Касьцёл Сьвятога Лукі і кляштар дамініканаў (Чашнікі)

Помнік сакральнай архітэктуры
Касьцёл Сьвятога Лукі і кляштар дамініканаў
Касьцёл Сьвятога Лукі і кляштар дамініканаў
Краіна	Беларусь
Места	Чашнікі
Каардынаты	54°51′41.70″ пн. ш. 29°09′28.70″ у. д. / 54.8615833° пн. ш. 29.1579722° у. д. / 54.8615833; 29.1579722Каардынаты: 54°51′41.70″ пн. ш. 29°09′28.70″ у. д. / 54.8615833° пн. ш. 29.1579722° у. д. / 54.8615833; 29.1579722
Архітэктурны стыль	барока
Заснавальнік	Жыгімонт Адам Слушка^[d]
Першае згадваньне	1674
Касьцёл Сьвятога Лукі і кляштар дамініканаў на мапе Беларусі Касьцёл Сьвятога Лукі і кляштар дамініканаў
Касьцёл Сьвятога Лукі і кляштар дамініканаў на Вікісховішчы

Касьцёл Сьвятога Лукі і кляштар дамініканаў — помнік архітэктуры XVIII стагодзьдзя ў Чашніках. Знаходзіўся ў цэнтры места, на Замчышчы пры Смалянецкай вуліцы^[a]. Твор архітэктуры барока, адзін з найпрыгажэйшых у Вялікім Княстве Літоўскім^[1].

Комплекс Чашніцкага дамініканскага кляштару складаўся з касьцёла і кляштарнага корпусу. У 1964 годзе савецкія ўлады зьнішчылі касьцёл.

Гісторыя

Фігура Езуса з касьцёла, 1754 г.

Касьцёл у панараме места. Н. Орда, 20 чэрвеня 1876 г.

Вялікае Княства Літоўскае

У 1664 годзе харунжы Адам Слушка фундаваў у Чашніках кляштар дамініканаў. У 1674 годзе пры ім збудавалі драўляны касьцёл.

У 1775—1786 гадох замест драўлянага збудавалі мураваны касьцёл. У 1786 годзе пачалося будаваньне мураванага кляштарнага корпуса^[2]. Пры кляштары існавала бібліятэка.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

Па другім падзеле Рэчы Паспалітай (1793 год), калі Чашнікі апынуліся ў складзе Расейскай імпэрыі, касьцёл і кляштар працягвалі дзеяць. У 1830 годзе ў кляштары былі прыёр, трое айцоў-дамініканаў і 8 чалавек абслугі.

Па здушэньні вызвольнага паўстаньня (1830—1831) у 1832 годзе расейскія ўлады гвалтоўна ліквідавалі кляштар дамініканаў, а па здушэньні нацыянальна-вызвольнага паўстаньня (1863—1864) у 1868 годзе зачынілі касьцёл, будынак якога перарабілі пад Мікалаеўскі сабор Урадавага сыноду Расейскай імпэрыі (Маскоўскай царквы).

Найноўшы час

У 1930-я гады савецкія ўлады зачынілі сабор. Будынак перарабілі пад Дом культуры, пры гэтым зруйнавалі верхнія ярусы вежаў. У 1964 годзе савецкія ўлады зьнішчылі помнік архітэктуры.

Архітэктура

Касьцёл — помнік архітэктуры барока. Гэта была манумэнтальная 3-нэфавая 2-вежавая базыліка, якая была дамінантай комплексу. З бакоў галоўнага фасаду, завершнага фігурным франтонам, узвышаліся 3-ярусныя вежы, завершаныя купаламі-банямі^[3]. На вежах разьмяшчаліся гадзіньнік і 3 званы, адлітыя ў Рызе.

Кляштарны корпус — 2-павярховы будынак, які злучаўся з касьцёлам калідорам-пераходам.

Галерэя

Гістарычная графіка

Старая графіка
1897 г.
1898 г.
1898 г.

Гістарычныя здымкі

Старыя здымкі
1910 г.
да 1918 г.
1913 г.

1941—1944 гг.
1941—1944 гг.
па 1944 г.

Заўвагі

^ На гэтым месцы цяпер знаходзіцца школьная спартовая пляцоўка

Крыніцы

^ Ярашэвіч А. Чашніцкі кляштар дамініканцаў // БЭ. — Мн.: 2003 Т. 17. С. 268.
^ Kałamajska-Saaed M. Rosyjskie plany klasztorów skasowanych w roku 1832. T. 1. — Warszawa, 2021. S. 287.
^ Кулагін А. Каталіцкія храмы Беларусі. — Менск, 2008. С. 467.

Літаратура

Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 2003. — Т. 17: Хвінявічы — Шчытні. — 512 с. — ISBN 985-11-0279-2
Кулагін А. Каталіцкія храмы Беларусі: Энцыкл. даведнік / А. Кулагін; фатограф А. Дыбоўскі. — 2-е выд. — Менск: БелЭн, 2008. — 488 с.: іл. ISBN 978-985-11-0395-5.

Вонкавыя спасылкі

[1] На гэтым месцы цяпер знаходзіцца школьная спартовая пляцоўка

[2] Ярашэвіч А. Чашніцкі кляштар дамініканцаў // БЭ. — Мн.: 2003 Т. 17. С. 268.

[3] Kałamajska-Saaed M. Rosyjskie plany klasztorów skasowanych w roku 1832. T. 1. — Warszawa, 2021. S. 287.

[4] Кулагін А. Каталіцкія храмы Беларусі. — Менск, 2008. С. 467.

[a]

[1]

[2]

[3]