
Лю́блінскае ваяво́дзтва (па-польску: Województwo lubelskie) — адно з 16 ваяводзтваў Польшчы. Ахоплівае тэрыторыі гістарычных краінаў: кавалак Малапольшчы і Холмшчыну. Утворана 1 студзеня 1999 году з наступных ваяводзтваў папярэдняга адміністрацыйнага падзелу:
- Люблінскага (старога) (цалкам)
- Замойскага (цалкам)
- Холмскага (цалкам)
- Бялападляскага (акрамя гмін Ласіцкага павету)
- Тарнобжацкага (толькі гміны Янаўскага і Красьніцкага) паветаў
- Седлецкага (толькі гміны Лукаўскага павету, а таксама гміна Клочаў з Рыцкага павету)
| Люблінскае ваяводзтва | |||||
| |||||
.png) | |||||
| Сядзіба ваяводы Сядзіба сэйміка | Люблін | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Ваявода | Лех Спраўка (Lech Sprawka) | ||||
| Маршалак | Яраслаў Ставярскі (Jarosław Stawiarski) | ||||
| Плошча | 25 155 км² | ||||
| Насельніцтва | 2 185 000 чалавек (на 1 студзеня 2006) | ||||
| Шчыльнасьць насельніцтва | 87 чалавек/км² | ||||
| Урбанізацыя | 47% | ||||
| Нумарныя знакі | L | ||||
Геаграфія
рэдагавацьВаяводзтва знаходзіцца ва ўсходняй Польшчы, мяжуе з Украінай і Беларусьсю, а таксама з ваяводзтвамі:
У ваяводзтве знаходзяцца: Люблінскае ўзвышша, Сандамірская катліна, Люблінскае Палесьсе, Паўднёвае Падлясьсе, Разточча.
Сядзіба ваяводзкае ўлады — Люблін.
Гарады
рэдагавацьУ люблінскім ваяводзтве налічваецца 41 населены пункт з гарадзкімі правамі, у тым ліку 4 гарады існуюць на правах павету. Папуляцыя гарадоў і іх плошча пададзеныя паводле Галоўнага ведамства статыстыкі (GUS) ад 31 сьнежня 2005 году:
Люблін (Lublin) — 358 967 (147,50 км²)
Холм (Chełm) — 72 595 (35,26 км²)
Замасьць (Zamość) — 66 802 (30,48 км²)
Белая (Biała Podlaska) — 59 047 (49,41 км²)
Пулавы (Puławy) — 51 515 (50,61 км²)
Сьвіднік (Świdnik) — 40 041 (20,35 км²)
Красьнік (Kraśnik) — 36 170 (25,28 км²)
Лукаў (Łuków) — 30 612 (35,75 км²)
Білгорай (Biłgoraj) — 27 208 (20,85 км²)
Любартаў (Lubartów) — 23 017 (13,92 км²)
Лэнчна (Łęczna) — 21 767 (18,98 км²)
Тамашаў-Любельскі (Tomaszów Lubelski) — 20 170 (13,33 км²)
Красныстаў (Krasnystaw) — 19 531 (42,07 км²)
Грубешаў (Hrubieszów) — 18 633 (32,79 км²)
Дэмблін (Dęblin) — 18 150 (38,51 км²)
Міжрэчча (Międzyrzec Podlaski) — 17 193 (19,75 км²)
Радзынь-Падляскі (Radzyń Podlaski) — 16 135 (19,29 км²)
Уладава (Włodawa) — 15 724 (18,67 км²)
Янаў-Любельскі (Janów Lubelski) — 11 947 (15,42 км²)
Парчаў (Parczew) — 10 286 (8,05 км²)
Панятова (Poniatowa) — 9983 (15,20 км²)
Рыкі (Ryki) — 9730 (27,38 км²)
Аполе-Любельскае (Opole Lubelskie) — 8842 (14,83 км²)
Бялжыцы (Bełżyce) — 7090 (23,46 км²)
Тэрэспаль (Terespol) — 5981 (10,20 км²)
Шчабрэжын (Szczebrzeszyn) — 5305 (29,04 км²)
Быхава (Bychawa) — 5304 (6,68 км²)
Раёвец-Фабрычны ( Rejowiec Fabryczny) — 4537 (14,36 км²)
Налэнчаў (Nałęczów) — 4266 (13,84 км²)
Казімеж-Дольны (Kazimierz Dolny) — 3584 (30,42 км²)
Коцк (Kock) — 3497 (16,79 км²)
Тарнаград (Tarnogród) — 3372 (10,86 км²)
Зьвярынец (Zwierzyniec) — 3339 (4,84 км²)
