Ганна Кацярына Радзівіл
Ганна Кацярына Радзівіл (у дзявоцтве Сангушка; 23 верасьня 1676, места Ракаў[3] — 19 красавіка 1746, места Белая[4]) — гаспадарчая дзяячка Вялікага Княства Літоўскага, мэцэнатка.
._%D0%93%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B0_%D0%9A%D0%B0%D1%86%D1%8F%D1%80%D1%8B%D0%BD%D0%B0_%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D1%96%D0%B2%D1%96%D0%BB_(%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B0)_(XVIII)_(2).jpg) Ганна Кацярына Радзівіл. Невядомы мастак, XVIII ст. | |
 Герб «Пагоня Літоўская» | |
| Асабістыя зьвесткі | |
|---|---|
| Нарадзілася | 23 верасьня 1676 Ракаў, ВКЛ |
| Памерла | 19 красавіка 1746 Белая, ВКЛ |
| Род | Сангушкі |
| Бацькі | Геранім Сангушка Канстанцыя з Сапегаў |
| Муж | Караль Станіслаў Радзівіл |
| Дзеці | Міхал Казімер Радзівіл «Рыбанька», Геранім Флярыян Радзівіл, Кацярына Барбара з Радзівілаў[d], Мікалай Крыштаф Радзівіл[d], Людвік Дамінік Радзівіл[d], Станіслаў Ежы Радзівіл[d], Канстанцыя Францішка з Радзівілаў[d], Караліна Тэрэза з Радзівілаў[d], Тэкля Ружа Радзівіл[d][1][2], Ганна Аляксандра з Радзівілаў[d], Альбрэхт Станіслаў Радзівіл[d] і Крысьціна Алена Радзівіл[d] |
| Дзейнасьць | бізнэсвумэн |
Біяграфія
рэдагаваць.jpg)
Прадстаўніца шляхецкага роду Сангушкаў гербу «Пагоня Літоўская», дачка Гераніма, старосты сураскага, і Канстанцыі з Сапегаў. Мела брата Паўла Караля, маршалка вялікага літоўскага
У 1692 годзе пабралася шлюбам з падканцлерам вялікім літоўскім Каралем Станіславам Радзівілам, ад якога мела сыноў Мікалая Крыштапа, Міхала Казімера «Рыбаньку», Альбрэхта Станіслава, Людвіка Дамініка, Станіслава Юрыя і Гераніма Флярыяна, а таксама 7 дачок. Па сьмерці мужа пасялілася ў месьце Белая Берасьцейскага ваяводзтва і занялася гаспадарчай дзейнасьцю.
У пачатку XVIII ст. зладзіла вытворчасьць дываноў у Белай, Карэлічах і Нясьвіжы. Заснавала Налібоцкую і Ўрэцкую шкляныя мануфактуры.
У 1714 годзе распачала вытворчасьць парцаляны ўва Ўрэччы, каля 1736 году заснавала рудню ў Нягневічах, у 1737 годзе — катловае прадпрыемства ў Невелі.
Зь яе ініцыятывы адкрываліся школы для падрыхтоўкі мастакоў і рамесьнікаў, будаваліся грэблі, масты, дарогі, млыны, корчмы, заводзілася жывёла галяндзкіх пародаў.
Істотна пашырыла бібліятэкі ў Белай і Нясьвіжы, партрэтныя галерэі Радзівілаў, упарадкавала архівы роду. Фінансавала каранаваньне ў 1730 годзе Жыровіцкага абраза Маці Божай[3].
Галерэя
рэдагаваць- Творы малярства
-
Невядомы мастак, 1722 г. -
С. Цыбульскі, 1759 г. -
Невядомы мастак, XVIII ст. -
Невядомы мастак, XIX ст.
._%D0%93%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B0_%D0%9A%D0%B0%D1%86%D1%8F%D1%80%D1%8B%D0%BD%D0%B0_%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D1%96%D0%B2%D1%96%D0%BB_(%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B0)_(1722).jpg)
._%D0%93%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B0_%D0%9A%D0%B0%D1%86%D1%8F%D1%80%D1%8B%D0%BD%D0%B0_%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D1%96%D0%B2%D1%96%D0%BB_(%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B0)_(S._Cybulski,_1759).jpg)
._%D0%93%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B0_%D0%9A%D0%B0%D1%86%D1%8F%D1%80%D1%8B%D0%BD%D0%B0_%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D1%96%D0%B2%D1%96%D0%BB_(%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B0)_(XVIII).jpg)
._%D0%93%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B0_%D0%9A%D0%B0%D1%86%D1%8F%D1%80%D1%8B%D0%BD%D0%B0_%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D1%96%D0%B2%D1%96%D0%BB_(%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B0)_(XIX).jpg)
Крыніцы
рэдагаваць- ^ Гісторыя Сапегаў : жыццяпісы, маёнткі, фундацыі (белар.) — Мінск: Віктар Хурсік, 2017. — С. 70. — 586 с. — ISBN 978-985-7025-75-6
- ^ Czamańska I. Wiśniowieccy: monografia rodu (пол.) — Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2007. — С. 444. — 552 с. — ISBN 978-83-7177-229-0
- ^ а б ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 2. С. 488.
- ^ Выбраныя творы: Перакл. з пол. і фр. / Францішка Уршуля Радзівіл. — Менск: «Беларускі кнігазбор», 2003. С. 401.
Літаратура
рэдагаваць- Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — 788 с. — ISBN 985-11-0378-0
- Выбраныя творы: Перакл. з пол. і фр. / Францішка Уршуля Радзівіл. — Менск: «Беларускі кнігазбор», 2003. — 448 с. ISBN 985-6730-25-2.