Бограч

вугорская кухенная судзіна для прыгатаваньня ежы; таксама страва, прыгатаваная ў ёй

Бо́грач (па-вугорску: bogrács) — адмена кацялку ў вугорскай кухні для прыгатаваньня страваў у чыгуне. Бограч-гуляш (пастуховы суп) інакш называецца яшчэ й лэвэш (вуг. leves — суп).

Бограч
Бограч з шчыпеткамі
Бограч з шчыпеткамі
Іншыя назвыбограч-гуляш, лэвэш
Тыпвадкасьць, поліўка
Нацыянальная стрававугорская
ПаходжаньнеВугоршчына, Украіна
РэгіёнЗакарпацкая Ўкраіна
Дата зьяўленьняне раней за XVI стагодзьдзе
Час прыгатаваньня2—3 гадзіны
Складанасьцьпростая ў прыгатаваньні дома й на вольным паветры
Распаўсюджаныя складнікімяса, салодкі перац, бульба, памідоры, цыбуля, папрыка, сала
Падобныя стравыгуляш

Страва распаўсюджаная таксама на Закарпацкай Украіне.

Мінуўшчына

рэдагаваць

Склад бограчу сыходзіць у даўніну, калі вугорскія качавыя плямёны, а пазьней пастухі ў палявых умовах на вагні гатавалі гэты від стравы на агні ў полі ці ў лесе. У чыгуне гатуюць і першую страву (лэвэш), і другую (гуляш). У сучаснай вугорскай мове з бограчам зьвязваюць турэцкае слова «bakraç» — коўш.

Прыгатаваньне

рэдагаваць

Найсмачней атрымліваецца бограч, калі ў яго кідаць рознае мяса адначасова (ялавічына, сьвініна, рабрынкі, галёнка, сала, кілбаскі).

Дзеля прыгатаваньня стравы патрэбна:

Сакавітае мяса з мноствам сухажылаў (лапатачная частка, зарэз, галёнка) нарэзаць кубікамі 1,5×2 см. У растопленым сале пасмажыць да залатога колеру дробна парэзаную цыбулю. Зьменшыць агонь, пакласьці ў крыху асьцюжаны тлушч папрыку, хутка перамяшаць, адразу ж дадаць мяса, тоўчаны часнык, зьмешаны з кменам, даліць крыху вады і, зрэдку перамешваючы, смажыць далей на слабым агні. Пры патрэбе дадаваць ваду, але патроху, каб мяса не варылася, а тушылася ў невялікай колькасьці вадкасьці. Тушыць доўга, да мяккасьці, каб раставала ў роце.

Пакуль смажыцца мяса, абабраць і нарэзаць кубікамі з бокам 1 см бульбу, зялёны перац, памідоры, а таксама падрыхтаваць шчыпеткі (дробныя мучныя галушкі). Калі мяса будзе амаль гатовае, даць соку выпарыцца, каб на патэльні застаўся толькі тлушч. Дадаць да мяса бульбу, добра перамяшаць і смажыць да тае пары, пакуль бульба ня стане празрыстай, пасьля гэтага даліць касьцявы булён і пакласьці зялёны перац і памідоры.

Колькасьць гатовага варыва рэгулююць даданьнем касьцявога булёну ці вады, тады ізноў соляць. Не зашкодзяць яшчэ прыправы: чабор, кроп, бядрынец, востры чырвоны перац. Шчыпеткі ўкінуць за 5—10 хвілінаў да гатоўнасьці. У самым канцы можна дадаць нарэзаную зелень. Для водару ў гатовы гарачы бограч выліваюць келіх чырвонага віна.

Па-старадаўняму, калі чыгун здымалі з агню, у гуляш на некалькі імгненьняў апускалі палаючую галавешку, каб суп прапах яшчэ й дымам. Ядуць гарачым, запіваючы халодным чырвоным віном.

Глядзіце таксама

рэдагаваць

Літаратура

рэдагаваць
  • Бограч // Андрэй Дынько. Наша гісторыя : навукова-папулярны, літаратурна-мастацкі часопіс. — Менск: 2021. — № 8. — С. 36—37. — ISSN 2617—2305.

Вонкавыя спасылкі

рэдагаваць