Жан Лярэн (па-француску: Jean Lorrain), сапраўднае імя Поль Аляксандар Мартэн Дзюваль (франц. Paul Alexandre Martin Duval; 9 жніўня 1855, Фэкан, Нармандыя, Францыя — 30 чэрвеня 1906, Парыж, Францыя) — францускі пісьменьнік, паэт-дэкадэнт, журналіст, драматург, дэндзі. Адна зь яскравых постацяў францускай упадніцкай культуры і Пекнай эпохі[6].

Жан Лярэн
Jean Lorrain
Асабістыя зьвесткі
Імя пры нараджэньні фр. Paul Alexandre Martin Duval, Поль Аляксандар Мартэн Дзюваль
Псэўданімы Jean Lorrain, Raitif de la Bretonne, Daniel de Kerlor
Нарадзіўся 9 жніўня 1855(1855-08-09)[1][2][3][…]
Памёр 30 чэрвеня 1906(1906-06-30)[1][2][4][…] (50 гадоў)
Літаратурная дзейнасьць
Род дзейнасьці паэт, пісьменьнік, лібрэтыст, драматург, журналіст
Гады творчасьці 1881—1906
Кірунак Дэкадэнцтва
Мова француская мова[5]
Значныя творы Sonyeuse (1891), Le Sang des dieux (1882), Monsieur de Phocas (1901)
Подпіс Выява аўтографу

Жыцьцяпіс

рэдагаваць

Нарадзіўся ў 1855 годзе ў Нармандыі[7]. У 1864—1869 навучаўся ў ліцэі ў Ванве[7]. З 1876 па 1878 навучаўся ва ўнівэрсытэце ў Парыжы на праве. У 1878 годзе кінуў навуку, каб прысьвяціць сябе пісьму[7]. З 1880 году стала жыў у Парыжы і пачаў пісаць пад псэўданімам Жан Лярэн[8].

Жан Лярэн стварыў для сябе вобраз з падкрэсьленым жаданьнем выклікаць скандал. Часта апрануты ў гарсэт, нагрымаваны, пад узьдзеяньнем наркотыкаў, пераапрануты ў жаночую вопратку, ён зрабіў сваё жыцьцё творам мастацтва і правакацыяй. Ён дэманстраваў з фанфарамі сваю гомасэксуальнасьць і цягу да кірмашовых байцоў, не саромеючыся зьявіцца на балях у ружовай майцы і ў кальсонах з скуры пантэры[9].

У канцы XIX стагодзьдзя ягонае здароўе пагоршылася з-за наркаманіі, у прыватнасьці з-за ўжываньня этэру, і пранцаў[10]. Апошнія гады свайго жыцьця ён правёў з маці на Лазурным Беразе, у клімаце, больш спрыяльным для яго фізычнага стану[8].

Памёр 30 чэрвеня 1906 году ў Парыжы. 4 ліпеня 1906 году пахаваны ў Фэкане[11].

Творчасьць

рэдагаваць

Ж. Лярэн быў тыповым дэкадэнтам. Ягонаму пяру належаць шматлікія зборнікі вершаў, навэляў, п’есаў і раманаў[11]. У 1882 годзе Жан Лярэн апублікаваў свой першы зборнік вершаў «Le Sang des Dieux» (Кроў багоў). Супрацоўнічаў з такімі часопісамі, як Le Chat noir і Le Décadent[12].

У 1884 годзе ён пачаў супрацоўнічаць з Le Courrier français, у якім апублікаваў сэрыю літаратурных партрэтаў, у тым ліку партрэт Рашыльды, што паклала пачатак сяброўству паміж двума аўтарамі[13]. У 1891 годзе зборнік навэляў «Sonyeuse» прынёс яму вялікі посьпех[13]. З кастрычніка 1895 году ён супрацоўнічаў з часопісам Journal, дзе публікаваў сваю калёнку «Pall-Mall Semaine», стаўшы адным з самых высокааплатных хранікёраў Парыжу[14]. У 1901 годзе апублікаваў свой галоўны твор «Спадар дэ Факác»[15].

Пасьля сьмерці быў надоўга забыты, аднак у апошнія дзесяцігодзьдзі цікавасьць да ягонай фігуры і кнігаў зноў ўзрасла ў Францыі і ў сьвеце[16].

  • Le Sang des dieux (1882)
  • La Forêt bleue (1882)
  • Modernités (1885)
  • Les Griseries (1887)
  • L’Ombre ardente (1897)
  • Poésie complète, Éditions du Sandre (2015)
  • Les Lépillier (1885 et 1908)
  • Très russe (1886)
  • Monsieur de Bougrelon (1897)
  • La Dame turque (1898)
  • Monsieur de Phocas (1901)
  • Le Vice errant (1901)
  • Les Noronsoff (1902)
  • La Maison Philibert (1904)
  • Heures de villes d’eaux: Madame Monpalou (1906)
  • Ellen (1906)
  • Le Tréteau (1906)
  • L’Aryenne (1907)
  • Maison pour dames (1908)
  • Hélie, garçon d’hôtel (1908)
  • L’Homme de joie, разам з Дэльфі-Фабрысам, Albin Michel, 1919.
Навэлі і казкі
рэдагаваць
  • Sonyeuse (1891, 1993)
  • Buveurs d'âmes (1893)
  • Contes d’un buveur d’éther (1895)
  • Un démoniaque (1895)
  • La Princesse sous verre (1896)
  • Âmes d’automne (1897)
  • Loreley (1897)
  • Contes pour lire à la chandelle (1897)
  • Ma petite ville. Le miracle de Bretagne. Un veuvage d’amour (1898)
  • La Mandragore (Édouard Pelletan, 1899)
  • Princesses d’Italie (1898)
  • Narkiss (publié dans Le Journal, 1898)
  • Histoires de masques (1900)
  • Princesses d’ivoire et d’ivresse (1902, 1993)
  • Sensualité amoureuse (1901)
  • Vingt femmes (1903)
  • Quelques hommes (1903)
  • Fards et Poisons (1904)
  • Propos d'âmes simples (1904)
  • L'École des vieilles femmes (1905)
  • Le Crime des riches (1906)
  • Pelléastres (1909)
  1. ^ а б Jean Lorrain // Інтэрнэт-база зьвестак фантастыкі (анг.) — 1995.
  2. ^ а б Jean LORRAIN // NooSFere (фр.) — 1999.
  3. ^ Jean Lorrain // Энцыкляпэдыя Бракгаўза (ням.)
  4. ^ Jean Lorrain // GeneaStar
  5. ^ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (фр.): плятформа адкрытых зьвестак — 2011.
  6. ^ d’Anthonay, Thibaut (2005). «Jean Lorrain: Miroir de la Belle Époque». Fayard. — p. 95.
  7. ^ а б в Normandy, Georges; Lorrain, Jean (1855—1906), son enfance, sa vie, son œuvre, Bibliothèque générale d’édition, 1907. — С. 59.
  8. ^ а б Thibaut d’Anthonay, Jean Lorrain: barbare et esthète, Paris, Plon, coll. «Collection biographique», 1991.
  9. ^ François Buot, Gay Paris. Une histoire du Paris interlope entre 1900 et 1940, Fayard, 2013.
  10. ^ Pierre Kyria, Jean Lorrain, Paris, Seghers, coll. «Insolites» (no 1), 1973.
  11. ^ а б Normandy, Georges: Lorrain, Jean (1855—1906), son enfance, sa vie, son œuvre… Jean Lorrain sur la Riviera, par Mme Aurel, Paris. Bibliothèque générale d'édition, coll. «Tournier». 1907.
  12. ^ Phillip Winn, Sexualités décadentes chez Jean Lorrain: le héros fin de sexe, Amsterdam, Rodopi, coll. «Faux titre» (no 124), 1997.
  13. ^ а б Les annales du Patrimoine de Fécamp, Dossier: Jean Lorrain, écrivain, Fécamp, Association Fécamp Terre-Neuve, 1996.
  14. ^ Michel Desbruères, «Lorrain et ses masques», Magazine littéraire, no 227, 1986, p. 28.
  15. ^ José Santos, L’art du récit court chez Jean Lorrain, Paris, Nizet, 1995.
  16. ^ Charles Grivel (dir.), «Jean Lorrain: vices en écriture», in Revue des Sciences Humaines, no 230, avril-juin 1993.