Кампора-Сан-Джаваньні

Кампора-Сан-Джаваньні (па-італьянску: Campora San Giovanni, па-нэапалітанску: Campura Santu Janni/Campura San Giuvanni) — фрацыёнэ ў Італіі, у складзе камуны Амантэі правінцыі Казэнцы рэгіёну Калябрыі. Насельніцтва на 2009 год — 7340 чал. Разьмяшчаеццца на ўзьбярэжжы Тырэнскага мора, над бухтай Кампора. Чыгуначная лінія і аўтамабільная SS18; за 8 км ад шашы A3, за 25 км ад міжнароднага аэрапорту Ламэзія-Тэрмэ. Марскі порт.

Кампора-Сан-Джаваньні
Campora San Giovanni — Campura Santu Janni — Campura San Giuvanni
Агульныя зьвесткі
Краіна	Італія
Рэгіён	Калябрыя
Правінцыя	Казэнца
Камуна	Амантэя
Статус	фрацыёнэ
Насельніцтва (2009)	7340
Канфэсійны склад	каталікі
Плошча	6,2 км²
Вышыня па-над узр. м.  · сярэдняя вышыня	55 ± 1 м
Сьвяты патрон	Францішак з Паолі
Успамін сьвятога	1—3 верасьня
Падзел рэгіёну Калябрыя
Мэдыя-зьвесткі
Часавы пас	UTC+1
Летні час	UTC+2
Тэлефонны код	+39 982
Паштовыя індэксы	87032
Афіцыйны сайт
Дадатковыя мультымэдыйныя матэрыялы

Гісторыя

У антычны час на тэрыторыі сучаснай Кампоры разьмяшчаліся два месты Вялікай Грэцыі:

• Тэмэза (ці Тэмпса) — адно з найстаражытных аўсонскіх местаў у Паўднёвай Італіі, якое зрабілася потым рымскай калёніяй.
• Клеце.

Абодва яны варагавалі між сабою і неўзабаве зрабіліся ахвярай пірацкіх набегаў. Тутэйшае насельніцтва зьбегла ў горы. У розныя часы тэрыторыя сучаснай Кампоры была аб’ектам калянізацыі і заваёваў з боку шматлікіх народаў: фінікійцаў, грэкаў, рымлянаў, барвараў, арабаў, бізантыйцаў і норманаў.

Corso Italia, цэнтральная вуліца вёскі

Пра падзеі на тэрыторыі сучаснай францыёнэ ў сярэднявечча захавалася мала гістарычных дакумэнтаў. Гэта была цэнтральная частка ўладаньняў эміра Махамэда Абдул аль-Зімзім, які пачаў уварваньне ў Амантэю (вядомую ў той час як Клампэтыя), аднак арабскае валадарства было кароткім. Неўзабаве па заваёве тэрыторыі бізантыйцамі яе занялі норманы. У нарманскі пэрыяд тут збудавалі першыя абарончыя збудаваньні і вежы. З падпарадкаваньнем гэтай тэрыторыі прадстаўнікам арагонскай дынастыі, а потым і Нэапалітанскаму каралеўству, яна страціла сваё значэньне.

Адраджэньне патэнцыялу Кампоры адбылося толькі ў Новы час. У 1730-х тут збудавалі фабрыку вытворчасьці шоўку і капліцу, аднак ужо ў 1756 фабрыку закрылі, а метса ізноў прыйшло ў заняпад.

Да 1876 тэрыторыя Кампоры падзялялася на сучасныя мескія рады Амантэі, Аэльля-Калябра і Начэра-Тэрынэзэ. У канцы XIX стагодзьдзя адбылася першая хваля імігрантаў з суседніх камунаў, што прывяло да значнага росту насельніцтва. Аднак па Першай і Другой сусьветных войнаў колькасьць жыхароў зноў рэзка скарацілася.

Да 1876 Кампора складалася з муніцыпальных радаў Амантэі, Айельля Кэлэбра і Насэры Тэрынэсэ. У 1877 у гэтых месцах зьявіліся першыя перасяленцы з суседніх акругаў Клета, Насэра Тэрынэзэ, Айельля Кэлэбра, Бэльмонтэ Калябра, Ляга, Лянгабардыі, Сан Манга д’Акіна. Таксама прыбылі імігранты з Баварыі, якая ўваходзіла ў склад Аўстра-Вугорскай імпэрыі. Неўзабаве новыя міграцыйныя хвалі дайшлі да ўзьбярэжжа. У 1898 Амантэя атрымала тэрыторыю Кампоры Сан Джаваньні ў яе суседзяў.

Летняя панарама Кампора Сан Джаваньні з боку вёскі Мірабэльлі

У Другую сусьветную вайну жыхары Кампора ўсталі ў шэрагі ўзброеных сілаў для абароны сваёй айчыны. У 1943 краіну трапіла пад бамбаваньне Саюзнымі войскамі; ваколіцы Аўгурата ператварыліся ў руіны. У часе свайго адступу нацысты зьвінавацілі ў здрадзе і расстралялі 50 кампарэзцаў.

