Грабаўка (Гомельская вобласьць)

вёска ў Гомельскім раёне Гомельскай вобласьці Беларусі

Гра́баўка[2]вёска ў Гомельскім раёне Гомельскай вобласьці, на рацэ Грабаўцы (прыток ракі Цярухі), за 35 км на паўднёвы ўсход ад Гомелю. Грабаўка ўваходзіць у склад і зьяўляецца цэнтрам Грабаўскага сельсавету.

Грабаўка
трансьліт. Hrabaŭka
Першыя згадкі: XVIII стагодзьдзе
Краіна: Беларусь
Вобласьць: Гомельская
Раён: Гомельскі
Сельсавет: Грабаўскі
Вышыня: 129 м н. у. м.
Насельніцтва: 712 чал. (2009)[1]
Часавы пас: UTC+3
Тэлефонны код: +375 232
Паштовы індэкс: 247043
СААТА: 3210816011
Нумарны знак: 3
Геаграфічныя каардынаты: 52°11′17″ пн. ш. 31°8′28″ у. д. / 52.18806° пн. ш. 31.14111° у. д. / 52.18806; 31.14111Каардынаты: 52°11′17″ пн. ш. 31°8′28″ у. д. / 52.18806° пн. ш. 31.14111° у. д. / 52.18806; 31.14111
Грабаўка на мапе Беларусі ±
Грабаўка
Грабаўка
Грабаўка
Грабаўка
Грабаўка
Грабаўка

Гісторыя

рэдагаваць

Паводле пісьмовых крыніц вёска вядомая з XVIII стагодзьдзя як слабада ў Рэчыцкім павеце Менскага ваяводзтва Вялікага Княства Літоўскага. Асноўную частку жыхароў складалі стараверы ўцекачы з Расейскай імпэрыі. Па прывілеі караля Аўгуста III ад 5 лістапада 1792 году ў валоданьні Фашча.

Пасьля 1-га падзелу Рэчы Паспалітай (1772 год) апынулася ў складзе Расейскай імпэрыі. У 1784 годзе ваенныя атрады на чале з генэралам Маславым выслалі са слабады ў Сыбір усіх старавераў. Вёска прыналежала графу Мікалаю Румянцаву, а пасьля князю І. Паскевічу. У 1854 годзе гаспадаром фальварку Грабаўка быў абшарнік Фашч. З 1856 году дзейнічала народная вучэльня, з 1857 году хлеба-запасная крама. У другой палове XIX стагодзьдзя ў вёсцы быў закладзены парк, на заходняй ускраіне якога знаходзіўся курган. З 1877 году дзейнічала алейня, у 1879 годзе пабудавана драўляная Ўзьнясенская царква. У 1886 годзе працавалі 2 ветраныя і вадзяны млыны.

У 1930 годзе арганізаваны калгас «8 Сакавіка». Працавала цагляная майстэрня, вадзяны і ветраны млыны, кавальня.

Падчас Вялікай Айчыннай вайны ў верасьні 1943 году акупанты спалілі 308 двароў і забілі 13 жыхароў. На франтах і ў партызанскай барацьбе загінулі 129 жыхароў вёскі. Грабаўка была вызвалена 28 верасьня 1943 году.

Цэнтар саўгасу «Сьвітанак».

Насельніцтва

рэдагаваць
  • XIX стагодзьдзе: 1886 год — 160 двароў, 811 жыхароў; 1897 год — 216 двароў, 1229 жыхароў (паводле перапісу)
  • XX стагодзьдзе: 1909 год — 247 двароў; 1940 год — 340 двароў; 1959 год — 988 жыхароў (паводле перапісу); 1999 год — 853 жыхары
  • XXI стагодзьдзе: 2004 год — 505 двароў, 824 жыхары; 2009 год — 712 жыхароў[1]

Плянаваньне

рэдагаваць

Плянаваньне складаецца з 2 частак на розных берагах ракі. Жылыя хаты пераважна драўляныя сядзібнага тыпу. У 1991—1992 гадох пабудавана 60 цагляных хат у якіх былі разьмешчаныя перасяленцы з забруджаных пасьля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС.

Вуліцы: 8 Сакавіка, Гагарына, Зялёная, Леніна, Маскоўская, Міру, Прыазёрная, Садовая, Саўгасная.

Інфармацыя для турыстаў

рэдагаваць

У памяць пра жыхароў вёскі загінулых падчас Вялікай Айчыннай вайны каля школы ў 1970 годзе ўсталяваны абэліск.

Страчаная спадчына

рэдагаваць
  • Царква Ушэсьця Гасподняга
  • Касьцёл
  • Сядзіба Фашчаў
  • К. Ю. Канановіч — навуковец у вобласьці санітарыі і эпідэміялёгіі
  1. ^ а б Перапіс 2009 году
  2. ^ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Гомельская вобласць: нарматыўны даведнік / Н. А. Багамольнікава і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2006. — 382 с. ISBN 985-458-131-4. (pdf) С. 119

Літаратура

рэдагаваць

Вонкавыя спасылкі

рэдагаваць