Краснаброд (Krasnobród) — 3027 (6,99 км²)
Сточак-Лукоўскі (Stoczek Łukowski) — 2718 (9,13 км²)
Анапаль (Annopol) — 2681 (7,75 км²)
Пяскі (Piaski) — 2642 (8,44 км²)
Ёзафаў (Józefów) — 2453 (5,28 км²)
Тышоўцы (Tyszowce) — 2263 (18,52 км²)
Востраў-Любельскі (Ostrów Lubelski) — 2253 (29,68 км²)
Фрампаль (Frampol) — 1427 (4,67 км²)
Паветы
рэдагаваць
Люблінскае ваяводзтва складаецца з 24 паветаў — 20 земскіх і 4 гарадзкіх:
Бельскі павет (powiat bialski)
Білгарайскі павет (powiat biłgorajski)- Холмскі павет (powiat chełmski)
Грубешаўскі павет (powiat hrubieszowski)
Янаўскі павет (powiat janowski)
Красныстаўскі павет (powiat krasnostawski)
Красьніцкі павет (powiat kraśnicki)
Любартаўскі павет (powiat lubartowski)
Люблінскі павет (powiat lubelski)
Лэнчніцкі павет (powiat łęczyński)
Лукаўскі павет (powiat łukowski)
Апольскі павет (powiat opolski)
Парчаўскі павет (powiat parczewski)
Пулаўскі павет (powiat puławski)
Радзыньскі павет (powiat radzyński)
Рыцкі павет (powiat rycki)
Сьвідніцкі павет (powiat świdnicki)
Тамашаўскі павет (powiat tomaszowski)
Уладаўскі павет (powiat włodawski)
Замойскі павет (powiat zamojski)
Гісторыя
рэдагавацьСёньняшнія землі ваяводзтва ў часы Рэчы Паспалітай належалі да Люблінскага ваяводзтва, Рускага ваяводзтва (Холмская зямля) і Бэльскага ваяводзтва. Частка Радзыньскага павету і Бельскі павет належалі да Берасьцейскага ваяводзтва Вялікага Княства Літоўскага.
Люблінскае ваяводзтва ў 1474—1795 гадах
рэдагаваць
Ваяводзтва было створана Казімірам Ягелончыкам у 1474 годзе, які вылучыў яго з Сандамірскага ваяводзтва. Першым ваяводам стаў Дабяслаў Кміта (Dobiesław Kmita).
Плошча ваяводзтва складала каля 10 230 км². Герб ваяводзтва ўяўляў белага аленя на чырвоным тле. Люблінскае ваяводзтва мела двух сэнатараў: ваяводу і каштэляна люблінскага. Сэймікі адбываліся ў Любліне.
- Сталіца: ваяводзтва: Люблін
- Паветы: Люблінскі павет, Лукаўскі павет, Ужэндоўскі павет.
- Галоўныя гарады: Ужэндаў, Кураў, Казімеж Дольны, Лукаў, Парчаў.
Люблінскае ваяводзтва ў 1919—1939 гадах
рэдагаваць- Сталіца: Люблін
- Паветы: г. Люблін, Бельскі павет, Білгорайскі павет, Холмскі павет, Гарвалінскі павет, Грубешаўскі павет, Янаўскі павет, Красныстаўскі павет, Любартаўскі павет, Люблінскі павет, Лукаўскі павет, Пулаўскі павет, Радзыньскі павет, Седлецкі павет, Сакалоўскі павет, Тамашаўскі павет, Венгроўскі павет, Уладаўскі павет, Замойскі павет.
- Галоўныя гарады: Белая, Білгорай, Холм, Дэнблін, Грубешаў, Любартаў, Лукаў, Парчаў, Пулавы, Седльцы, Замасьць, Красьнік.
Люблінскае ваяводзтва ў 1946—1950 гадах
рэдагаваць- Сталіца: Люблін
- Паветы: г. Люблін, Бельскі павет, Білгорайскі павет, Холмскі павет, Грубешаўскі павет, Красьніцкі павет, Янаўскі павет, Красныстаўскі павет, Любартаўскі павет, Люблінскі павет, Лукаўскі павет, Пулаўскі павет, Радзыньскі павет, Седлецкі павет, Тамашаўскі павет, Венгроўскі павет, Уладаўскі павет, Замойскі павет.