Як і ўва ўсёй Італіі, у 1950-х і 1980-х шмат тутэйшых жыхароў у пошуках працы пераехалі на поўнач Італіі, у Вэнэсуэлу і Новую Зэляндыю; паводле падліках, з родных месцаў зьехала каля 7 тыс. чал.

Пазьней у Кампора Сан Джаваньні адбыўся непрацяглы эканамічны бум. За гэты пэрыяд імкліва будавалася гатэльная і транспартная інфраструктура. З руйнаваньнем Бэрлінскага мура з Усходняй Эўропы ўтварыліся міграцыйныя хвалі работнікаў, галоўным чынам, у сельскагаспадарчай (жанчыны) і будаўнічай (мужчыны) галінах. На сёньня ёсьць невялікі прыток кітайскіх, арабскіх (з краінаў Магрыбу) і індыйскіх работнікаў.

Паселішчы

На тэрыторыі фрацыёнэ знаходзяцца наступныя вёскі:

Аўгурата (італ. Augurato) Карратэльлі (італ. Carratelli) Калёньі (італ. Cologni) Козза (італ. Cozza) Куккувальля (італ. Cuccuvaglia) Фравіттэ (італ. Fravitte) Гальля (італ. Gallo; паўднёвая частка)

Імбэльлі (італ. Imbelli) Марана (італ. Marano) Марынэльля (італ. Marinella) Мірабэльлі (італ. Mirabelli) Аліва (італ. Oliva) Піяна Кавальля (італ. Piana Cavallo)

Піяна Маўры (італ. Piana Mauri) Прынчыпэсса (італ. Principessa) Рыбэс (італ. Ribes) Рубана (італ. Rubano) Стрыттуры (італ. Strìttùrì) Вільлянова (італ. Villanova)

Клімат

Кліматычныя зьвесткі для Кампора-Сан-Джаваньні
Паказьнік	Сту	Лют	Сак	Кра	Тра	Чэр	Ліп	Жні	Вер	Кас	Ліс	Сьн	Год
Сярэдні максымум t, °C	11,9	13,0	15,2	17,7	22,8	26,9	30,3	30,6	26,5	21,4	15,9	12,6	20,4
Сярэдняя t, °C	7,5	8,2	10,2	12,6	17,2	21,1	24,1	24,5	20,8	16,4	11,4	8,4	15,2
Сярэдні мінімум t, °C	3,1	3,5	5,2	7,5	11,6	15,3	18,0	18,3	15,2	11,3	6,9	4,2	10,0
Норма ападкаў, мм	66,9	73,3	57,8	80,5	52,8	34,0	19,2	36,8	73,3	113,3	115,4	81,0	804,3
Крыніца: Servizio Meteorologico dell'Aeronautica Militare

Эканоміка

Аснова мясцовай эканомікі — турызм і сельскай гаспадарка. Вытворчасьць віна і алею. З 1950-х вырошчваецца чырвоная трапэйская цыбуля.

Вядзецца прыватнае радыёвяшчаньне.

Турыстычная інфармацыя

Frittata i Carunevale

Славутасьці

Найвядомейшы помнік архітэктуры — вялікая вежа XIV ст. (мясцовая дыялектная назва U Turriune). Верхнюю частку вежы ўпрыгожваюць кансолі.

Цэнтральны пляц Кампора-Сан-Джаваньні носіць імся Сьвятога Францішка Паольскага. Ён лічыцца мясцовым сьвятым патронам, а ягоныя дні (1—3 верасьня) адзначаюцца вялікай працэсіяй з статуяй сьвятога і прыцягваюць пілігрымаў з навакольных вёсак.

Галоўны касьцёл, збудаваны ў 1956, носіць тытул Сьвятога Пятра.

Кухня

Тутэйшая кухня — тыпова калябрыйская. Яна традыцыйна складаецца з агароднінных і рыбных страваў, кандытарскіх вырабаў зь цеста, сасісак зь сьвініны. Сярод мясцовага віна вылучаюцца маркі Savuto і Gallo.

Асобы

• Анджэла Вадачына (1890—1976) — партызан, селянін і палітычны актывіст; кампарэсы называлі яго «Майстар Анджэла»
• Фабіян Мазай — аргентынска-гішпанскі актор і сцэнарыст, вядомы таксама як Гарацыя на ТВ «Un Paso Adelante»
• Джэром Руджэра — італьянскі мадэльер, вядомы майстар мужчынскага адзеньня; бацька Бонавэнтура, быў родам з ваколіцаў Козза
• Фабрыцыё Філіпа — канадзка-амэрыканскі актор і сцэнарыст

Вонкавыя спасылкі

• Афіцыйны сайт Кампора-Сан-Джаваньні (італ.)