Касьцёл Найсьвяцейшай Панны Марыі (Мураваная Ашмянка)

Помнік сакральнай архітэктуры
Касьцёл Найсьвяцейшай Панны Марыі
Краіна	Беларусь
Вёска	Мураваная Ашмянка
Каардынаты	54°27′24″ пн. ш. 25°47′06″ у. д.
Канфэсія	каталіцтва
Эпархія	Гарадзенская дыяцэзія
Архітэктурны стыль	барока і клясыцызм
Статус	Дзяржаўны сьпіс гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь
Касьцёл Найсьвяцейшай Панны Марыі на мапе Беларусі Касьцёл Найсьвяцейшай Панны Марыі

Касьцёл Найсьвяцейшай Панны Марыі — помнік архітэктуры XVIII ст. у Мураванай Ашмянцы. Знаходзіцца ў паўднёвай частцы колішняга мястэчка. Дзейнічае. Твор традыцыйнай беларускай драўлянай архітэктуры.

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

Першы драўляны касьцёл у Мураванай Ашмянцы збудавалі ў 1650 годзе. У 1790 годзе з фундацыі падкаморага Ігната Важынскага ў мястэчку збудавалі новы драўляны касьцёл.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

Па трэцім падзеле Рэчы Паспалітай (1795 год), калі Мураваная Ашмянка апынулася ў складзе Расейскай імпэрыі, касьцёл працягваў дзейнічаць. У 1841 і 1874 гадох праводзіўся рамонт будынка касьцёла.

Найноўшы час

За савецкім часам касьцёл працягваў дзейнічаць.

Архітэктура

Помнік традыцыйнай беларускай драўлянай архітэктуры. Гэта праскутны ў пляне зруб з 3-граннай апсыдай, трансэптам і дзьвюма закрысьціямі. Асноўны аб’ём і крылы трансэпту накрываюцца 2-схільнымі з вальмамі над алтаром, закрысьціі — 1-схільнымі дахамі. Галоўны фасад і тарцы трансэпту завяршаюць трыкутныя франтоны з купаламі-банямі на глухіх барабанах. Гарызантальна ашаляваныя сьцены праразаюцца прастакутнымі вокнамі з простымі ліштвамі.

Унутраная прастора перакрываецца люстранымі скляпеньнямі (у асноўным аб’ёме на падоўжных бэльках і калёнках). Алтарнае памяшканьне адкрываецца ў залю вялікім прастакутным, хоры — трайным аркавым праёмамі. Сьцены і столь гарызантальна ашаляваныя. Інтэр’ер аздабляецца выкананай у другой палове XІX ст. паліхромнай размалёўкай: гірлянды зь лістоў аканта, лілеяў і стужак зь літургічнымі надпісамі, фігуры арханёлаў, арнамэнт з залатых каласоў, зялёных і сініх гронак вінаграду. Вылучаюцца тры разныя драўляныя алтары, выкананыя ў стылі ракако. Галоўны алтар на невысокім цокалі, 2-ярусны з трыкутным завяршэньнем, аздоблены драўляным разным абрамленьнем з завіткоў-валютаў, ракайляў, казачных расьлінаў, паўфігураў атлянтаў з каронамі-капітэлямі на галаве і фігурак укленчаных анёлаў. Бакавыя алтары сваёй кампазыцыяй нагадваюць галоўны, але меншыя памерам і больш сьціплыя паводле дэкору.

У межах агароджанага касьцельнага пляцу стаіць 2-ярусная званіца.

Галерэя

• Гістарычныя здымкі
• 
  каля 1900 г.
• 
  1920-я гг.
• 
  1930 г.
• 
  1930 г.

Літаратура

• Архітэктура Беларусі: Энцыклапедычны даведнік. — Менск: Беларус. энцыкл., 1993. — 620 с.: іл. ISBN 5-85700-078-5.
• Кулагін А. Каталіцкія храмы Беларусі: Энцыкл. даведнік / А. Кулагін; фатограф А. Дыбоўскі. — 2-е выд. — Менск: БелЭн, 2008. — 488 с.: іл. ISBN 978-985-11-0395-5.

Вонкавыя спасылкі

• Касьцёл Найсьвяцейшай Панны Марыі ў Мураванай Ашмянцы, Radzima.org