Артур Гротгер
Арту́р Гро́тгер (па-польску: Artur Grottger; 11 лістапада 1837, Атыневічы — 13 сьнежня 1867, Амэлі-лес-Баінс-Палалда) — польскі мастак, адзін з асноўных прадстаўнікоў плыні рамантызму ў польскім мастацтве, ілюстратар, аўтар сэрыі малюнкаў, прысьвечаных паўстаньню 1863—1864 гадоў[3].
Артур Гротгер | |
 | |
| Імя пры нараджэньні | Artur Grottger |
|---|---|
| Дата нараджэньня | 11 лістапада 1837 |
| Месца нараджэньня | Атыневічы, цяпер Жыдачоўскі раён, Львоўская вобласьць |
| Дата сьмерці | 13 сьнежня 1867 |
| Месца сьмерці | Амэлі-лес-Баінс-Палалда |
| Месца пахаваньня | |
| Адукацыя | школа мастацтваў (Кракаў), Венская акадэмія мастацтваў |
| Месца вучобы | |
| Занятак | маляр |
| Навуковая сфэра | жывапіс |
| Плынь | рамантызм |
| Працы | «Прывітаньне Паўстанца», «Разьвітаньне з Паўстанцам», цыкль «Варшава» і цыкль «Варшава II», цыкль «Палёнія», цыкль «Lithuania»[2] |
БіяграфіяРэдагаваць
Артур Гротгер нарадзіўся 11 лістапада 1837 году ў Атыневічах на Падольлі. Яго бацька Ян Ёсіф працаваў упраўляючым маёнтку Хілары Сімяноўскага і прымаў удзел у паўстаньні 1863—1864 гадоў у якасьці афіцэра 5 палка ўланаў «Варшаўскія дзеці». Ян Ёсіф так сама быў таленавітым мастаком, які вывучыўся мастацтву ў Венскай акадэміі мастацтваў. Менавіта ён даў свайму сыну першыя ўрокі маляваньня.
У адзінаццацігадовым узросьце Артур Гротгер пайшоў вучыцца ў майстэрню львоўскага мастака Яна Машкоўскага, дзе на доўгія гады пасябраваў з сынам настаўніка Марцэлем.
Вывучэньне мастацтва Артур працягваў у Школе мастацтваў у Кракаве, а ў 1855—1858 гадах у Венскай акадэміі мастацтваў. У Вене мастак правёў большую частку свайго жыцьця з 1854 да 1865 году. У гэты пэрыяд ён супрацоўнічаў з шматлікімі венскімі журналамі, такімі як «Museestunden», «Waldheim’s Illustierte Zeitung» і «Waldheim’s Illustierte Blatter», a так сама з польскім журналам «Postęp» Ёсіфа Ацецкага. У 1863 годзе Артур стаў рэдактарам «Postęp».
Падчас паўстаньня 1863—1864 гадоў Гротгер удзельнічаў у дапамозе паўстанцам, якія зьбеглі з расейскага палону ў Аўстрыю. 23 студзеня 1863 году ў венскім доме Артура Гротгера быў арыштаваны паляк, які падазраваўся ва ўдзеле ў паўстаньні. Гротгер таксама быў абвінавачаны ўладамі ў рэвалюцыйнай дзейнасьці, пасьля чаго імпэратар Франц Ёсіф пазбавіў мастака стыпэндыі, у выніку чаго зьбяднеўшы Гротгер быў вымушаны ў ліпені 1865 году пакінуць Вену.
З-за фінансавых складанасьцяў Артур быў вымушаны вандраваць па Галіцыі, зарабляючы на жыцьцё маляваньнем партрэтаў. Аднак ў гэты ж зьявіліся найлепшыя творы мастака, выкананыя чорнай і белай крэйдай.
У 1866 годзе Артур Гротгер пазнаёміўся з 16-гадовай Вандай Мон, у якую імгненна закахаўся. У пагоні за прызнаньнем Гротгер накіраваўся ў Парыж, дзе змог скончыць цыкл малюнкаў «Вайна», які купіў аўстрыйскі прынц Франц. У студзені 1867 году, пакутуючы на пагаршэньне здароўя, Артур быў накіраваны дактарамі на курорт Амэлі-лес-Баінс-Палалда ў францускіх Пірэнэях, дзе ён памёр 13 студзеня 1867 году. Цела мастака было прывезенае ў Львоў 4 ліпеня 1868 году і пахаванае на Лычакаўскіх могілках.
КрыніцыРэдагаваць
- ^ Личаківський некрополь (укр.) — С. 157.
- ^ http://www.pinakoteka.zascianek.pl/Grottger/Grottger_bio.htm //Галерэя польскага мастацтва
- ^ https://web.archive.org/web/20071031102835/http://sopot.pl/intgmservlets/WWW.PortalUzd?EL_ID=216 //Старонка гораду Сопат
Вонкавыя спасылкіРэдагаваць
Артур Гротгер — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў