Зьбігнеў Гэрбэрт

Зьбігнеў Гэрбэрт (па-польску: Zbigniew Herbert; 29 кастрычніка 1924 — 28 ліпеня 1998) — польскі паэт, эсэіст, аўтар драматычных твораў.

Зьбігнеў Гэрбэрт
Zbigniew Herbert
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся	29 кастрычніка 1924 Львоў, Польшча
Памёр	28 ліпеня 1998 (73 гады) Варшава, Польшча
Пахаваны	Павонзкаўскія могілкі[d]
Сужэнец	Катажына з Дзедушыцкіх[d]
Літаратурная дзейнасьць
Род дзейнасьці	паэт, эсэіст, драматург
Гады творчасьці	1950 — 1998
Жанр	верш, п’еса, эсэ
Мова	польская мова
Дэбют	«Струна сьвятла», 1956
Прэміі	Эўрапейская літаратурная прэмія (1965), Ерусалімская прэмія (1991)
Узнагароды	узнагарода Фундацыі імя Касьцельскіх[d] (1963) прэмія Гердэра[d] (1973) прэмія Пэтраркі[d] (1979) Віленіцкая прэмія[d] (1991) Ерусалімская прэмія (1991) прэмія Самуэля Багуміла Ліндэ[d] (1997) прэмія SWR „Сьпіс найлепшых пісьменьнікаў“[d] (1994) прэмія места Мюнстэру за эўрапейскую паэзію[d] (1997) Аўстрыйская дзяржаўная прэмія па эўрапейскай літаратуры (1965)
Подпіс
Зьбігнеў Гэрбэрт у Вікісховішчы
Афіцыйны сайт (пол.)

Біяграфія

Прозьвішча Гэрбэрт, верагодна, мае некаторыя ангельскія карані, якія прыйшлі ў Галіцыю зь Вены. Бацька паэта, Баляслаў (палова армянскай крыві), быў салдатам у Польскім легіёне падчас Другой сусьветнай вайны, абараняў Львоў. Ён быў адвакатам і працаваў у якасьці мэнэджара банку. Дзед Гэрбэрта быў настаўнікам ангельскай мовы.

Творы

Кнігі вершаў

• 1956 «Струна сьвятла» (Struna światła)
• 1957 «Гермес, сабака й зорка» (Hermes, pies i gwiazda)
• 1961 «Дасьледаваньне прадмета» (Studium przedmiotu)
• 1961 «Надпіс» (Napis)
• 1974 «Пан Когіта» (Pan Cogito)
• 1974 «Рапарт з Гораду ў аблозе і іншыя вершы» (Raport z oblężonego Miasta i inne wiersze)
• 1990 «Элегія на адыход» (Elegia na odejście)
• 1992 «Rovigo» (Rovigo)
• 1998 «Эпілёг буры» (Epilog burzy)
• 1998 «89 вершаў» (89 wierszy)

Драмы

• 1956 «Прыстанак філёзафаў» (Jaskinia filozofów)
• 1958 «Іншы пакой» (Drugi poko')
• 1960 «Рэканструкцыя паэта» (Rekonstrukcja poety)
• 1961 «Лялькі. Мастацтва галасоў» (Lalek. Sztuka na głosy)
• 1972 «Лісты нашых чытачоў» (Listy naszych czytelników)

Эсэ

Год	Арыгінальная назва	Па-беларуску
1962	Barbarzyńca w ogrodzie	«Варвар у садзе»
1963	Martwa natura z wędzidłem	«Натурморт з цуглямі»
2000	Labirynt nad morzem	«Лябірынт над морам» (пасьмяротна)
2001	Węzeł gordyjski oraz inne pisma rozproszone 1948—1998 (także recenzje i publicystyka)	«Гордзіеў вузел, і іншая безуважлівая пісаніна 1948—1998 (уключаючы рэцэнзіі й публіцыстыку)» (пасьмяротна)
2008	Mistrz z Delft	«Майстра Дэлфт» (пасьмяротна)

Беларускія пераклады

На беларускую мову яго творы пераклалі Юрась Бушлякоў, Алег Мінкін, Серж Мінскевіч, Марына Казлоўская, Інэса Кур’ян, Марыя Мартысевіч, Тацьцяна Сьлінка, Ілона Урбановіч-Саўка, Андрэй Хадановіч, Марына Шода.

• Рапарт з гораду ў аблозе: выбраныя творы / Зьбігнеў Гэрбэрт. – Wrocław : Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego, 2006. – 299, [1] c.
• Зьбігнеў, Гэрбэрт. Абарона тампліераў // ARCE. № 10 (73) — 2008. С. 58—79: іл. Пераклала з польскай Марына Казлоўская паводле: Zbigniew Herbert. — Barbarzynca w ogrodzie. — Warszawa, 2004.
• Рэканструкцыя паэта: выбраныя вершы і драма / Збігнеў Гэрбэрт. – Мінск : І. П. Логвінаў, 2009. – 242, [1] с.
• Спроба апісання: выбраная эсэістыка / Збігнеў Гэрбэрт. – Мінск : І. П. Логвінаў, 2009. – 245, [2] с.
• Пасланне Пана Когіта: выбраныя вершы і п’есы / Збігнеў Герберт. — Vilnius [Вільнюс] : Логвінаў, 2020. — 431, [1] с.
• Варвар у садзе: выбраная эсэістыка / Збігнеў Герберт. — Vilnius [Вільнюс] : Логвінаў, 2020. — 425, [2] с.

Вонкавыя спасылкі

Зьбігнеў Гэрбэрт — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

• «Нельга забыць, альбо Домыслы на тэму Пана Гэрбэрта» Марына Казлоўская
• Вершы Зьбігнева Гэрбэрта на старонках «Нашай Нівы»(недаступная спасылка)
  
• «Рэканструкцыя паэта» на старонках часопіса «ARCHE»(недаступная спасылка)
• Вершы з розных кніг
• Горкі пах тульпанаў