Зьбігнеў Гэрбэрт
Зьбігнеў Гэрбэрт (па-польску: Zbigniew Herbert; 29 кастрычніка 1924 — 28 ліпеня 1998) — польскі паэт, эсэіст, аўтар драматычных твораў.
Зьбігнеў Гэрбэрт | |
Zbigniew Herbert | |
Асабістыя зьвесткі | |
---|---|
Нарадзіўся | 29 кастрычніка 1924 Львоў, Польшча |
Памёр | 28 ліпеня 1998 (73 гады) Варшава, Польшча |
Пахаваны | |
Сужэнец | Катажына з Дзедушыцкіх[d] |
Літаратурная дзейнасьць | |
Род дзейнасьці | паэт, эсэіст, драматург |
Гады творчасьці | 1950 — 1998 |
Жанр | верш, п’еса, эсэ |
Мова | польская мова[1] |
Дэбют | «Струна сьвятла», 1956 |
Прэміі | Эўрапейская літаратурная прэмія (1965), Ерусалімская прэмія (1991) |
Узнагароды | узнагарода Фундацыі імя Касьцельскіх[d] (1963) прэмія Гердэра[d] (1973) прэмія Пэтраркі[d] (1979) Віленіцкая прэмія[d] (1991) Ерусалімская прэмія (1991) прэмія Самуэля Багуміла Ліндэ[d] (1997) прэмія SWR „Сьпіс найлепшых пісьменьнікаў“[d] (1994) прэмія места Мюнстэру за эўрапейскую паэзію[d] (1997) Аўстрыйская дзяржаўная прэмія па эўрапейскай літаратуры (1965)
|
Подпіс | |
Афіцыйны сайт (пол.) |
Біяграфія
рэдагавацьПрозьвішча Гэрбэрт, верагодна, мае некаторыя ангельскія карані, якія прыйшлі ў Галіцыю зь Вены. Бацька паэта, Баляслаў (палова армянскай крыві), быў салдатам у Польскім легіёне падчас Другой сусьветнай вайны, абараняў Львоў. Ён быў адвакатам і працаваў у якасьці мэнэджара банку. Дзед Гэрбэрта быў настаўнікам ангельскай мовы.
Творы
рэдагавацьКнігі вершаў
рэдагаваць- 1956 «Струна сьвятла» (Struna światła)
- 1957 «Гермес, сабака й зорка» (Hermes, pies i gwiazda)
- 1961 «Дасьледаваньне прадмета» (Studium przedmiotu)
- 1961 «Надпіс» (Napis)
- 1974 «Пан Когіта» (Pan Cogito)
- 1974 «Рапарт з Гораду ў аблозе і іншыя вершы» (Raport z oblężonego Miasta i inne wiersze)
- 1990 «Элегія на адыход» (Elegia na odejście)
- 1992 «Rovigo» (Rovigo)
- 1998 «Эпілёг буры» (Epilog burzy)
- 1998 «89 вершаў» (89 wierszy)
Драмы
рэдагаваць- 1956 «Прыстанак філёзафаў» (Jaskinia filozofów)
- 1958 «Іншы пакой» (Drugi poko')
- 1960 «Рэканструкцыя паэта» (Rekonstrukcja poety)
- 1961 «Лялькі. Мастацтва галасоў» (Lalek. Sztuka na głosy)
- 1972 «Лісты нашых чытачоў» (Listy naszych czytelników)
Эсэ
рэдагавацьГод | Арыгінальная назва | Па-беларуску |
---|---|---|
1962 | Barbarzyńca w ogrodzie | «Варвар у садзе» |
1963 | Martwa natura z wędzidłem | «Натурморт з цуглямі» |
2000 | Labirynt nad morzem | «Лябірынт над морам» (пасьмяротна) |
2001 | Węzeł gordyjski oraz inne pisma rozproszone 1948—1998 (także recenzje i publicystyka) | «Гордзіеў вузел, і іншая безуважлівая пісаніна 1948—1998 (уключаючы рэцэнзіі й публіцыстыку)» (пасьмяротна) |
2008 | Mistrz z Delft | «Майстра Дэлфт» (пасьмяротна) |
Беларускія пераклады
рэдагавацьНа беларускую мову яго творы пераклалі Юрась Бушлякоў, Алег Мінкін, Серж Мінскевіч[2], Марына Казлоўская, Інэса Кур’ян, Марыя Мартысевіч, Тацьцяна Сьлінка, Ілона Урбановіч-Саўка, Андрэй Хадановіч, Марына Шода.
- Рапарт з гораду ў аблозе: выбраныя творы / Зьбігнеў Гэрбэрт. – Wrocław : Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego, 2006. – 299, [1] c.
- Зьбігнеў, Гэрбэрт. Абарона тампліераў // ARCE. № 10 (73) — 2008. С. 58—79: іл. Пераклала з польскай Марына Казлоўская паводле: Zbigniew Herbert. — Barbarzynca w ogrodzie. — Warszawa, 2004.
- Рэканструкцыя паэта: выбраныя вершы і драма / Збігнеў Гэрбэрт. – Мінск : І. П. Логвінаў, 2009. – 242, [1] с.
- Спроба апісання: выбраная эсэістыка / Збігнеў Гэрбэрт. – Мінск : І. П. Логвінаў, 2009. – 245, [2] с.
- Пасланне Пана Когіта: выбраныя вершы і п’есы / Збігнеў Герберт. — Vilnius [Вільнюс] : Логвінаў, 2020. — 431, [1] с.
- Варвар у садзе: выбраная эсэістыка / Збігнеў Герберт. — Vilnius [Вільнюс] : Логвінаў, 2020. — 425, [2] с.
Крыніцы
рэдагавацьВонкавыя спасылкі
рэдагавацьЗьбігнеў Гэрбэрт — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў