Дом ураду (Менск)

Славутасьць
Дом ураду Рэспублікі Беларусь
Краіна	Беларусь
Горад	Менск
Каардынаты	53°53′46.02″ пн. ш. 27°32′41.2″ у. д.
Архітэктурны стыль	канструктывізм
Аўтар праекту	Ёсіф Лянгбард
Дата заснаваньня	1934
Будаваньне	1930—1934 гады
Статус	Дзяржаўны сьпіс гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь
Дом ураду Рэспублікі Беларусь на мапе Беларусі Дом ураду Рэспублікі Беларусь
Дом ураду Рэспублікі Беларусь на Вікісховішчы

До́м ура́ду ў Менску — будынак ураду Беларусі ў Менску. Узьведзены ў 1930—1934 паводле праекту Ёсіфа Лангбарда. Месьціцца на пляцу Незалежнасьці. Найбуйнейшы грамадзкі будынак міжваеннага пэрыяду аб’ёмам 240 000 м³, паклаў пачатак фармаваньню новага цэнтру гораду — былога пляцу Леніна. У будынку працуе заканадаўчы орган дзяржаўнай улады — Парлямэнт, які складаецца зь дзьвюх палатаў — Палаты прадстаўнікоў і Савету Рэспублікі (працуе ў іншым будынку); Савет Міністраў — цэнтральны орган выканаўчай улады, Прэзыдэнцкая бібліятэка Рэспублікі Беларусь, іншыя дзяржаўныя ўстановы.

Гісторыя

Месцам для будаўніцтва Дому ўраду ў канцы 1920-х спэцыяльная камісія вызначыла ўчастак «па Савецкай вуліцы, пачынаючы з Новамаскоўскай і заканчваючы Берсана». Пад знос пайшла ўся драўляная забудова, хаатычна разьмешчаная па ўсім месцы будучай будаўнічай пляцоўкі. Праект Лянгбарда быў прызнаны найлепшым на ўсесаюзным конкурсе ў 1929. Будоўля доўжылася чатыры гады (1930—1934).

Кампаноўка Дому ўраду засноўвалася на сымэтрычным узрастаньні аб’ёмаў і вышыняў ад пэрыфэрыі галоўнага фасаду да цэнтру. Перад галоўным фасадам быў усталяваны помнік Уладзімеру Леніну, распрацаваны Ёсіфам Лянгбардам разам з ленінградзкім скульптарам Мацьвеем Манізерам.

За ўзьвядзеньне Дому ўраду ў 1934 архітэктар атрымаў званьне «заслужаны дзеяч мастацтваў БССР».

Падчас нямецкай акупацыі 1941—1944 у Доме ўраду месьціўся штаб СС, гестапа, люфтвафэ й харчовыя склады. Да будынку была праведзеная нават асобная чыгуначная галіна ад станцыі Менск-Пасажырскі для падвозу грузаў. Пры адступленьні будынак гарэў і быў замінаваны, аднак узарваны ня быў.

Архітэктурнае рашэньне

Дом ураду — самае буйное збудаваньне ў беларускай архітэктуры. Аб’ём роўны 240 тыс. кубамэтраў. Нягледзячы на ​​яго вялікія памеры, халодныя шэрыя тоны каменнай тынкоўкі й некаторае драбленьне аб’ёмаў, будынак не здаецца грувасткім і цяжкавагавым.

Бакавыя крылы будынка ўтвараюць парадны двор, пры ўваходзе ў які ўзвышаецца помнік помнік У. І. Леніну (1934 г., скульптар М. Манізер). Помнік зьяўляецца цэнтрам архітэктурнай кампазыцыі гэтага манумэнтальнага будынка й прылеглай да яго плошчы. Уладзімер Ленін выяўлены выступоўцам на трыбуне з прамовай перад чырвонаармейцамі, якія ўваходзяць на Заходні фронт. На пастамэнце помніка з паліраванага лябрадарыту гарэльефы з бронзы, эпізоды гісторыі даваеннага часу «Кастрычніцкая рэвалюцыя», «Абарона Радзімы», «Індустрыялізацыя краіны», «Калектывізацыя сельскай гаспадаркі».

Глядзіце таксама

• Прэзыдэнцкая бібліятэка Рэспублікі Беларусь
• Дом Саветаў (Магілёў)

Літаратура

• С. Ф. Самбук. А. А. Воинов. Дом правительства Белорусской ССР. — Мн., 1975.
• Беларуская энцыклапедыя. Т. 6. — Мн., 1998.
• Республика Беларусь : энциклопедия. Т. 3. — Мн., 2006.

Вонкавыя спасылкі

Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь, шыфр  712Г000147

Дом ураду (Менск) — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

• Фота на сайце «Менск стары і новы»